#odDeskiDoDeski
Grzbiet książki to część bloku książki, w której sfalcowane, czyli złożone wydrukowane arkusze drukarskie zostały ze sobą złączone. W średniowieczu znano dwie techniki sporządzania bloku książki. Pierwszy to ścieg łańcuszkowy poprzeczny lub podłużny, oraz drugi poprzez zastosowanie zwięzów. W książce renesansowej uformowane zwięzy wpuszczano w nacięcia arkuszy. Współcześnie w introligatorstwie używane są maszyny do zszywania książek, co zmieniło formę grzbietu. Przy książce broszurowej maszyna wiąże arkusze w grzbiecie tylko prostym ściegiem, a wiązania dopełnia klej. Inaczej jest przy oprawach sztywnych, nakładowych. Wtedy grzbiet wiązany jest ściegiem krzyżowym i przyszywa się go do zwięzów z taśmy lub do paska z gazy. Technologia wypracowania grzbietu uzależniona jest od oprawy książki. Wyróżniamy kilka rodzajów grzbietów: gładki, na którym nie zaznacza się zwięzów; łamany, posiadający między grzbietem a okładką głębokie wcięcie; mocny, który poprzez naciągnięci i przyklejenie wilgotnej skóry do grzbietu książki zapewnia najściślejsze złączenie oprawy z blokiem książki; odstający będący przeciwieństwem mocnego, wykonuje się go podobnie jak łamany; płaski stosuje się przy oprawie książki nieprzekraczającej objętości 15 arkuszy; sprężynowy daje się przeważnie księgom handlowym. Jest odstający, półokrągły i mocno wyklejony od wewnątrz tekturą. Powoduje sprężynowe otwieranie się książki i umożliwia jej płaskie rozłożenie.
Zdobnictwo grzbietów książki rozwinęło się dopiero, gdy zaczęto je ustawiać na półkach grzbietami na zewnątrz. W średniowieczu leżały one na pulpitach lub półkach licem kart na zewnątrz. Wyjątkiem były oprawy z miękkiej skóry szyte ściegiem łańcuszkowym i podłużnym. Wówczas grzbiety zdobiono płytkami rogu lub skóry z wycinanym ornamentem w kształcie kółek lub czwórliścia. Dodatkową dekoracją były główki gwoździków zakończone skórzanymi ochraniaczami. W drugiej połowie XV wieku pojawiąją się już zdobienia w postaci wycisków ślepych tłoków na polach grzbietu. Grzbiet płaski bez wystających zwięzów ozdabiano na całej powierzchni ornamentem. W oprawach renesansowych zdobnictwo ograniczało się do skromnego wzoru tłoczonego drobnymi tłokami i kreślonego rylcem. Na oprawach pergaminowych kreślono wzdłuż grzbietu tytuł dzieła. W XVII i XVIII wieku zdobnictwo grzbietów stawało się coraz bogatsze. Przeważały wyciski kwiatów, waz i pucharów, niekiedy herbów. Obecnie zdobnictwo grzbietu książki ogranicza się do umieszczenia na nim informacji dotyczących tytułu lub autora.
Zdobnictwo grzbietów książki rozwinęło się dopiero, gdy zaczęto je ustawiać na półkach grzbietami na zewnątrz. W średniowieczu leżały one na pulpitach lub półkach licem kart na zewnątrz. Wyjątkiem były oprawy z miękkiej skóry szyte ściegiem łańcuszkowym i podłużnym. Wówczas grzbiety zdobiono płytkami rogu lub skóry z wycinanym ornamentem w kształcie kółek lub czwórliścia. Dodatkową dekoracją były główki gwoździków zakończone skórzanymi ochraniaczami. W drugiej połowie XV wieku pojawiąją się już zdobienia w postaci wycisków ślepych tłoków na polach grzbietu. Grzbiet płaski bez wystających zwięzów ozdabiano na całej powierzchni ornamentem. W oprawach renesansowych zdobnictwo ograniczało się do skromnego wzoru tłoczonego drobnymi tłokami i kreślonego rylcem. Na oprawach pergaminowych kreślono wzdłuż grzbietu tytuł dzieła. W XVII i XVIII wieku zdobnictwo grzbietów stawało się coraz bogatsze. Przeważały wyciski kwiatów, waz i pucharów, niekiedy herbów. Obecnie zdobnictwo grzbietu książki ogranicza się do umieszczenia na nim informacji dotyczących tytułu lub autora.
