Artyści bardzo różnie przedstawiali na Ikonach Marię, samodzielnie lub z Dzieciątkiem. Tym razem przedstawiamy wyobrażenie Matki Bożej Trójrękiej.
Ikony przedstawiające Marię, samodzielnie lub z Dzieciątkiem, są w malarstwie ikonowym najliczniej reprezentowane. Stały się szczególnie popularne po soborze powszechnym w Efezie (431 r.). Uznano wtedy Marię za Matkę Boga (Theotokos).
Wśród wielu typów ikonograficznych wizerunku Marii z Dzieciątkiem, na uwagę zasługuje intrygujące wyobrażenie Matki Bożej Trójrękiej. Tricheirousa, bo takie miano nosi to przedstawienie, mimo swojego podobieństwa do wizerunku Hodegetrii, nie należy do typu ikonograficznego określanego tym mianem. W odróżnieniu od Hodegetrii, Dzieciątko trzymane jest tu przez Marię na prawym ramieniu, co implikuje przynależność prezentowanego wizerunku do Ikonograficznego kanonu o nazwie Dexiokaratousa. Zza dolnej ramy ikony wyłania się dodatkowa, trzecia ręka. Ten dosyć zagadkowy szczegół wyjaśnia legenda, zgodnie z którą św. Jan Damasceński, żyjący w VIII wieku teolog i Ojciec Kościoła, został posądzony o zdradę i ukarany obcięciem ręki. Święty z odciętą kończyną wrócił do domu i tam, modląc się przed ikoną Hodegetrii ofiarował rękę Matce Bożej. Nazajutrz odcięte ramię w cudowny sposób znalazło się znów przy ciele świętego. Dodana trzecia ręka przedstawiana na ikonach tego typu jest zatem wotum upamiętniającym to cudowne wydarzenie.
Pierwsza ikona Matki Bożej Trójrękiej, stanowiąca pierwowzór późniejszych, licznych powtórzeń tego kanonu przedstawienia, znajduje się w klasztorze Hilandar na górze Atos w Grecji. Pochodzi z XIV wieku i najprawdopodobniej została wykonana w serbskim Skopije.
Autor: Olga Droździecka
Dział Sztuki Dawnej i Rzemiosła Artystyczngo
Ikona Matka Boska Trójręka (Tricheirousa)
Autor/szkoła nieustalone
I połowa XIX wieku
drewno, tempera, olej, złocenia
28 x 20,8 cm
Wśród wielu typów ikonograficznych wizerunku Marii z Dzieciątkiem, na uwagę zasługuje intrygujące wyobrażenie Matki Bożej Trójrękiej. Tricheirousa, bo takie miano nosi to przedstawienie, mimo swojego podobieństwa do wizerunku Hodegetrii, nie należy do typu ikonograficznego określanego tym mianem. W odróżnieniu od Hodegetrii, Dzieciątko trzymane jest tu przez Marię na prawym ramieniu, co implikuje przynależność prezentowanego wizerunku do Ikonograficznego kanonu o nazwie Dexiokaratousa. Zza dolnej ramy ikony wyłania się dodatkowa, trzecia ręka. Ten dosyć zagadkowy szczegół wyjaśnia legenda, zgodnie z którą św. Jan Damasceński, żyjący w VIII wieku teolog i Ojciec Kościoła, został posądzony o zdradę i ukarany obcięciem ręki. Święty z odciętą kończyną wrócił do domu i tam, modląc się przed ikoną Hodegetrii ofiarował rękę Matce Bożej. Nazajutrz odcięte ramię w cudowny sposób znalazło się znów przy ciele świętego. Dodana trzecia ręka przedstawiana na ikonach tego typu jest zatem wotum upamiętniającym to cudowne wydarzenie.
Pierwsza ikona Matki Bożej Trójrękiej, stanowiąca pierwowzór późniejszych, licznych powtórzeń tego kanonu przedstawienia, znajduje się w klasztorze Hilandar na górze Atos w Grecji. Pochodzi z XIV wieku i najprawdopodobniej została wykonana w serbskim Skopije.
Autor: Olga Droździecka
Dział Sztuki Dawnej i Rzemiosła Artystyczngo
Ikona Matka Boska Trójręka (Tricheirousa)
Autor/szkoła nieustalone
I połowa XIX wieku
drewno, tempera, olej, złocenia
28 x 20,8 cm
