Karty przybyszowe

2021-04-21 09:31:37 (ost. akt: 2021-04-21 09:36:06)

#Biblioteka

Karty przybyszowe
Karty przybyszowe, czyli karty dodawane przez introligatora podczas oprawiania książki, są cennym źródłem informacji dla bibliologów, kodykologów czy tegumentologów. To na nich nanoszono pieczęcie czy sygnatury biblioteczne. Przyklejano na nie ekslibrisy właścicieli. Znaleźć tam również można zapiski własnościowe, które informowały o okolicznościach zakupu danego woluminu.

Rzemieślnicy używali czystych arkuszy, ale bardzo często karty przybyszowe wykonywano z rękopiśmiennej lub drukowanej makulatury. Dzięki temu do dnia dzisiejszego zachowanych zostało wiele bezcennych zabytków piśmiennictwa jedynie w formie pergaminowych fragmentów stanowiących elementy oprawy.

W kolekcji zbiorów specjalnych Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie również odnajdujemy interesujące karty przybyszowe. Są to 4 karty pergaminowe zapisane dwustronnie ziołowym inkaustem. Ślady kleju na pierwszej i ostatniej stronie dokumentu wskazują na użycie tych kart jako wyklejek przy oprawie książki. Całość składa się z 16 kolumn, po 40 wierszy każda. Tekst zapisany jest w języku łacińskim. Autor rękopisu jest anonimowy. Jednak wiemy, że tekst przez niego zapisany jest fragmentem średniowiecznego dzieła „Speculum Humanae Salvationis” powstałego ok. 1324 r. w Strasburgu. Jego autorem najprawdopodobniej jest dominikanin Ludolf von Sachsen (1300–1377).

Manuskrypt zabezpieczono kartonową oprawą pochodzącą z początków XX wieku. Na jej wewnętrznej stronie widnieje czerwona pieczęć Biblioteki Akademii Braniewskiej (wyższa uczelnia teologiczna, istniejąca w Braniewie w latach 1912–1945, jako kontynuacja Collegium Hosianum – 1565–1780). Obok niej widoczny jest również rękopiśmienny zapis „losgelöst aus 4° Dc 12”. Dzięki temu ustalono, że karty używane były jako wyklejki przy oprawie dzieł św. Ambrożego, wydanych w Paryżu w 1661 r.

Alicja Łuczyńska

Kalendarium

« piątek, 19 kwietnia 2024 »
Pn Wt Śr Czw Pt So N
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930     
Zobacz pełne kalendarium »

Samorzad Wojewodztwa

Poznaj lepiej nasz region:

facebook youtube

piątek 19 Kwietnia
  • Mikołaj Kopernik – Gra
  • Stowarzyszenie Miłośników Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap
  • Logo roku Mikołaja Kopernika
  • Oferta najmu sal
  • Katalog on-line biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Centrum Spotkań Europejskich
  • Strona projektu: