Światowy Dzień Wiatru

2021-06-14 12:56:29 (ost. akt: 2021-06-14 13:52:21)

15 czerwca 2021 r.

Skarbonka, Holandia, XIX wiek, mosiądz srebrzony.

Skarbonka, Holandia, XIX wiek, mosiądz srebrzony.

Dziś Światowy Dzień Wiatru, święto ustanowione, aby promować energię pozyskiwaną z wiatru. Przy tej okazji chcielibyśmy zaprezentować Państwu pewien niezwykły przedmiot znajdujący się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur – skarbonkę w kształcie wiatraka.

Wiatraki wynaleziono w IX wieku we wschodniej Persji, a w Europie pojawiły się pod koniec XII wieku. Skąd i kiedy dokładnie przywędrowały do Polski? Nie wiadomo. Pierwsza znana wzmianka o tego typu budowli na ziemiach polskich pochodzi z XIII wieku. I chociaż dzisiaj wiatraki kojarzą się nam głównie z Holandią, przez wieki były one nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu.

Początkowo wiatraki były częściami młynów i służyły głównie do mielenia zboża. Od XIV wieku zaczęto wykorzystywać je do osuszania podmokłych terenów. Takie wykorzystanie wiatraków zapoczątkowano w Holandii, skąd przywędrowały one później m.in. na dzisiejsze Żuławy. W kolejnych wiekach wiatraki były adaptowane do nowych celów. Pojawiły się wiatraki tartaczne, zaczęto tłoczyć w nich olej i mielić różne nowe towary. Największa popularność wiatraków zarówno w Polsce, jak i w całej Europie przypadła na XIX wiek.

Zabytkowych wiatraków jest w Polsce coraz mniej, te w terenie ulegają zniszczeniu, zachowane możemy zobaczyć w skansenach. Kiedy dzisiaj słyszymy słowo „wiatrak”, kojarzymy sobie raczej farmy wiatrowe, których coraz więcej widzimy w naszym krajobrazie.

W zasobach Działu Sztuki Dawnej i Rzemiosła Artystycznego znajduje się skarbonka nawiązująca swym kształtem do tych historycznych wiatraków, a dokładnie do wiatraka typu holender. Wiatraki holenderskie charakteryzowały się nieruchomym korpusem (najczęściej murowanym, na planie koła) i ruchomą głowicą ze skrzydłami. W zależności od kierunku wiatru głowica obracała się w odpowiednią stronę.

Skarbonka składa się z dwóch części – podstawy na planie koła oraz ruchomych skrzydeł. Otwór do wrzucania monet znajduje się u góry głowicy wiatraka.

Na brzuścu skarbonki zostały wygrawerowane inicjały H R. Czy była to pamiątka przywieziona z podróży do Holandii? A może prezent dla bliskiej osoby? Obie możliwości są tak samo prawdopodobne!

Dominika Kałabun

Kalendarium

« piątek, 29 marca 2024 »
Pn Wt Śr Czw Pt So N
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
Zobacz pełne kalendarium »

Samorzad Wojewodztwa

Poznaj lepiej nasz region:

facebook youtube

piątek 29 Marca
  • Mikołaj Kopernik – Gra
  • Stowarzyszenie Miłośników Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap
  • Logo roku Mikołaja Kopernika
  • Oferta najmu sal
  • Katalog on-line biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Centrum Spotkań Europejskich
  • Strona projektu: