Wieczory zamkowe - cykl "Cymelia"

W Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie znajdują się dwa egzemplarze unikalnej mapy zatytułowanej Kreiskarte Stadt- und Landkreis Allenstein. Jeden egzemplarz, znajdujący się w Archiwum Map Działu Archeologii, pozyskano w 1970 roku. Drugi, znacznie lepiej zachowany, ofiarowany został w 1998 do Działu Historii przez p. Czesława Hermana. Mapa opracowana i wydana została przez rektora W. Steffela z Barczewa, natomiast treścią archeologiczną opatrzył ją społeczny opiekun zabytków archeologicznych na Kreis Allenstein – Leonhard Fromm. Mapę wydrukowano w Zakładzie Kartograficznym Heinricha Kahle i Friedricha Kirchnera w Erfurcie. Ukazała się w czerwcu 1941 roku nakładem księgarni Hermanna Reinshagena, która znajdowała się w Olsztynie, przy ówczesnej Hindenburg Strasse 19. Mapę przygotowano w formie składanki wklejonej w okładkę z miękkiego, jasnozielonego kartonu o wymiarach 12 x 18 cm. Nie jest to zatem mapa ścienna, jak inne szkolne mapy archeologiczne, które opublikowano dla niektórych innych powiatów Prus Wschodnich, np. ełckiego, mrągowskiego, reszelskiego i szczycieńskiego. Przygotowana została w skali 1:100 000, stąd jej nieduży format 56,8 x 50 cm, wliczając w to marginesy o szerokości 1,8 i 1,5 cm. W prawym, dolnym narożniku znajduje się legenda, która zawiera niepełny tytuł mapy (Kreis Allenstein), podziałki liczbową i liniową oraz 32 symbole i elementy graficzne. Dzięki zastosowaniu kilku odcieni zieleni i brązu, oddających różne przedziały wysokości obszarów nizinnych i wysoczyznowych, mapa bardzo plastycznie odzwierciedla hipsografię terenu. Główną jej wartość źródłową stanowi jednak dokładne oznaczenie lokalizacji stanowisk archeologicznych, których odnotowano aż 141. W większości zostały one odkryte przez Leonharda Fromma, założyciela i pierwszego kierownika olsztyńskiego Muzeum. Niezależnie od piktogramów oznaczających stanowiska archeologiczne, mapa jest również nośnikiem innych danych, istotnych zwłaszcza dla historyków. I tak np. trzema rodzajami znaków wyróżniono wsie kościelne, szkolne oraz małe miejscowości bez szkół. Również trzema oznaczeniami zróżnicowano lasy iglaste, liściaste i mieszane, natomiast specjalnym, nieuwzględnionym w legendzie piktogramem oznaczono pomnik przyrody – tysiącletni cis w kompleksie leśnym na zachód od Leszna. Mapa zawiera jednak szereg nieścisłości, np. pominięto kilkanaście stanowisk archeologicznych o znanym położeniu. Autorzy mapy nie uniknęli też błędów w określaniu chronologii i funkcji punktów osadniczych. Niezależnie od zasygnalizowanych tu tylko uchybień, których jest więcej, nie ulega wątpliwości, że Kreiskarte Stadt- und Landkreis Allenstein jest bardzo cennym źródłem, dzięki któremu zweryfikowano w terenie bardzo wiele obiektów archeologicznych.

15 maja 2005 r. - zamek olsztyński.