135-lecie założenia „Gazety Olsztyńskiej”

W tym roku obchodzimy 135-lecie założenia „Gazety Olsztyńskiej” (1886-1939). W dniu 1 kwietnia mija 85 lat od uroczystości, zorganizowanej z okazji pięćdziesięciolecia polskiego pisma. Zaplanowano, aby obchody były skromne i spokojne, a jednocześnie świadczyły o żywotności Polaków na Warmii. Na jubileusz przygotowano specjalny numer „Gazety Olsztyńskiej”, który spełnił rolę monograficznego opracowania dziejów pisma w pięćdziesięcioletnim okresie jego ukazywania się. Seweryn Pieniężny do współredagowania zaprosił dziennikarzy z kraju, m.in. Leona Sobocińskiego z Bydgoszczy oraz swoich byłych współpracowników, wcześniej wydalonych z Rzeszy, w tym Kazimierza Jaroszyka. Na wniosek Pieniężnego Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej przyznało wydawcy wsparcie w wysokości 1500 marek. Płatne ogłoszenia, które zamieszczono w numerze jubileuszowym, w części uzupełniły brakujące fundusze. W rezultacie udało się wydrukować 48-stronicowe wydanie w nakładzie 3750 egzemplarzy, które do dziś odgrywa ważną rolę jako źródło do badań historii „Gazety”. W uroczystościach zorganizowanych w Olsztynie wzięli udział członkowie kierownictwa Związku Polaków w Niemczech, dziennikarze polscy z Pomorza, pracownicy Konsulatu Polskiego w Olsztynie oraz studenci z Królewca, a także czytelnicy „Gazety”. Uroczystości rozpoczęły się mszą w kościele św. Jakuba w Olsztynie. Następnie, gości zaproszono na obiad do mieszkania Pieniężnych w budynku przy ówczesnej ul. Młyńskiej. Tam też mieściła się redakcja i drukarnia pisma. Dalsza część uroczystości odbyła się w Domu Polskim. Podczas spotkania Seweryn Pieniężny wręczył gościom specjalnie oprawione wydanie jubileuszowe „Gazety”. Przygotowano około stu takich egzemplarzy. Jeden z nich ofiarowany został do zbiorów muzealnych przez rodzinę Juliusza Malewskiego. Wydawca opatrzył go odręczną dedykacją: „Kochanemu Panu Malewskiemu zawsze życzliwy S. Pieniężny”. W jubileuszowym wydaniu znalazły się życzenia m.in. prymasa Polski Augusta Hlonda, Naczelnego Kierownika Związku Polaków w Niemczech dr. Jana Kaczmarka, prof. Bronisława Hełczyńskiego, który w latach 1934-1939 pełnił funkcję prezesa Najwyższego Trybunału Administracyjnego, a od 1934 r. był wiceprezesem Światowego Związku Polaków za Granicą – „Światopolu”. Wydrukowano tu też wiersze Jana Liszewskiego, Marii Zientarówny oraz teksty: Alojzego Śliwy, księdza Jana Hanowskiego, Franciszka Barcza, Antoniego Szajka, Ludwika Łydko i Emilii Sukertowej-Biedrawiny, a także wypowiedzi najstarszych czytelników, abonujących „Gazetę” od 1886 r. (Kuspiela z Barwin, Bahra z Sząfałdu-Unieszewa, Jana Brahla, Malewskiego z Tomaszkowa i Augustyna Falkowskiego z Purdy).

D. S.