Wieczory zamkowe - cykl "Cymelia"

Na przekór atmosferze karnawału pierwsze cymelia w 2005 roku będą miały charakter moralizatorski, w myśl zasady „śpiesz się powoli”. W 1986 roku do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur została zakupiona rycina w technice miedziorytu, identyfikowana jako „Ifigenia w Aulidzie”. Zgodnie ze sztuką greckiego tragediopisarza Eurypidesa (406 r. p.n.e.) scena przedstawiała Ifigenię, jej ojca Agamemnona – króla Argos i Myken oraz wieszczka Kalchasa w asyście wojska. I wszystko byłoby w porządku, gdyby nie skrótowy opis pod przedstawieniem, który wskazuje na Księgę Sędziów. W tym wypadku cytat neguje wcześniejszą identyfikację, ponieważ odnosi się do podobnej historii związanej jednak z postaciami opisanymi w Starym Testamencie – Jeftego i jego córki. Obie historie mają wspólne podłoże, gdyż dotyczą poświęcenia młodych kobiet – Ifigenii i nieznanej z imienia córki Jeftego – w imię dobra ogółu. Według autora „Mitów greckich” Roberta Gravesa motywem ofiarowania Ifigenii była cisza morska zesłana przez boginię Artemidę. Natomiast w Starym Testamencie możemy przeczytać, że powodem poświęcenia córki Jeftego była jego pochopna przysięga. Z uwagi na podobieństwo tematów oraz ogólnikowe inskrypcje umieszczone pod sceną łatwo było o pomyłkę. Dopiero bliższe zapoznanie się z biografią artystyczną autorów, zwrócenie uwagi na szczegóły (np. stroje) i odczytanie cytatów pozwoliło na właściwe rozpoznanie przedstawienia. Pomysłodawcą ryciny był Antoine Coypel (1661–1722), malarz i rytownik oraz projektant tapiserii, wicedyrektor królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu. Znane są jego liczne prace o tematyce biblijnej i mitologicznej wykonane do zamków Choisy i Meudon, pałacu królewskiego w Paryżu, Wersalu oraz do Hôtel Lambert. W 1699 roku Coypel narysował „Ofiarę Jeftego” rytowaną później przez Gasparda Duchange (1666–1737). Rycina została zadedykowana Edwardowi Colbert (1629–1699), markizowi de Villacerf, który był kuzynem Jana Baptysty – ministra króla Ludwika XIV. Kwestia identyfikacji przedstawienia wiąże się tu z zagadnieniem mecenatu rodziny Colbert, tym bardziej, jeżeli weźmiemy pod uwagę inne ryciny ze zbiorów polskich.

23 stycznia 2005 r. - zamek olsztyński.