„Roztropnemu mężowi Janowi z Kolonii, jego dzieciom i prawnym spadkobiercom, nadajemy wieczyście w posiadanie na prawie chełmińskim 140 łanów w Heilsbergu po obu stronach rzeki Łyny…”
Stało się. 12 sierpnia 1308 roku, Eberhard z Nysy nadał Lidzbarkowi przywilej lokacyjny. Zasadźcą, czyli osobą odpowiedzialną za organizację ośrodka został Jan z Kolonii. Panowie znali się wcześniej, bowiem Jan ożenił się z siostrzenicą biskupa. Oczywiście, wspomnianą ziemię trzeba było odpowiednio podzielić. Standardowo, kilka łanów należało się zasadźcy jako gratyfikacja za podjęty trud. Swoją dolę musiał także otrzymać kościół. Nie należało zapominać o przeznaczeniu ziemi na wspólne pastwiska, grunty miejskie i ogrody, niemniej aż 103 łany były do rozdysponowania pomiędzy osadników, którzy za możliwość zamieszkania w Heilsbergu mieli od następnego roku uiszczać czynsz.
Jan z Kolonii nie zakończyłby zadania bez zatrudnienia mierniczego, który wykorzystując nabyte umiejętności przyczynił się do powodzenia lokacji. Nie wiemy, kim był człowiek skrupulatnie wyliczający powierzchnie i długości poszczególnych parcel. Z całą pewnością, był w swojej dziedzinie fachowcem, gdyż rozplanowanie jakiegokolwiek miasta na pełnym wzniesień terenie warmińskiego dominium było nie lada wyzwaniem. Możemy jedynie przypuszczać, iż pracował także przy zakładaniu Ornety, Fromborka, czy Pieniężna, czyli miast powstałych mniej więcej w tym samym czasie.
Lidzbark miał swój samorząd, mimo iż formalnym panem grodu był biskup, wybierający burmistrza spośród trzech kandydatów. Lokalne władze również potrzebowały siedziby, dlatego w samym środku wytyczonego Rynku przeznaczono miejsce na ratusz. Gmach pełnił jednak więcej pożytecznych funkcji. To w nim ulokowano miejskie archiwum z oryginałem przywileju lokacyjnego, a że średniowieczne ośrodki miały swoje własne miary, to przechowywano tam także wzorzec korca, będącego jednostką objętości dla chociażby, sprzedawanego ziarna. Wokół ratusza rozstawiały się kramy, ale ten, kto chciał podjąć się handlu musiał za tę możliwość zapłacić. Chętnych jednak nie brakowało. Lidzbarscy budowniczowie chcieli uchronić ratusz od trapiących ówczesne miasta pożarów, poprzez oddalenie go od zwartej zabudowy i użycie przy wznoszeniu solidniejszych materiałów: cegieł i dachówek ceramicznych zamiast drewna i strzechy. Ratusz i tak płonął, lecz po każdej pożodze był konsekwentnie odbudowywany. Dopiero pożar z 1865 roku położył kres budowli. Kiedy języki ognia zakończyły swój niszczący taniec, pozostałość domu władz miejskich po prostu rozebrano.
Utrwalenia miejskiego widoku z perspektywy zamkowej wieży dokonał fotograf Ryszard Czerniewski.
mw
Bibliografia;
Sikorski J., Birecki P., Rozwój przestrzenny i architektoniczny miasta, sztuka oraz wytwory rzemiosł artystycznych do 1772 roku, [w:] Historia Lidzbarka Warmińskiego. Tom I, red. Mikulski K., Borodij E., Lidzbark Warmiński 2008.
Jan z Kolonii nie zakończyłby zadania bez zatrudnienia mierniczego, który wykorzystując nabyte umiejętności przyczynił się do powodzenia lokacji. Nie wiemy, kim był człowiek skrupulatnie wyliczający powierzchnie i długości poszczególnych parcel. Z całą pewnością, był w swojej dziedzinie fachowcem, gdyż rozplanowanie jakiegokolwiek miasta na pełnym wzniesień terenie warmińskiego dominium było nie lada wyzwaniem. Możemy jedynie przypuszczać, iż pracował także przy zakładaniu Ornety, Fromborka, czy Pieniężna, czyli miast powstałych mniej więcej w tym samym czasie.
Lidzbark miał swój samorząd, mimo iż formalnym panem grodu był biskup, wybierający burmistrza spośród trzech kandydatów. Lokalne władze również potrzebowały siedziby, dlatego w samym środku wytyczonego Rynku przeznaczono miejsce na ratusz. Gmach pełnił jednak więcej pożytecznych funkcji. To w nim ulokowano miejskie archiwum z oryginałem przywileju lokacyjnego, a że średniowieczne ośrodki miały swoje własne miary, to przechowywano tam także wzorzec korca, będącego jednostką objętości dla chociażby, sprzedawanego ziarna. Wokół ratusza rozstawiały się kramy, ale ten, kto chciał podjąć się handlu musiał za tę możliwość zapłacić. Chętnych jednak nie brakowało. Lidzbarscy budowniczowie chcieli uchronić ratusz od trapiących ówczesne miasta pożarów, poprzez oddalenie go od zwartej zabudowy i użycie przy wznoszeniu solidniejszych materiałów: cegieł i dachówek ceramicznych zamiast drewna i strzechy. Ratusz i tak płonął, lecz po każdej pożodze był konsekwentnie odbudowywany. Dopiero pożar z 1865 roku położył kres budowli. Kiedy języki ognia zakończyły swój niszczący taniec, pozostałość domu władz miejskich po prostu rozebrano.
Utrwalenia miejskiego widoku z perspektywy zamkowej wieży dokonał fotograf Ryszard Czerniewski.
mw
Bibliografia;
Sikorski J., Birecki P., Rozwój przestrzenny i architektoniczny miasta, sztuka oraz wytwory rzemiosł artystycznych do 1772 roku, [w:] Historia Lidzbarka Warmińskiego. Tom I, red. Mikulski K., Borodij E., Lidzbark Warmiński 2008.
