Ścięcie św. Jana Chrzciciela, opisane w Ewangeliach (Mk 6, 17-29, Mt 14, 8-11) było wielokrotnie tematem przedstawień w sztuce.
Ścięcie św. Jana Chrzciciela nieustalony malarz pierwsza ćwierć XVII w. olej, płótno 121 x 106 cm
Przy okazji zwiedzania Zamku Biskupów Warmińskich w Lidzbarku Warmińskim warto zatrzymać się na dłuższą chwilę przed tym właśnie obrazem.
Ścięcie św. Jana Chrzciciela, opisane w Ewangeliach (Mk 6, 17-29, Mt 14, 8-11) było wielokrotnie tematem przedstawień w sztuce. W epoce nowożytnej powszechnym zjawiskiem w malarstwie było wykorzystywanie wzorów graficznych i powielanie rozwiązań znanych z rycin. Tak jest również w przypadku naszego obrazu, który dość wiernie odwzorowuje grafikę Albrechta Dürera (B. 125).
Według ewangelii Mateusza i Marka to właśnie Jan miał ochrzcić Jezusa. Niedługo po tym wydarzeniu Jan został wtrącony do więzienia przez tetrarchę Galilei Heroda Antypasa. Jan skrytykował tetrarchę za ślub z Heriodadą, która porzuciła męża - brata Heroda Antypasa. Heriodada stała się zaciętym wrogiem Jana. Nie wystarczyło jej uwięzienie proroka. Tetrarcha, początkowo niechętny sugestiom żony, wyraził zgodę na egzekucję. Salome, piękna córka Herodiady, słynęła jako tancerka. Taniec tak spodobał się tetrarsze, że obiecał spełnić każdą prośbę dziewczęcia, a ta zażądała głowy Jana na misie. Herod Antypas musiał spełnić publicznie daną obietnicę. Nakazał więc ściąć Jana, a Salome zaniosła jego głowę matce.
Na pierwszym planie widzimy ciało św. Jana w brunatnej szacie ze związanymi na plecach rękoma. Po prawej stronie kat z mieczem, trzyma w uniesionej wysoko lewej ręce głowę świętego. Naprzeciw niego Salome odziana w ciemnoczerwoną suknię o fasonie współcze-snym czasom powstania obrazu. Kobieta trzyma w dłoniach złotą, bogato zdobioną misę, na której spocznie głowa Jana. W tle dostrzec można dworzan, również w strojach z XVII wieku.
Stary Testament zawiera jeszcze jedną opowieść inspirująca malarzy do ukazania kobiety z odciętą męską głową. To Judyta, która samodzielnie odcięła głowę Holofernesowi (ST, Jdt 8, 1-13) ale to już zupełnie inna historia.
Autor: Olga Droździecka
Dział Sztuki Dawnej i Rzemiosła Artystycznego
Ścięcie św. Jana Chrzciciela
nieustalony malarz
pierwsza ćwierć XVII w.
olej, płótno
121 x 106 cm
Ścięcie św. Jana Chrzciciela, opisane w Ewangeliach (Mk 6, 17-29, Mt 14, 8-11) było wielokrotnie tematem przedstawień w sztuce. W epoce nowożytnej powszechnym zjawiskiem w malarstwie było wykorzystywanie wzorów graficznych i powielanie rozwiązań znanych z rycin. Tak jest również w przypadku naszego obrazu, który dość wiernie odwzorowuje grafikę Albrechta Dürera (B. 125).
Według ewangelii Mateusza i Marka to właśnie Jan miał ochrzcić Jezusa. Niedługo po tym wydarzeniu Jan został wtrącony do więzienia przez tetrarchę Galilei Heroda Antypasa. Jan skrytykował tetrarchę za ślub z Heriodadą, która porzuciła męża - brata Heroda Antypasa. Heriodada stała się zaciętym wrogiem Jana. Nie wystarczyło jej uwięzienie proroka. Tetrarcha, początkowo niechętny sugestiom żony, wyraził zgodę na egzekucję. Salome, piękna córka Herodiady, słynęła jako tancerka. Taniec tak spodobał się tetrarsze, że obiecał spełnić każdą prośbę dziewczęcia, a ta zażądała głowy Jana na misie. Herod Antypas musiał spełnić publicznie daną obietnicę. Nakazał więc ściąć Jana, a Salome zaniosła jego głowę matce.
Na pierwszym planie widzimy ciało św. Jana w brunatnej szacie ze związanymi na plecach rękoma. Po prawej stronie kat z mieczem, trzyma w uniesionej wysoko lewej ręce głowę świętego. Naprzeciw niego Salome odziana w ciemnoczerwoną suknię o fasonie współcze-snym czasom powstania obrazu. Kobieta trzyma w dłoniach złotą, bogato zdobioną misę, na której spocznie głowa Jana. W tle dostrzec można dworzan, również w strojach z XVII wieku.
Stary Testament zawiera jeszcze jedną opowieść inspirująca malarzy do ukazania kobiety z odciętą męską głową. To Judyta, która samodzielnie odcięła głowę Holofernesowi (ST, Jdt 8, 1-13) ale to już zupełnie inna historia.
Autor: Olga Droździecka
Dział Sztuki Dawnej i Rzemiosła Artystycznego
Ścięcie św. Jana Chrzciciela
nieustalony malarz
pierwsza ćwierć XVII w.
olej, płótno
121 x 106 cm
