#muzeumwgazecie
Na wystawie „Wersal, plebiscyt i co dalej na Warmii i Mazurach?”, dofinansowanej ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz środków samorządu województwa warmińsko-mazurskiego, prezentujemy przykład notgeldu – pieniądza zastępczego, upamiętniającego plebiscyt na Warmii i Mazurach. Jest to bon o wartości 50 fenigów, z serii A, 125582, wyemitowany przez Magistrat i Radę Miasta Olsztyna, 1 kwietnia 1921 r. Bon został wyrytowany przez Paul Tusche i wydrukowany w wydawnictwie Flemming-Wiscott A.G. Glogau.
Na awersie, w akantowym wieńcu, umieszczono scenę zwycięskiej walki czarnego orła z białym, symbolizującą zmagania w okresie przedplebiscytowym. W wewnętrznym otoku wieńca jest napis i data: WIR SIND DEUTSCH UND BLEIBEN DEUTSCH. 11. JULI 1920. [Jesteśmy Niemcami i pozostajemy Niemcami. 11 lipca 1920]. Na rewersie, w obramieniu, znajduje się wizerunek nowego ratusza w Olsztynie. Na dolnej listwie ramki umieszczono tarczę z herbem Olsztyna, jaki obowiązywał w latach 1894-1939. Połączono w nim pochodzącą z dawnych pieczęci miejskich postać patrona miasta, św. Jakuba tutaj odzianego w strój zakonny zamiast pielgrzymi z elementami herbu kapituły warmińskiej, czyli półkrzyżem i wieżą.
Pieniądze zastępcze (notgeldy) to znaki wydawane w dobie wojen lub kryzysów ekonomicznych, w celu uzupełnienia braków środków płatniczych na rynku. Wystawcami nie były instytucje państwowe. Emisji podejmowała się administracja cywilna, wojskowa, władze lokalne, miejskie banki, dyrekcje kolei oraz różne firmy prywatne i spółdzielnie. Miały ograniczony zasięg terytorialny i czasowy. Nie były miernikiem wartości ani środkiem tezauryzacji, służyły wyłącznie wymianie towarowej. Zyskując ciekawą oprawę plastyczną, stały się także atrakcyjne dla zbieraczy.
Małgorzata Kumorowicz
Na awersie, w akantowym wieńcu, umieszczono scenę zwycięskiej walki czarnego orła z białym, symbolizującą zmagania w okresie przedplebiscytowym. W wewnętrznym otoku wieńca jest napis i data: WIR SIND DEUTSCH UND BLEIBEN DEUTSCH. 11. JULI 1920. [Jesteśmy Niemcami i pozostajemy Niemcami. 11 lipca 1920]. Na rewersie, w obramieniu, znajduje się wizerunek nowego ratusza w Olsztynie. Na dolnej listwie ramki umieszczono tarczę z herbem Olsztyna, jaki obowiązywał w latach 1894-1939. Połączono w nim pochodzącą z dawnych pieczęci miejskich postać patrona miasta, św. Jakuba tutaj odzianego w strój zakonny zamiast pielgrzymi z elementami herbu kapituły warmińskiej, czyli półkrzyżem i wieżą.
Pieniądze zastępcze (notgeldy) to znaki wydawane w dobie wojen lub kryzysów ekonomicznych, w celu uzupełnienia braków środków płatniczych na rynku. Wystawcami nie były instytucje państwowe. Emisji podejmowała się administracja cywilna, wojskowa, władze lokalne, miejskie banki, dyrekcje kolei oraz różne firmy prywatne i spółdzielnie. Miały ograniczony zasięg terytorialny i czasowy. Nie były miernikiem wartości ani środkiem tezauryzacji, służyły wyłącznie wymianie towarowej. Zyskując ciekawą oprawę plastyczną, stały się także atrakcyjne dla zbieraczy.
Małgorzata Kumorowicz
