Z archiwum Muzeum Warmii i Mazur

2022-07-25 11:06:16 (ost. akt: 2022-07-29 10:44:52)

27 lipca 1758 roku administrator olsztyński, kanonik Tomasz Szczepański oznajmił, iż zamek potrzebuje nowego połączenia, które zespoli warownię z miastem.

Z archiwum Muzeum Warmii i Mazur
Zbudowano więc trójprzęsłowy most, wykorzystując do budowy filarów fragmenty zamkowego muru, zastąpiony w pierwszej połowie XIX wieku usypaną groblą. Dziś, odcinek ten przemierzają setki gości podążających na dziedziniec, by udać się stamtąd w stronę muzealnych wnętrz. Wakacyjną porą towarzyszą im dźwięki koncertowych prób dobiegających z pobliskiego amfiteatru oraz kojący widok zielonych drzew i ogrodów okalających groblę. Tam gdzie współcześnie gra muzyka i kwitnie przyroda, dawniej odstręczała od nieproszonych wizyt mętna woda zamkowej fosy.

Rok 1758 odznaczył się w dziejach twierdzy jeszcze inną, być może nawet donioślejszą zmianą. Wtedy ukończono bowiem trwającą dwa lata budowę pałacowego skrzydła. O modernizacji warowni myślano już w 1752 roku, kiedy to poprzednik Szczepańskiego, Józef Benedykt Matthy w czasie oględzin budynku stwierdził, iż; „Konieczność remontu dachu i murów jest wręcz alarmująca. Jeśli się go nie dokona w bieżącym roku, tym więcej będzie to kosztowało później, albo po prostu zamek się zawali”. Realizację naglącej potrzeby wstrzymał brak środków finansowych, ale kapituła generalna we Fromborku miała w zanadrzu wypróbowane przez wszystkich władców świata rozwiązanie: nowe podatki. Rozważano obciążenie szlachty, której przedstawiciele nie wyrazili chęci odbudowania kanonikom zamku, a odmawiając wskazali na sprzeczność z otrzymanymi przywilejami...

Mijały lata, a upływający czas nie litował się nad średniowiecznym zabytkiem. Tomasz Szczepański wiedział, że musi działać szybko, dlatego złożył wniosek o nadzwyczajne opodatkowanie szlachty, stworzył kosztorys oraz począł szukać możliwych oszczędności. Energiczny kanonik nie pozostawił nawet zamkowej armaty, która w jego mniemaniu bezużyteczna, spieniężona mogłaby zasilić remontową kiesę. Odłożył też część zebranych czynszów i dochodów z cegielni, a gdy zgromadzono już odpowiednie fundusze w wysokości 2200 florenów, wnet pojawili się chętni do rozpoczęcia prac murarze z Elbląga. Administrator zaskoczył jednak fromborską kapitułę pomysłem budowy nowego skrzydła, co miałoby stanowić rozwiązanie bardziej opłacalne. Kanonicy zaaprobowali decyzję, mając dość gotyckich, zimnych murów, których czasy świetności dawno przeminęły.

Niespełna ćwierć wieku, administratorzy cieszyli się swoją piękną rezydencją. Wraz z zaborem Warmii przez Prusy, dobra biskupie i kapitulne zostały zsekularyzowane. Tym samym od 1772 roku zamek przestał być własnością kapituły warmińskiej.
mw

Bibliografia;
Rzempołuch Andrzej, Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953. Od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń wojennych, Olsztyn 2004.
Sikorski Jerzy, Galopem przez stulecia. Dzieje Olsztyna 1353-2013 według Jerzego Sikorskiego, Olsztyn 2013.

Kalendarium

« niedziela, 24 listopada 2024 »
Pn Wt Śr Czw Pt So N
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
Zobacz pełne kalendarium »

Samorzad Wojewodztwa

Poznaj lepiej nasz region:

facebook youtube

niedziela 24 Listopada
  • Mikołaj Kopernik – Gra
  • Stowarzyszenie Miłośników Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Partnerzy Muzeum Warmii i Mazur
  • Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap
  • Logo roku Mikołaja Kopernika
  • Oferta najmu sal
  • Katalog on-line biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Centrum Spotkań Europejskich
  • Strona projektu:
  • Standardy ochrony małoletnich