Przypadająca 15 października 200. rocznica śmierci Tadeusza Kościuszki jest okazją do zaprezentowania jednego z wielu medali w kolekcji Muzeum Warmii i Mazur, poświęconych temu wybitnemu wodzowi, zaliczanemu do panteonu polskich bohaterów narodowych
Obchodzona sto lat wcześniej okrągła rocznica tego wydarzenia podkreślona została w sposób szczególny w medalierstwie. Wielu znanych twórców zaznaczyło swój wkład w rozgrywające się wówczas uroczystości. Sylwetka Kościuszki była popularnym tematem również w późniejszych realizacjach plastycznych, niezależnie od okoliczności rocznicowych.
Jednostronny medal autorstwa Stanisława Sikory (1911-2000) wybity został w posrebrzanym brązie w Mennicy Państwowej, w 1969 roku. Prawie 20-centymetrowy krąg ukształtowany został na wzór szerokiego, płaskiego pierścienia, w który wpisano podobiznę Kościuszki w ujęciu profilowym. Pośród wielu portretów powstałych jeszcze za jego życia, tego typu ujęcie zawdzięczamy sytuacji, jaka wydarzyła się w 1793 roku w Paryżu, w zakładzie graficznym Quenedaya. O ile spragnieni zysków ówcześni artyści bardzo chętnie portretowali bohaterów do masowej sprzedaży ich wizerunków, o tyle sam Kościuszko bardzo niechętnie godził się na pozowanie. Dla celów agitacyjnych zrobił jednak wyjątek. Przebywając w Paryżu po drugim rozbiorze Polski, zamówił we wspomnianym zakładzie swoją podobiznę, która wydrukowana w postaci odbitek graficznych, powędrowała potem wraz z nim do kraju. Uwieczniony z profilu, jak na antycznych monetach lub popularnych w XVIII wieku portretach sylwetowych, przyszły dowódca powstania, stojąc ze wzniesiona szablą, zainicjował wzór ikonograficzny, który powielany był potem w produkowanych na masową skalę akcesoriach patriotycznych, porcelanie, galanterii itp. Do takiego ujęcia głowy bohatera nawiązał Stanisław Sikora, dodając obok napisu otokowego wyobrażenie krzyża Virtuti Militari - orderu, który po jego ustanowieniu Kościuszko otrzymał jako jeden z pierwszych.
Małgorzata Kumorowicz
Jednostronny medal autorstwa Stanisława Sikory (1911-2000) wybity został w posrebrzanym brązie w Mennicy Państwowej, w 1969 roku. Prawie 20-centymetrowy krąg ukształtowany został na wzór szerokiego, płaskiego pierścienia, w który wpisano podobiznę Kościuszki w ujęciu profilowym. Pośród wielu portretów powstałych jeszcze za jego życia, tego typu ujęcie zawdzięczamy sytuacji, jaka wydarzyła się w 1793 roku w Paryżu, w zakładzie graficznym Quenedaya. O ile spragnieni zysków ówcześni artyści bardzo chętnie portretowali bohaterów do masowej sprzedaży ich wizerunków, o tyle sam Kościuszko bardzo niechętnie godził się na pozowanie. Dla celów agitacyjnych zrobił jednak wyjątek. Przebywając w Paryżu po drugim rozbiorze Polski, zamówił we wspomnianym zakładzie swoją podobiznę, która wydrukowana w postaci odbitek graficznych, powędrowała potem wraz z nim do kraju. Uwieczniony z profilu, jak na antycznych monetach lub popularnych w XVIII wieku portretach sylwetowych, przyszły dowódca powstania, stojąc ze wzniesiona szablą, zainicjował wzór ikonograficzny, który powielany był potem w produkowanych na masową skalę akcesoriach patriotycznych, porcelanie, galanterii itp. Do takiego ujęcia głowy bohatera nawiązał Stanisław Sikora, dodając obok napisu otokowego wyobrażenie krzyża Virtuti Militari - orderu, który po jego ustanowieniu Kościuszko otrzymał jako jeden z pierwszych.
Małgorzata Kumorowicz
