W tym roku mija pięćdziesiąta rocznica ukazania się pierwszego tomu z serii przygód Pana Samochodzika oraz dwudziesta rocznica śmierci twórcy tej kultowej postaci, czyli Zbigniewa Nienackiego. Postanowiliśmy przygotować letni cykl poświęcony poszukiwaczowi skarbów, detektywowi i jak sam o sobie mówił, muzealnikowi. Sięgnęliśmy do naszych zasobów by pokazać, że Muzeum stanowi wspaniałe miejsce dla miłośników historii.
"Nowe przygody Pana Samochodzika" (w serii "Warmii" jako "Kapitan Nemo") ukazały się w 1970 roku i opowiadały o z pozoru spokojnych wakacjach nad Jeziorakiem. Na drodze Pana Samochodzika stanął znowu przedstawiciel prywatnego biznesu o pseudonimie Krawacik. Przedmiotem jego pożądania była niemiecka ciężarówka, która wiozła zabytki z muzeum w K. (Królewcu?) i zimą 1945 roku załamał się pod nią lód na Jezioraku. O wiele ważniejszy jest tu jednak wątek wychowawczy, gdy główny bohater nawraca na dobrą drogę wakacyjnego łobuza Czarnego Franka, którego przeciwieństwem jest miejscowa dziewczyna, córka rybaka, przebierająca się za Kapitana Nemo i w takiej postaci walcząca z bandą rozwydrzonej młodzieży.
Co wiozła tajemnicza ciężarówka? Pierwsze skojarzenie, jakie nam przychodzi na myśl to Bursztynowa Komnata. Rzeczywiście tropy poszukiwaczy tego skarbu prowadziły do Dzikowa, czy nawet Lidzbarka Warmińskiego. Jeżeli ten cenny zabytek był wieziony konwojem ciężarówek z Królewca do Gdańska, to może któryś pojazd zabłądził i trafił nad Jeziorak? Jedna z teorii głosi, że Komnatę przewożono na pokładzie "Wilhelma Gustloffa" podczas jego ostatniego rejsu. Inni badacze twierdzą, że skrzynie spłonęły w podziemiach królewieckiego zamku w 1945 roku.
W popszukiwaniu bursztynowego eksponatu sięgamy ponownie do zbiorów Działu Rzemiosła Artystycznego, skąd otrzymaliśmy zdjęcia i opis bursztynowego łańcucha. Pani Barbara Głuchowska napisała: "Piękny przykład połączenia bursztynu i srebra, które nie jest biżuterią. To okazały łańcuch burmistrza miasta, zbudowany z jedenastu bursztynowych elementów, oprawionych w srebro próby 835, wykonany ok. 1928 roku. Na zawieszce bursztynowej w formie tarczy znajduje się ryty herb miasta Olecka".
W 1928 roku Olecko zwane wcześniej Margrabowa zostało przemianowane na Treuburg - "Wierny Gród" w uznaniu za oszałamiająco nieprzychylny dla strony polskiej wynik w głosowaniu plebiscytowym w lipcu 1920 roku. W naszym regionie władze niemieckie starały się wyrazić wdzięczność wobec właściwej postawy mieszkańców podczas tego głosowania. Stawiano pomniki, budynki użyteczności publicznej, co widać na pocztówkach z tamtego okresu jak bardzo starano się, by ludzie odczuli korzyści ze swojej decyzji. W galerii prezentujemy zdjęcia pomnika z Olecka, który miał upamiętniać żołnierzy poległych podczas Wielkiej Wojny przypominając także o setnej rocznicy bojów w naszym regionie.
Jeziorak odgrywał w życiu Nienackiego ważną rolę, bo przecież od 1967 roku mieszkał w Jerzwałdzie. Ten cudowny akwen, jeszcze podobno "nie zajeżdżony" przez wodniaków jak jeziora mazurskie, powoli wraca do łask. Domek pisarza, z pamiatkową tablicą stoi we wsi do dziś, pierwszy przy wjeździe od południowej strony. Na miejscowym cmentarzu znajduje się grób Zbigniewa Nienackiego.
Dziś zachęcamy do lektury fragmentu maszynopisu powieści. Jak widać z notatki na pierwszej stronie, został on wysłany do wydawnictwa zimą, czyli książka mogła powstać jako efekt tęsknoty za upojnym latem. Zapraszamy do wędrówek, chwytania ostatnich chwil lata i wakacji.
SM
Pobierz PDF
