Kartusz herbowy, Królestwo Prus, XVIII w.
Herb, który dzisiaj prezentujemy jest wykonany w technice haftu wypukłego srebrną, złotą i kolorową nicią. Nieznane jest jego pochodzenie ani funkcja. Przez długi czas nie wiedzieliśmy też, do kogo należał. Wielu cennych informacji o zabytkach dostarcza nam heraldyka. Czasami wystarczy jeden rzut oka i dzięki herbom wiemy, jaki ród ufundował dany przedmiot, innym razem konieczna jest dokładna analiza, która doprowadzi ostatecznie do identyfikacji właściciela czy fundatora obiektów.
Zestawienie dwóch herbów w zaprezentowany sposób oznacza małżeństwo. Po prawej stronie umieszcza się herb mężczyzny, a po lewej herb rodu, z którego wywodzi się jego małżonka. Przy opisach herbów należy pamiętać, że prawa i lewa strona heraldyczna są oznaczane z perspektywy rycerza trzymającego tarczę, a więc odwrotnie niż z perspektywy patrzącego na wizerunek.
Po prawej stronie widzimy więc tarczę czwórdzielną w krzyż, w błękitnych polach wspięty srebrny kot trzymający w pysku czarną mysz i krzyż maltański z orłami między ramionami. Przedstawienie kota z myszą oznacza herb rodu von Katte. Jest to tzw. herb mówiący, ponieważ „Katte” po holendersku odznacza kota.
Drugim elementem, który pomoże nam zidentyfikować właściciela herbu jest łańcuch z krzyżem, który otacza tarczę herbową. Złożony jest on naprzemienne z czarnych orłów z wiązką błyskawic w szponach i inicjałów FR otoczonych koronami, a dołączony do niego krzyż powtarza wygląd krzyża umieszczonego w tarczy herbowej. Nie ma wątpliwości, że jest to przedstawienie Orderu Orła Czarnego.
Kolejnym etapem analizy będzie rozpoznanie herbu kobiecego znajdującego się po lewej stronie. W srebrnym polu umieszony jest hak z trzema poprzeczkami, rodzaj drabiny oblężniczej. Jest to herb, którym posługiwało się kilka rodów, m.in. von Bredow i von Ramin.
Aby zidentyfikować właściciela prezentowanego kartusza, pozostaje jedynie odnaleźć mężczyznę z rodu von Katte odznaczonego Orderem Orła Czarnego, który ożenił się z przedstawicielką jednego z rodów posługujących się herbem z hakiem wspinaczkowym.
Dzięki analizie heraldycznej udało nam się ustalić, że herb prawy należy do Hansa Heinricha von Katte (1681-1741), który w 1731 roku otrzymał Order Orła Czarnego, a herb po lewej do jego drugiej żony (ślub 1712) Katheriny Elisabeth von Bredow (1696-1756), córki Johanna Ludwiga von Bredow i Marii Sophie von Katte.
Dominika Kałabun
Zestawienie dwóch herbów w zaprezentowany sposób oznacza małżeństwo. Po prawej stronie umieszcza się herb mężczyzny, a po lewej herb rodu, z którego wywodzi się jego małżonka. Przy opisach herbów należy pamiętać, że prawa i lewa strona heraldyczna są oznaczane z perspektywy rycerza trzymającego tarczę, a więc odwrotnie niż z perspektywy patrzącego na wizerunek.
Po prawej stronie widzimy więc tarczę czwórdzielną w krzyż, w błękitnych polach wspięty srebrny kot trzymający w pysku czarną mysz i krzyż maltański z orłami między ramionami. Przedstawienie kota z myszą oznacza herb rodu von Katte. Jest to tzw. herb mówiący, ponieważ „Katte” po holendersku odznacza kota.
Drugim elementem, który pomoże nam zidentyfikować właściciela herbu jest łańcuch z krzyżem, który otacza tarczę herbową. Złożony jest on naprzemienne z czarnych orłów z wiązką błyskawic w szponach i inicjałów FR otoczonych koronami, a dołączony do niego krzyż powtarza wygląd krzyża umieszczonego w tarczy herbowej. Nie ma wątpliwości, że jest to przedstawienie Orderu Orła Czarnego.
Kolejnym etapem analizy będzie rozpoznanie herbu kobiecego znajdującego się po lewej stronie. W srebrnym polu umieszony jest hak z trzema poprzeczkami, rodzaj drabiny oblężniczej. Jest to herb, którym posługiwało się kilka rodów, m.in. von Bredow i von Ramin.
Aby zidentyfikować właściciela prezentowanego kartusza, pozostaje jedynie odnaleźć mężczyznę z rodu von Katte odznaczonego Orderem Orła Czarnego, który ożenił się z przedstawicielką jednego z rodów posługujących się herbem z hakiem wspinaczkowym.
Dzięki analizie heraldycznej udało nam się ustalić, że herb prawy należy do Hansa Heinricha von Katte (1681-1741), który w 1731 roku otrzymał Order Orła Czarnego, a herb po lewej do jego drugiej żony (ślub 1712) Katheriny Elisabeth von Bredow (1696-1756), córki Johanna Ludwiga von Bredow i Marii Sophie von Katte.
Dominika Kałabun
