#30latDGO
W tym roku, dokładnie 26 czerwca, Dom „Gazety Olsztyńskiej” Oddział Muzeum Warmii i Mazur obchodzić będzie trzydzieste urodziny. W związku z tym zamierzamy zapoznać czytelników z historią odbudowy siedziby „Gazety” na Targu Rybnym (dawny adres: ul. Młyńska 2). Pomysł odbudowy narodził się w 1986 roku, podczas obchodów stulecia pisma. W listopadzie tego roku powołano Komitet Odbudowy, którego przewodniczącym został Władysław Ogrodziński (1918-2012) – wieloletni dyrektor Muzeum Warmii i Mazur, działacz społeczny, historyk, literat, a w tamtym czasie (niestety) przewodniczący Rady Wojewódzkiej PRON. Wiceprzewodniczącym został: Czesław Pazera, od 1977 roku redaktor naczelny powojennej „Gazety Olsztyńskiej”, która w latach 1970-1989 była organem prasowym PZPR i oprócz tytułu, nie łączyło jej nic z gazetą ukazującą się od 1886 do 1939 roku. Drugim wiceprzewodniczącym był Marek Różycki (1938-2004) – prezydent Olsztyna w latach 1977-1990. Wśród 22 członków Komitetu były również córki Seweryna Pieniężnego – Ewa Bojarska (1925-1998) i Maria Frieman (1927-2013).
Warto przypomnieć, że „Gazeta Olsztyńska” założona przez Jana Liszewskiego, swoją pierwszą siedzibą miała przy ul. Prostej w Olsztynie i jeszcze w tym samym roku redakcję wraz z małą drukarnią usytuowano w „kamienicy pod sieniami” na Rynku Olsztyńskim. W latach 1893-1920 „Gazeta” miała swoją siedzibą przy ul. Staszica (dawniej Dolnokościelnej). W 1920 roku budynek wraz z przybudówką figurujący w księgach hipotecznych Olsztyna pod numerami: 933 i 934 przy ul. Młyńskiej 2 (Mϋhlenstrasse), zakupiony został przez Warmiński Komitet Plebiscytowy. W dniu 20 lipca 1920 roku po raz pierwszy „Gazeta” (nr 87) ukazała się z adresem w winiecie „Fischmarkt nr 2”. Dopiero 88 numer „Gazety” wydrukowano z adresem „Mϋhlenstras. 2”. S. Pieniężny musiał dostosować się do wymogów władzy rejencyjnej i od 20 lipca 1920 r., nazwa ulicy w winiecie drukowana była w języku niemieckim. Po wybuchu II wojny światowej wydawnictwo zostało zlikwidowane. Wyposażenie drukarni i zapasy papieru przekazano „Allensteiner Zeitung”. Seweryna Pieniężnego aresztowano, osadzono w obozie Hohenbruch (obecnie Gromowo w rejonie sławskim obwodu kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej). Tam został zamordowany 24 lutego 1940 r. Sam budynek wydawnictwa rozebrano jeszcze w listopadzie 1939 r.
W uroczystości otwarcia odbudowanego Domu „Gazety Olsztyńskiej” uczestniczyły m.in. córki Seweryna Pieniężnego, a także W. Ogrodziński, Janusz Cygański – dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w latach 1987-2013 oraz Małgorzata Strzyżewska – kierownik nowej placówki w latach 1992-2018. Na otwarcie przygotowano cztery wystawy. Autorką scenariusza do trzech z nich („Gazeta Olsztyńska” 1886–1939; „Prasa polska na Warmii i Mazurach 1718–1939”; „Dawny Olsztyn w fotografii”) była M. Strzyżewska. Czwartą wystawę („Malarze olsztyńscy”) przygotowano według scenariusza Anny Samulowskiej (1933-2007), kierującej działem sztuki Współczesnej w MWiM. Oprawę plastyczną czterech wystaw w nowym Oddziale zaprojektowała Krystyna Wojtaszek-Markunas, kierownik muzealnej pracowni plastycznej.
Warto przypomnieć, że „Gazeta Olsztyńska” założona przez Jana Liszewskiego, swoją pierwszą siedzibą miała przy ul. Prostej w Olsztynie i jeszcze w tym samym roku redakcję wraz z małą drukarnią usytuowano w „kamienicy pod sieniami” na Rynku Olsztyńskim. W latach 1893-1920 „Gazeta” miała swoją siedzibą przy ul. Staszica (dawniej Dolnokościelnej). W 1920 roku budynek wraz z przybudówką figurujący w księgach hipotecznych Olsztyna pod numerami: 933 i 934 przy ul. Młyńskiej 2 (Mϋhlenstrasse), zakupiony został przez Warmiński Komitet Plebiscytowy. W dniu 20 lipca 1920 roku po raz pierwszy „Gazeta” (nr 87) ukazała się z adresem w winiecie „Fischmarkt nr 2”. Dopiero 88 numer „Gazety” wydrukowano z adresem „Mϋhlenstras. 2”. S. Pieniężny musiał dostosować się do wymogów władzy rejencyjnej i od 20 lipca 1920 r., nazwa ulicy w winiecie drukowana była w języku niemieckim. Po wybuchu II wojny światowej wydawnictwo zostało zlikwidowane. Wyposażenie drukarni i zapasy papieru przekazano „Allensteiner Zeitung”. Seweryna Pieniężnego aresztowano, osadzono w obozie Hohenbruch (obecnie Gromowo w rejonie sławskim obwodu kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej). Tam został zamordowany 24 lutego 1940 r. Sam budynek wydawnictwa rozebrano jeszcze w listopadzie 1939 r.
W uroczystości otwarcia odbudowanego Domu „Gazety Olsztyńskiej” uczestniczyły m.in. córki Seweryna Pieniężnego, a także W. Ogrodziński, Janusz Cygański – dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w latach 1987-2013 oraz Małgorzata Strzyżewska – kierownik nowej placówki w latach 1992-2018. Na otwarcie przygotowano cztery wystawy. Autorką scenariusza do trzech z nich („Gazeta Olsztyńska” 1886–1939; „Prasa polska na Warmii i Mazurach 1718–1939”; „Dawny Olsztyn w fotografii”) była M. Strzyżewska. Czwartą wystawę („Malarze olsztyńscy”) przygotowano według scenariusza Anny Samulowskiej (1933-2007), kierującej działem sztuki Współczesnej w MWiM. Oprawę plastyczną czterech wystaw w nowym Oddziale zaprojektowała Krystyna Wojtaszek-Markunas, kierownik muzealnej pracowni plastycznej.
