Wieczory zamkowe - cykl "Cymelia"

Z instrukcji pochodzącej ze spuścizny po Gustawie Leydingu: „Wśród ludności autochtonicznej należy przeprowadzić propagandę cichą, podawaną od jednego do drugiego.” Wybory do Sejmu Ustawodawczego z 19 stycznia 1947 roku służyły legitymizacji nowej, powojennej władzy, były wyrazem zaprowadzania porządku, stabilizacji po okresie wojennej zawieruchy, sygnałem ładu społecznego i praworządności. Miały za zadanie umocnić władzę wewnętrzną w państwie oraz zaspokoić oczekiwania państw zachodnich, które na podstawie umowy poczdamskiej żądały przeprowadzenia formalnego ustanowienia trwałych organów władzy w Polsce. Głównymi konkurentami w przedwyborczej walce był Blok Demokratyczny, czyli koalicja Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego, a z drugiej strony – Polskie Stronnictwo Ludowe. W wyborach uczestniczyła też pewna liczba kandydatów bezpartyjnych, przedstawicieli środowisk katolickich, a także członków Stronnictwa Pracy i PSL „Nowe Wyzwolenie”. Tego rodzaju uprawomocnienie było szczególnie ważne na Ziemiach Nowych ‑ Zachodnich i Północnych, ze względu na to, że i autochtoniczna społeczność tych terenów była niezbyt silnie związana z państwem polskim i jej powojennymi władzami. Ludność autochtoniczna była nieufna wobec powojennej zmiany państwowości i nowych władz, głównie z powodu tragicznych doświadczeń ostatnich miesięcy II wojny światowej oraz powojennych zawirowań związanych z przejmowaniem władzy na Ziemiach Nowych z rąk komendantur radzieckich, a także w wyniku zasiedlania tych ziem ludnością z różnych rejonów Polski, bardzo różnie odnoszącą się do miejscowych. Ponadto autochtoni szybko się przekonali, że nowy ustrój zaprowadzany w powojennej Polski i związane z nim ugrupowania polityczne nie mają całkowitego poparcia wśród własnego społeczeństwa. Z jednej strony oznaczało to całkiem normalną walkę wyborczą, zrozumiałą i znaną autochtonom, z drugiej zaś ‑ mogło być niepokojącym elementem warunkującym przyszłość, oznaczającym niepewność i jeszcze większą destabilizację życia. Tak więc przekonanie autochtonów z Warmii i Mazur do nowych władz, zbudowanie przeświadczenia o ich dobrych intencjach oraz zachęcenie ich do pozytywnego przyjęcia nowego ustroju, było ważne ze względu na konieczność scalenia i regionu i zamieszkującej go ludności z resztą kraju. W praktycznym aspekcie przekonanie autochtonów oznaczało po prostu zdobycie ich poparcia, przełożonego na ilość posłów Bloku Demokratycznego w Sejmie. Prezentowana instrukcja nosi tytuł „Propaganda przedwyborcza wśród ludności autochtonicznej” i jest niepozornym dokumentem o bardzo znaczącej treści. Podano w niej rodzaje argumentów i sposoby przekonywania, jakich planowano użyć do nakłonienia autochtonów, by poparli kandydatów Bloku Demokratycznego. Uwidacznia też techniki komunikacyjne, jakimi miano się posłużyć w kampanii wyborczej oraz przedstawia ludzi, którzy mieli być podstawowym środkiem przekazu tych argumentów. Na czym opierała się propaganda skierowana do autochtonów? Jakie składano im obietnice, przed czym i przed kim ostrzegano? Czym delikatnie straszono?

12 czerwca 2005 r. - zamek olsztyński.