Lata 80. XX w. były dla malarstwa czasem szczególnym, przyniosły mu bowiem – jako dziedzinie sztuki – przywrócenie obecności i dowartościowanie. W powojennym świecie sztuki, skupionym na problemach awangardy, konceptualizmu czy rodzącego się od lat 60. video-artu, malarstwo utraciło tradycyjnie przypisywaną mu dominującą rolę pośród wszystkich sztuk wizualnych.
Na przełomie lat 70. i 80. nastąpiła eksplozja malarstwa, określanego mianem nowej ekspresji: figuratywnego, wyrazistego, nasyconego intensywnymi, krzykliwymi kolorami, prowokatorskiego, śmiałego obyczajowo, a niejednokrotnie obscenicznego. Malarstwo znów stało się medium o wielkiej mocy oddziaływania i wizualnej atrakcyjności.
Nowe malarstwo było tematem głośnych wystaw, dyskusji krytyków i teoretyków sztuki; ożywienia doznał też rynek sztuki: modne stało się kupowanie i wieszanie obrazów artystów najmłodszej generacji.
Oczywiście z uwagi na sytuację polityczną w Polsce pierwszej połowy lat 80., nowym dzikim przyszło tworzyć w trudnych warunkach: po wprowadzeniu stanu wojennego całkowitej dezorganizacji uległa działalność wystawiennicza (o rynku sztuki w tamtym okresie trudno w ogóle mówić), rozpoczął się kilkuletni okres izolacji od wydarzeń artystycznych na Zachodzie. Mimo to polska transawangarda zdolna była zachować artystyczną łączność z kierunkami rozwijającymi się równolegle poza granicami Polski.
Nowi dzicy funkcjonowali jako grupy i środowiska w najważniejszych ośrodkach, w których siedziby mają wyższe uczelnie artystyczne. I tak z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych wywodziło się ugrupowanie ikoniczne dla polskiej transawangardy – Gruppa oraz Neue Bieriemiennost’, w Poznaniu najaktywniej działało Koło Klipsa, a we Wrocławiu LUXUS.
Prace polskich nowych dzikich zachowały świeżość i nie straciły mocy przekazu mimo zmiany rzeczywistości i przełożenia zwrotnicy konfliktów społecznych. A czy wciąż szokują? Szanowni Państwo, przecież to już klasyka!
Barbara Ciukszo
Dział Sztuki Współczesnej
obraz: Janusz Akermann, Moi ludzie IX, 1987, olej na płótnie
wystawa: „Wyjawić, pokazać, naśladować. Polskie malarstwo portretowe XIX/XX w. ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie”, sale barokowe, zamek w Olsztynie, wtorek – niedziela, godz. 9.00 – 16.00
kuratorka: Grażyna Prusińska
Literatura
A. Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2020
K. Stanisławski, Nowa ekspresja. 20 lat, vol. 1, Introdukcja, Olsztyn 2006
A. Wojciechowski, Czas smutku, czas nadziei. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992
Nowe malarstwo było tematem głośnych wystaw, dyskusji krytyków i teoretyków sztuki; ożywienia doznał też rynek sztuki: modne stało się kupowanie i wieszanie obrazów artystów najmłodszej generacji.
Oczywiście z uwagi na sytuację polityczną w Polsce pierwszej połowy lat 80., nowym dzikim przyszło tworzyć w trudnych warunkach: po wprowadzeniu stanu wojennego całkowitej dezorganizacji uległa działalność wystawiennicza (o rynku sztuki w tamtym okresie trudno w ogóle mówić), rozpoczął się kilkuletni okres izolacji od wydarzeń artystycznych na Zachodzie. Mimo to polska transawangarda zdolna była zachować artystyczną łączność z kierunkami rozwijającymi się równolegle poza granicami Polski.
Nowi dzicy funkcjonowali jako grupy i środowiska w najważniejszych ośrodkach, w których siedziby mają wyższe uczelnie artystyczne. I tak z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych wywodziło się ugrupowanie ikoniczne dla polskiej transawangardy – Gruppa oraz Neue Bieriemiennost’, w Poznaniu najaktywniej działało Koło Klipsa, a we Wrocławiu LUXUS.
Prace polskich nowych dzikich zachowały świeżość i nie straciły mocy przekazu mimo zmiany rzeczywistości i przełożenia zwrotnicy konfliktów społecznych. A czy wciąż szokują? Szanowni Państwo, przecież to już klasyka!
Barbara Ciukszo
Dział Sztuki Współczesnej
obraz: Janusz Akermann, Moi ludzie IX, 1987, olej na płótnie
wystawa: „Wyjawić, pokazać, naśladować. Polskie malarstwo portretowe XIX/XX w. ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie”, sale barokowe, zamek w Olsztynie, wtorek – niedziela, godz. 9.00 – 16.00
kuratorka: Grażyna Prusińska
Literatura
A. Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2020
K. Stanisławski, Nowa ekspresja. 20 lat, vol. 1, Introdukcja, Olsztyn 2006
A. Wojciechowski, Czas smutku, czas nadziei. Sztuka niezależna lat osiemdziesiątych, Warszawa 1992
