Wspólny cykl Muzeum Warmii i Mazur oraz "Gazety Olsztyńskiej", w którym prezentujemy interesujące zabytki.
.jpg)
Wśród rycerskiej braci, czyli panowie w kirysach…
„Cały jestem ze stali, prócz paru detali…” przy okazji inscenizacji bitwy grunwaldzkiej można usłyszeć takie słowa piosenki Czystych Jak łza. Ta kabaretowa impresja odpowiada popularnemu wizerunkowi rycerza jako zakutego w blachy. Unikajmy takich jednoznaczności. W okresie bitwy grunwaldzkiej rycerstwo z Warmii prawdopodobnie występowało w czymś co w dokumentach nazywano „bene armatus”. Wojownik mógł stawić się w zbroi lamelkowej (do solidnego kaftana mocowano metalowe płytki), ale mógł też założyć taki jak prezentowany na zdjęciu kirys. Ten typ uzbrojenia ochronnego był skokiem technologicznym, a na takie napierśniki stać było nie tylko rycerstwo, ale i mieszczan czy piechotę zaciężną.
Baniasty kształt napierśnika nie był dziełem przypadku. Po tak ukształtowanej zbroi miecz ześlizgiwał się. Potrzeba było potężnego ciosu toporem, nadziakiem czy buzdyganem by naruszyć taką konstrukcję. Pod kirys rycerz zakładał kolczugę (siatkę z plecionych kółek) i przeszywanicę (pikowany kaftan). Pamiętajmy, że opancerzonego wojownika nie dało się pociąć na plasterki. Częściej śmierć na polu bitwy powodowały obrażenia potłuczonych od uderzeń i upadków narządów wewnętrznych.
W drugiej połowie XV wieku kirysy nabierały smukłości, by w zbroi maksymiliańskiej zyskać żłobienia, często kształtowane na tors rodem z rzymskich męskich posągów, czyli „sześciopak” mówiąc współczesnym językiem.
Prezentowany kirys jest współczesną kopią wykorzystywaną podczas zajęć edukacyjnych w Magazynie Solnym.
sm
