Strój kobiecy z końca XIX wieku

2022-04-29 07:51:12 (ost. akt: 2022-06-10 11:36:19)

#Etnografia

Strój kobiecy z końca XIX wieku
Na wystawie „Utkana opowieść. Warmińskie i mazurskie tkaniny ludowe ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur” można zobaczyć kobiecy strój ludowy z końca XIX wieku. Składa się on z dwóch elementów – kabata i spódnicy, wykonanych z tkaniny lnianej, samodziałowej w zielono-brązową kratę.

Kabat (kaftanik) ma długie rękawy i jest zapinany na 9 drewnianych guziczków. Jest mocno wycięty w pasie i ściśle dopasowane do figury. Plecy składają się z czterech symetrycznie złożonych części, a prosty szew przechodzi przez środek. Dwa boczne szwy są zaokrąglone i zwężają się w pasie, a rozszerzają ku górze i dołowi, tworząc kształt klosza. Przód złożony jest z dwóch płatów o dwóch zaszewkach w pasie. Spódnica jest długa, wachlarzowata z dwiema falbankami u dołu, obszyta podobnie jak rękawy czarną aksamitną lamówką.

Strój ten jest jednym z niewielu ludowych ubiorów mieszkańców Warmii i Mazur, które zachowały się do dzisiaj. W muzealnych zbiorach, zdecydowanie przeważają elementy garderoby kobiecej. Wśród zabytków tego rodzaju najwięcej jest spódnic, kabatów i fartuchów.

Spódnice zwane na Warmii kitlami, były wykonane z tkanin samodziałowych tzw. sobie tkanych. W połowie XIX wieku charakterystyczne dla Warmii były długie, suto marszczone spódnice, utrzymane w kolorach czerwonych. Z czasem przyjęły się, szczególnie w stroju świątecznym, spódnice z tkanin mieniących się, dwukolorowych, gdzie osnowa i wątek były z dwóch kontrastujących ze sobą kolorów np. czerwonego i niebieskiego. Poza tym bywały spódnice kraciaste w kolorach brązowym, niebieskim lub czerwonym. Te odświętne były dołem obszywane skośnymi falbanami pliskami, które nazywano blendami.

O tych elementach stroju pamiętano jeszcze w połowie XX wieku. Podczas badań terenowych Polskiego Instytutu Sztuki zanotowano następujące wypowiedzi:
„Spódnice (kitle) nosiły kobiety w kilku odmianach. Na co dzień noszony był kitel »sobietkany« czyli samodziałowy, tkany: czynowato (splotem rządkowym), w prążki, czyli z »pręgoma«; w kratkę, czyli z »tablickoma« lub z »sybkoma«. Ten ostatni tkany był wątkiem z fabrycznej bawełny, przędzionej w supełki, które nadawały powierzchni tkaniny, specyficzny wygląd”.

„Do I wojny światowej kobiety nosiły »kitle« tj. szerokie spódnice układane zawsze dwie, jedną górną, drugą dolną. »Kitel« dolny był przeważnie w kolorowe pasy tkany splotem »czynowatym« lub »w struk« i dołem miał doszytą skośną falbanę (»obsada«), którą obiegały w koło 4 rzędy czarnej tasiemki lub aksamitki. Kitel »górny« przeważnie był gładki bez pasów, tkany splotem »czynowatym« lub płóciennym”.


Wystawa realizowana w ramach projektu "Z dobrej przędzy, różnym splotem. Badania, archiwizacja i popularyzacja warmińskich i mazurskich tkanin ludowych" dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury — państwowego funduszu celowego.

Kalendarium

« piątek, 26 kwietnia 2024 »
Pn Wt Śr Czw Pt So N
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930     
Zobacz pełne kalendarium »

Samorzad Wojewodztwa

Poznaj lepiej nasz region:

facebook youtube

piątek 26 Kwietnia
  • Mikołaj Kopernik – Gra
  • Stowarzyszenie Miłośników Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap
  • Logo roku Mikołaja Kopernika
  • Oferta najmu sal
  • Katalog on-line biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Centrum Spotkań Europejskich
  • Strona projektu: