Zygmunt I Stary

2023-11-28 08:13:48 (ost. akt: 2023-12-01 08:53:58)

Wojciech Święcki, Fabryka Karola Mintera, brąz patynowany, odlew, 3 ćw. XIX w. średnica 12 cm.

Medalion – Zygmunt I Stary, Wojciech Święcki, Fabryka Karola Mintera
brąz patynowany, odlew, 3 ćw. XIX w, średnica 12 cm.

Medalion – Zygmunt I Stary, Wojciech Święcki, Fabryka Karola Mintera brąz patynowany, odlew, 3 ćw. XIX w, średnica 12 cm.

Autor: Grzegorz Kumorowicz

Podłożem zainteresowania się reformą monetarną przez króla Zygmunta I Starego, była troska o rozwój gospodarczy całego królestwa i konsolidację ekonomiczną wchodzących w jego skład obszarów. Nowa jakość, jaka zaistniała po inkorporacji Prus, objawiła się między innymi funkcjonowaniem w państwie trzech systemów monetarnych. Różnorodność monet krążących równocześnie w obiegu, ich wartość (niekiedy skandaliczna) oraz skomplikowane relacje i niejasne dla pospólstwa przeliczniki sprawiały, że istniejący chaos pieniężny przekładał się na straty gospodarcze i ubożenie ludności.

Podłożem zainteresowania się tą sprawą Mikołaja Kopernika, oprócz osobistej prośby biskupa Fabjana Luzjańskiego, była czysto praktyczna strona jednej z jego działalności. Jako administrator dóbr wspólnych kapituły warmińskiej (1516-19 i 1520-21) odpowiedzialny za stan majątkowy, zmuszony został zająć się naprawą jej finansów, których podstawą powinna być dobra moneta. O tym jak wielki wkład intelektualny i fizyczny włożył Kopernik w pracę nad reformą monetarną w Prusach, nie trzeba przypominać. Jego wiekopomne rozprawy naukowe poświęcone naprawie monety, nazywane traktatami, których „kolebką” był olsztyński zamek, zbudowały mu solidny piedestał w świecie ekonomii.

Reforma monetarna, którą zainteresowany był król oraz stany na Litwie i w Prusach, w ostateczności przeprowadzona została według opracowanego w 1526 roku projektu. Jego autorem był doradca finansowy Zygmunta I Starego, Justus Ludwik Decjusz. Ordynacje z 1526, 1528 i 1530 przyczyniły się do uzdrowienia systemu i unifikacji monety koronnej i pruskiej. Była to z pewnością jedna z najważniejszych reform w całej historii mennictwa na naszych ziemiach, dająca początek istnieniu nowożytnego pieniądza polskiego.

Na wystawie poświęconej Mikołajowi Kopernikowi, „rezydującej” na stałe w Sali Administratora olsztyńskiego zamku, postać Zygmunta I Starego dostrzec można na jednym z medalionów. Popiersie króla-reformatora uwiecznił polski rzeźbiarz Wojciech Święcki, realizując w nim jedno z wyobrażeń z tak zwanej serii królewskiej, poświęconej władcom Polski. Wizerunek wykonany w brązie, w bardzo głębokim, plastycznym reliefie, powstał w 3 ćwierci XIX wieku w warszawskim zakładzie (odlewni) Mintera.

Wojciech Święcki (1823-1873) – rzeźbiarz. Student Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni Konstantego Hegla. Stały współpracownik zakładu Mintera, dla którego wykonał kilkadziesiąt medalionów z wizerunkami królów polskich, pisarzy, wodzów i innych sławnych postaci. Jesienią 1862 roku opuścił kraj na zawsze, utrzymując jednak stały kontakt z ojczyzną. Swoje prace prezentował na wystawach w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych i krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Oprócz medalionów tworzył rzeźby architektoniczne, nagrobne, popiersia oraz statuetki w stylu neoklasycznym, romantycznym i realistycznym. Z bogatego dorobku, do czasów współczesnych przetrwało niewiele dzieł. Zmarł w Paryżu.

Karol Juliusz Minter (1812-1892), wnuk pułkownika inżynierii Wojska Polskiego, syn Karola Fryderyka (ok.1780-1847), pochodzącego ze Szczecina malarza i litografa, założyciela dużej, warszawskiej odlewni wyrobów brązowych. Kontynuując pracę ojca, Karol Juliusz rozbudował zakład do największego w kraju. Wykorzystując wzrastający popyt, produkował na szeroką skalę liczne warianty medalionów portretowych sławnych i zasłużonych Polaków. Z odlewni wychodziły również statuetki i popiersia modelowane przez znanych ówczesnych artystów.
Był znawcą i miłośnikiem sztuki, protektorem medalierstwa skupiającym wokół siebie grono artystów, dbającym tym samym o wysoki standard swoich wyrobów.

M.K.


Kalendarium

« sobota, 4 maja 2024 »
Pn Wt Śr Czw Pt So N
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
Zobacz pełne kalendarium »

Samorzad Wojewodztwa

Poznaj lepiej nasz region:

facebook youtube

sobota 4 Maja
  • Mikołaj Kopernik – Gra
  • Stowarzyszenie Miłośników Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap
  • Logo roku Mikołaja Kopernika
  • Oferta najmu sal
  • Katalog on-line biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Centrum Spotkań Europejskich
  • Strona projektu: