Wieczory zamkowe - cykl "Życiorysy"

Był rodowitym Warmiakiem, urodził się w Tomaszkowie koło Olsztyna. Już jako młody chłopak włączył się w przygotowania do plebiscytu. W 1920 roku zapisał się na kurs pedagogiczny, przygotowujący nauczycieli pomocniczych do pracy w organizowanych w tym okresie polskich szkołach. Kursu nie ukończył, gdyż po przegranym plebiscycie został rozwiązany, a szkoły zamknięto. Razem z grupą słuchaczy Edward Turowski wyjechał do Polski, aby kontynuować naukę. W gimnazjum klasycznym oo. Salezjanów w Daszewie koło Stryja ukończył pięć klas, później przeniósł się do Seminarium Nauczycielskiego w Działdowie, które ukończył w roku 1927. Rok pracował w powiecie lubawskim. Od połowy 1928 roku przebywał na Warmii, gdzie rozpoczął przygotowania do otwarcia polskich szkół, co nastąpiło 10 kwietnia 1929 roku. Edward Turowski podjął się nauczania w Nowej Kaletce, w jednej z czterech nowo otwartych szkół. Nawiązał kontakt z rodzicami uczniów, urządzał pogadanki i spotkania okolicznościowe, zapraszał działaczy polskich, dyrygował miejscowym chórem. Te formy współpracy z mieszkańcami wsi powodowały odradzanie się polskiego życia kulturalnego i towarzyskiego. Zwiększyła się też znacznie liczba dzieci uczęszczających do polskiej szkoły. W 1930 roku we wsi wybuchł pożar, który pochłonął większość gospodarstw. Do budynku szkolnego wprowadzili się pogorzelcy. Edward Turowski został zmuszony do wynajęcia nowego lokalu na potrzeby polskiej szkoły, jednak zła sytuacja materialna wsi spowodowała spadek liczby uczniów.W 1931 roku Turowski zdał drugi egzamin pedagogiczny, a rok później przeniesiono go do podupadającej szkoły w Giławach. Tam również podjął współpracę z rodzicami swoich uczniów. Edward Turowski podnosił swoje kwalifikacje zawodowe: uczestniczył w kursach pedagogicznych organizowanych w Polsce, brał czynny udział w konferencjach metodycznych, pisał do lokalnej prasy. Jego aktywność dostrzegły władze niemieckie: w 1935 roku pozbawiono go prawa nauczania, a rok później nakazano opuszczenie Prus Wschodnich. Wyjechał zatem na Śląsk, ale również i tam nie dopuszczono go do nauczania w szkole. Przeniósł się więc do Bremy. W 1939 roku aresztowano go i osadzono na rok w obozie koncentracyjnym Sachsenchausen - Oranienburg. Po wojnie Edward Turowski powrócił na Warmię, do Tomaszkowa. Tam, wraz z bratem, już 15 kwietnia 1945 roku zorganizował szkołę. Prowadził też działalność repolonizacyjną i społeczną. W latach 1952 - 1956 Edward Turowski był posłem do Sejmu. Do przejścia na emeryturę w 1966 roku kierował szkołą w Tomaszkowie. Posiadał liczne odznaczenia. Zmarł w Olsztynie.
W programie wieczoru:
Słowo o Edwardzie Turowskim - prof. dr hab. Tadeusz Filipkowski
prezentacja pamiątek – mgr Zofia Januszkiewicz
koncert Chłopięcego Chóru Miasta Olsztyna pod dyrekcją Józefa Wojtkowiaka
10 kwietnia 2002 r.
sala Marcina Kromera na zamku olsztyńskim