Diecezja warmińska była pod wieloma względami wyjątkowa na tle innych diecezji I Rzeczypospolitej.
Bezpośrednia podległość Rzymowi, posiadane władztwo terytorialne czy skład kapituły katedralnej nie ograniczony jedynie do przedstawicieli stanu szlacheckiego – to wszystko odróżniało naszą diecezję od jej sąsiadek.
Inną szczególną cechą była instytucja _articuli iurati — artykułów_ zaprzysiężonych, powszechnych w Niemczech, ale w Rzeczypospolitej występujących jedynie na Warmii.
Co to były artykuły zaprzysiężone?
Od roku 1512 kanonicy warmińscy przed wyborem ze swojego grona biskupa spisywali listę zobowiązań, których nowo wybrany pasterz miał przestrzegać.
Następnie wszyscy przysięgali, że w razie wyboru będą się do tych zobowiązań stosować. Dlatego właśnie zwano je powszechnie "artykułami zaprzysiężonymi". Instytucja ta okazała się bardzo trwała – ostatnie ślady zaprzysięgania takich artykułów
pochodzą z połowy XIX wieku – choć jej forma i treść przez wieki mocno ewoluowała, dostosowując się do wymagań soboru trydenckiego czy też do zmienionej sytuacji politycznej po likwidacji dominium warmińskiego w 1772 r.
Prezentowany na wystawie stałej w sali administratora dokument to artykuły zaprzysiężone biskupa Maurycego Ferbera sporządzone w roku 1523. Są spisane ręcznie w języku łacińskim, tak więc są trudno zrozumiałe, ale nawet niewprawne oko odróżni od tekstu umieszczone na dole podpisy ośmiu obecnych we Fromborku kanoników.
Jako pierwszy podpisał się Jan Ferber, sprawujący godność prepozyta, bratanek przyszłego biskupa, którego podpis widnieje jako drugi. A jako piąty podpisał się sam Mikołaj Kopernik!
Gdy odwiedzicie zamek, spróbujcie odnaleźć zapisane jego ręką słowa „Nicolaus Coppernic, canonicus eiusdem ecclesiae Varmiensis, voveo,iuro et promitto quae supra”, czyli „[ja], Mikołaj Kopernik, kanonik tegoż kościoła we Fromborku, przysięgam, ślubuję i
obiecuję jak powyżej”. Dopisek zaś na samym dole pisany jest ręką Maurycego Ferbera, już wybranego na biskupa: potwierdza w nim, że sprawując swój urząd, będzie posłuszny artykułom.
Opracowanie: Michał Kulpa MWiM
Inną szczególną cechą była instytucja _articuli iurati — artykułów_ zaprzysiężonych, powszechnych w Niemczech, ale w Rzeczypospolitej występujących jedynie na Warmii.
Co to były artykuły zaprzysiężone?
Od roku 1512 kanonicy warmińscy przed wyborem ze swojego grona biskupa spisywali listę zobowiązań, których nowo wybrany pasterz miał przestrzegać.
Następnie wszyscy przysięgali, że w razie wyboru będą się do tych zobowiązań stosować. Dlatego właśnie zwano je powszechnie "artykułami zaprzysiężonymi". Instytucja ta okazała się bardzo trwała – ostatnie ślady zaprzysięgania takich artykułów
pochodzą z połowy XIX wieku – choć jej forma i treść przez wieki mocno ewoluowała, dostosowując się do wymagań soboru trydenckiego czy też do zmienionej sytuacji politycznej po likwidacji dominium warmińskiego w 1772 r.
Prezentowany na wystawie stałej w sali administratora dokument to artykuły zaprzysiężone biskupa Maurycego Ferbera sporządzone w roku 1523. Są spisane ręcznie w języku łacińskim, tak więc są trudno zrozumiałe, ale nawet niewprawne oko odróżni od tekstu umieszczone na dole podpisy ośmiu obecnych we Fromborku kanoników.
Jako pierwszy podpisał się Jan Ferber, sprawujący godność prepozyta, bratanek przyszłego biskupa, którego podpis widnieje jako drugi. A jako piąty podpisał się sam Mikołaj Kopernik!
Gdy odwiedzicie zamek, spróbujcie odnaleźć zapisane jego ręką słowa „Nicolaus Coppernic, canonicus eiusdem ecclesiae Varmiensis, voveo,iuro et promitto quae supra”, czyli „[ja], Mikołaj Kopernik, kanonik tegoż kościoła we Fromborku, przysięgam, ślubuję i
obiecuję jak powyżej”. Dopisek zaś na samym dole pisany jest ręką Maurycego Ferbera, już wybranego na biskupa: potwierdza w nim, że sprawując swój urząd, będzie posłuszny artykułom.
Opracowanie: Michał Kulpa MWiM
