Wanda Pieniężna

Wanda a właściwie Kazimiera Wanda urodziła się w 1897 roku. Pochodziła ze Żnina. W rodzinnym mieście ukończyła niemiecką szkołę średnią, a następnie pracowała w biurze prawnym. Brała udział w Powstaniu Wielkopolskim, a nawet jak podają niektóre źródła dowodziła oddziałem. Po powstaniu wyjechała do Poznaniu i tam pracowała w Ministerstwie Byłej Dzielnicy Pruskiej. W listopadzie 1919 roku „Dziennik Poznański” wzywał „Przeto kto żyw niech wstanie i przyczyni się do przygotowania plebiscytu na Warmii i Mazurach”. Nic więc dziwnego, że patriotyczna młodzież przybywała na tereny plebiscytowe, żeby wspomóc akcję polską. Wśród nich była też Wanda mająca niewiele ponad 20 lat. Przyjechała do Olsztyna na specjalne wezwanie Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego. Tu poznała swego przyszłego męża. Tuż po plebiscycie Wanda pisała: „Dzień ten przeżyłam bardzo ciężko, ale prosty i szczery lud warmiński zaimponował mi; postanowiłam tu pozostać, losy swoje związać węzłem ślubu z Sewerynem Pieniężnym, synem tej ziemi...”. Wanda i Seweryn zawarli związek małżeński 6 listopada 1920 roku i doczekali się czwórki dzieci: Konstantego (1921-1942); Ewy (1925-1998); Marii (1927-2013) i Haliny (1929-1945). Pieniężna jako żona i matka nadal angażowała się w działalność społeczną. Była przewodniczącą Komitetu Organizacyjnego Towarzystw Kobiet Polskich (od 1922) i zorganizowała szesnaście kół towarzystw kobiecych na Warmii. Pełniła też funkcję sekretarza Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego w Olsztynie i uczestniczyła w organizowaniu szkół polskich (od 1929). Działała także w Związku Polaków w Niemczech (od 26 lipca 1930). Pieniężni byli też członkami chóru im. Feliksa Nowowiejskiego. Założycielem chóru był Antoni Szajek (1900-1976). Wybuch drugiej wojny światowej zakończył szczęście rodzinne Wandy. Wraz z córkami została przesiedlona do baraku przy ob. ul. Lubelskiej. Jej męża osadzono w obozie Hohenbruch i tam zamordowano (24 lutego 1940). Również Wanda, w styczniu 1940 roku trafiła do obozu w Ravensbrück. Po trzech miesiącach została zwolniona. Po powrocie do Olsztyna podlegała ścisłemu nadzorowi policyjnemu do końca wojny. Pracowała fizycznie w fabryce wyrobów ceramicznych. Odbywała też karę dziewięciu miesięcy więzienia za pomoc jeńcom polskim. Po wojnie Pieniężna pracowała w Urzędzie Ziemskim w Olsztynie, następnie była doradcą do spraw miejscowej ludności przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski Jakubie Prawinie. Pracowała też w Domu Książki. W latach 1957-1961 była posłanką na sejm PRL z ramienia Klubu Poselskiego „Znak”. Nadal udzielała się społecznie, m.in. w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich, ZBoWiD i Towarzystwie Łączności z Polonią Zagraniczną. Podjęła też, zakończone niepowodzeniem, starania o wznowienie „Gazety Olsztyńskiej”. Zmarła w styczniu 1967 roku – miesiąc przed 70. urodzinami. Żninianie w 1971 roku postanowili uczcić Wandę Pieniężną, jako uczestniczkę Powstania Wielkopolskiego i jedną z ulic nazwano jej imieniem.
D.S.