Rok 2006
[b]prof. Leszek Szarzyński
[/b]Rola budowania wspólnej przestrzeni emocjonalnej na przykładzie wybranych utworów na flet solo
24 stycznia2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Profesor Leszek Szarzyński ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie w 1977 roku w klasie fletu prof. Barbary Świątek-Żelazny. W latach 1976-1979 był flecistą Filharmonii w Olsztynie, a w sezonie 1979/80 Filharmonii Szczecińskiej. Od 1981 do 1984 roku przebywał w Egipcie, pracując jako I flecista Cairo Symphony Ochestra i wykładowca Konserwatorium Kairskiego. Założył tam zespół kameralny „Pro Musica”, którego członkami byli muzycy z różnych krajów. Stał się on pierwowzorem założonego w Olsztynie w 1985 roku zespołu o tej samej nazwie. W latach 1985-1992 Leszek Szarzyński z zespołem „Pro Musica” dokonał wielu nagrań radiowych i telewizyjnych, występował w kraju i za granicą. Od 1985 do 1997 roku był I flecistą Filharmonii im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie, w której w latach 1997-1999 był dyrektorem artystycznym, a w sezonie artystycznym 1999-2000 pełnił funkcję dyrektora naczelnego. We wrześniu 1992 roku założył zespół kameralny „Pro Musica Antiqua”, którego został dyrektorem artystycznym i menadżerem. Od 1993 roku dyrektor artystyczny Letnich Koncertów Organowych i Kameralnych, od 1996 współorganizator cyklicznych spotkań „Cavata na olsztyńskim zamku”. W latach 2000-2002 pełnił w Ełku funkcję dyrektora generalnego Akademii Fletowej, a od 2001 roku piastował stanowisko dyrektora artystycznego Mazurskiego Festiwalu Sztuk, Kultur i Narodów oraz pełnomocnika prezydenta miasta ds. kultury i edukacji. W latach 2003-2004 był doradcą do spraw kultury wojewody warmińsko-mazurskiego. W 1999 roku został profesorem w Katedrze Muzyki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jako solista i kameralista koncertował w kilkunastu krajach świata (Egipt, Hiszpania, Włochy, Niemcy, Austria, Francja, Rosja, Bułgaria, Rumunia, Węgry, Litwa i Szwecja). Współpracuje z wieloma filharmoniami w kraju. Dokonał wielu nagrań archiwalnych i na płytach CD. Dokonania te zostały uhonorowane między innymi nagrodą „Atut 94”, i „Złotą Płytą” przyznaną przez firmę fonograficzną DUX. W latach 1995-2004 nagrał z zespołem „Pro Musica Antiqua” - w ramach realizacji projektu „Muzyka europejska w zabytkach Warmii i Mazur” – cztery płyty z sonatami barokowymi kompozytorów niemieckich, włoskich, francuskich, angielskich oraz muzyką polską (dawną i współczesną).
Słowo o prof. Leszku Szarzyńskim - Janusz Cygański
Film
[b]prof. Piotr Obarek[/b]
Henryk Tomaszewski - mistrz polskiej szkoly plakatu - pedagog
28 lutego2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
9 września 2005 roku odszedł Henryk Tomaszewski, jedna z najbardziej znaczących postaci polskiej szkoły plakatu. Twórca, pedagog i nauczyciel uwielbiany przez studentów. Pozostawił po sobie "Plakaty - Dzieła" zawsze świeże i aktualne, wymagające od widza zaangażowania, sporej dawki polotu i inteligencji, wyszukane w swojej metaforyce. Obrazy jednocześnie przyjazne i cieple - ludzkie, chciałoby się powiedzieć. Prof. Piotr Obarek urodził się w Działdowie w roku 1953. Dyplom magistra sztuki uzyskał w 1977, na Wydziale Grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni prof. Henryka Tomaszewskiego – twórcy polskiej szkoły plakatu. Po ukończeniu studiów powrócił do Olsztyna, gdzie wykonywał wolny zawód artysty plastyka, a od 1990 pracował jako asystent w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie. W roku 1996 obronił przewód kwalifikacyjny I-go stopnia, w 2001 uzyskał kwalifikacje II-go stopnia w zakresie projektowania graficznego, w obu przypadkach na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie. Prof. Piotr Obarek jest autorem 15 wystaw indywidualnych i kilkudziesięciu zbiorowych w kraju i za granicą. Jest animatorem życia artystycznego – zorganizował wiele wystaw i konkursów, w tym o zasięgu międzynarodowym. Twórczość prof. P. Obarka silnie związana jest z Olsztynem. Jest autorem projektu obecnego herbu miasta Olsztyna, logo i godła Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie oraz insygniów rektorskich; współtwórcą rzeźby spiżowej św. Jana Nepomucena na moście Jana. Jest także autorem nagrodzonego plakatu oraz bilbordu w konkursie z okazji 650-lecia Olsztyna. Bierze udział w pracach eksperckich z ramienia UWM w Olsztynie (Najlepszy Produkt Polski Północno – Wschodniej). Prof. Piotr Obarek jest promotorem licznych prac dyplomowych oraz recenzentem 150 prac teoretycznych. Od 1990 do1992 prezes Związku Polskich Artystów Plastyków w Olsztynie, w latach 1998 – 1999 przewodniczący zespołu specjalistycznego w zakresie nauczania plastyki Wojewódzkiej Komisji Stopni Specjalizacji Zawodowej Nauczycieli Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Olsztynie. Piotr Obarek pełnił wiele funkcji organizacyjnych i administracyjnych w WSP oraz UWM w Olsztynie. Obecnie jest kierownikiem Katedry Sztuk Pięknych i prodziekanem Wydziału Nauk Społecznych i Sztuki UWM w Olsztynie.
Za działalność artystyczną i organizacyjną wyróżniony odznaczeniami ZPAP, resortowymi oraz Złotym Krzyżem Zasługi.
Słowo o prof. Piotrze Obarku - Grażyna Prusińska
Film
[b]dr hab. inż.Mirosław Krzemieniewski[/b]
Cywilizacyjna i kulturowa rola wody oraz charakterystyka wodociągu olsztyńskiego
28 marca2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Wykład poświęcony jest wodzie głównie pod kątem wykazania jej cudownych właściwości. One wyjaśniają jej ogromny wpływ na religie, rozwój cywilizacji w różnych zakątkach świata. Wiele sposobów dostarczania wody, jej uzdatniania pozostały w formie prawie niezmienionej, chociaż powstały ponad 2000 lat temu. Jednak obecne wymagania pod względem jakości wody, jej bezpiecznego dostarczania mieszkańcom, czynią wodociągi bardzo skomplikowanymi systemami. Dotyczy to również wodociągu w Olsztynie, który w ramach programu ISPA będzie w bardzo dużym zakresie modernizowany. Dr hab. inż. Mirosław Krzemieniewski jest mieszkańcem Olsztyna od urodzenia, absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego. W latach 1969 - 1974 studiował na wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej, a po studiach przez rok pracował jako asystent na Politechnice Łódzkiej. Od 1975 roku związany z ART, później z UWM w Olsztynie. Pracę doktorską i habilitacyjną obronił na Politechnice Warszawskiej. Zainteresowania zawodowe dotyczą badań naukowych w zakresie niekonwencjonalnych technologii oczyszczania wody i ścieków. Dr hab. inż. M. Krzemieniewski jest autorem 40 patentów i 200 publikacji. Jego rozwiązania techniczno-technologiczne prezentowane były na międzynarodowych wystawach w Chinach i Rosji. Posiada uprawnienia projektowe i wykonawcze. Zaprojektował ponad 100 oczyszczalni ścieków. Na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim przez 6 lat pełnił funkcję przewodniczącego komisji ds. kadr, obecnie jest dziekanem Wydziału Ochrony Środowiska i Rybactwa.
Słowo o dr hab. inż. Mirosławie Krzemieniewskim - prof. dr hab. Włodzimierz Bednarski
Film
[b]Prof. dr hab.Jan Kotwica[/b]
Przenikanie się nauk
25 kwietnia2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
......Chciałbym raczej obronić tezę, że: człowiek zachowuje się racjonalnie mając większe zapotrzebowanie na sztukę wyrażającą świat przeżyć, niż na świat konkretów i na prawdy naukowe. Gdyż, jak zauważa R. Kapuściński, „istnieje płaszczyzna, na której człowiek współczesny mógłby się porozumieć z człowiekiem sprzed 2 tys. lat. Są to emocje. Miłość, nienawiść, strach – wszyscy przeżywamy i przeżywaliśmy to tak samo. Dlatego możnawspółcześnie czytać »Iliadę« i Herodota”.Wszak potrzeba wyrażania swoich emocji, swoich stanów ducha jest bardziej pierwotna. Jest bardziej archetypiczna niż nauka. Sztuka jest bowiem wyrazem naszego świata emocji, odczuć, tęsknot, nienazwań, poczucia piękna lub brzydoty. Tak, sztuka, albo szerzej kultura jest bardziej pierwotną formą autoekspresji. Ponadto pamiętać należy, że świat emocji jest filogenetycznie zlokalizowany w znacznie starszych pokładach mózgowia, w tzw. międzymózgowiu, nad którym dopiero później wytworzyła się kora mózgowa jaką my posiadamy. A więc też zdolność racjonalnego myślenia i zachowania pojawiła się później. Jest to zatem właściwość filogenetycznie młodsza. To dlatego zanim człowiek odkrył prawo grawitacji i nazwał je, wcześniej wykonał malowidła naskalne w grotach Lascoux (15.000-13.500 p.n.e.) czy w pieczarach Altamiry (13.500-11.000 p.n.e.).Malowidła te powstawały wiele lat wcześniej zanim odkryto np. prawo powszechnego ciążenia i nazwano je. I na wiele lat wcześniej zanim Francis Bacon i David Hume stworzyli podstawy formułowania zasad prawdy naukowej.....
.......Może więc ciała pokonanych zwierząt na malowidłach naskalnych wyrażały tęsknotę za sytością i dawały poczucie najedzenia; pokonania głodu. Konające zwierzęta były symbolem dostatku pożywienia. Bo najpewniej ówczesny człowiek żył w stanie permanentnego niedożywienia. Może nawet głodu. A głód w hierarchii pierwotnych motywów Abrahama Masłowa sytuuje się na drugim miejscu; po potrzebie zaspokojenia snu. Głód jest bowiem aproksymacją śmieci. Jest zapowiedzią śmierci.. Nie najem się, to umrę. Dlatego głód jest w stanie wywoływać najbardziej egoistyczne zachowania......... Jednakże dopuścić trzeba także możliwość, że malowidła te były formą artystycznej ekspresji naszego praprzodka. Że miał on już takie potrzeby. Zatem malowidła naskalne były próbą wyrażenia tego, czego nie dało się nazwać słowem.....
Prof. dr hab.Jan Kotwica ukończył szkołę średnią w Słupsku w 1968 roku, dyplom magistra uzyskał w 1973, doktorat obronił w 1979 na Wydziale Zootechnicznym Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Stopień dr hab. uzyskał na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej AR-T w Olsztynie w 1989, tytuł profesora nauk weterynaryjnych otrzymał w 1993. W latach 2000-2001 odbył Studia Podyplomowe z filozofii i etyki. Od 1973 do 1988 pracował w Instytucie Fizjologii Zwierząt AR-T, a od 1988 do chwili obecnej w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, którego był vicedyrektorem (1996-1999), a obecnie jest kierownikiem Zakładu. Ponadto w roku 1979 uzyskał stypendium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu, latach 1980-1981 odbył staż podoktorski na Stanowym Uniwersytecie Północnej Dakoty w USA, zaś od 1985 do 1987 był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta na Uniwersytecie w Monachium. Odbył także liczne, krótkotrwałe staże naukowe oraz wygłaszał wykłady na zaproszenie w wielu krajach Europy oraz USA i Japonii.Zainteresowania naukowe prof. J. Kotwicy dotyczą regulacji procesów rozrodu samic zwierząt gospodarskich na poziomie centralnych, narządowych, komórkowych i genowych regulacji oraz wpływu skażeń środowiskowych na procesy rozrodu. Z tego zakresu opublikował ponad 270 prac, z czego 120 stanowią oryginalne publikacje naukowe, głównie w czasopismach anglojęzycznych. Również w zakresie tych kompetencji prof. J. Kotwica był wielokrotnie członkiem specjalistycznego zespołu Komitetu Badań Naukowych do oceny projektów badawczych, recenzentem Centralnej Komisji ds Stopni i Tytułu Naukowego, a także recenzentem wniosków na stanowisko profesora na prośbę uniwersytetów amerykańskich i europejskich. Od wielu lat jest członkiem Kolegiów Redakcyjnych Domestic of Animal Endocrinology, The Veterinary Journal, Reproductive Biology i stałym recenzentem Theriogenology oraz wielu innych renomowanych w świecie czasopism naukowych. Jest członkiem Rady Naukowej Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach od 2002 roku, a od 1998 profesorem Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Banat w Timisoarze (Rumunia). Prof. Jan Kotwica był sekretarzem, vice prezesem, obecnie jest prezesem Olsztyńskiego Forum Naukowego.Wyróżniony nagrodami MNSzWiT, Wydziału V PAN, Departamentu Rolnictwa USA oraz polskich towarzystw naukowych. Posiada dwa odznaczenia: Honorową Odznakę Polskiego Związku Judo oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Słowo o prof. dr hab. Janie Kotwicy- prof. dr hab. Tadeusz Krzymowski
Film
[b]Prof. dr hab.Zenon Zduńczyk
[/b]
Transgeneza roślin uprawnych;w poszukiwaniu kompromisu między zwolennikamii przeciwnikami GMO
30 maja2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Wprawdzie uprawy roślin transgenicznych nie przekroczyły jeszcze 1% światowych zasobów gruntów ornych, a już wywołały liczne spory w środowisku naukowym, w kręgach polityków oraz organizacjach społecznych. Społeczne i gospodarcze skutki tych sporów dotyczą również Polski, importującej surowce paszowe i spożywcze (m. in. nasiona i poekstrakcyjna śrutę sojową) z krajów o szybko rosnącym areale upraw transgenicznych. Opinie i postulaty oponentów, w tym zastrzeżenia natury etycznej, środowiskowej i ekonomicznej, a przede wszystkim obawy o bezpieczeństwo żywności, wymagają uważnej analizy i wdrażania strategii minimalizowania ryzyka zdarzeń niekorzystnych. Ubiegłoroczna inicjatywa poselska, wnioski niektórych sejmików lokalnych i ostatnie decyzje rządu, zmierzające do ustanowienia Polski strefą wolną od GMO, są bardziej próbą stworzenia skansenu w centrum Europy, niż rozwiązania rzeczywistych problemów. Obowiązujące w Polsce prawo jest dostatecznie restrykcyjne, a długa droga od prób laboratoryjnych do upraw polowych pozwala eliminować produkty chybione; spośród testowanych dotąd 5 tys. roślin transgenicznych tylko 40 zostało dopuszczonych do uprawy polowej i obrotu.
Prof. dr hab. Zenon Zduńczyk jest mieszkańcem Olsztyna od 1969 roku, tj. od rozpoczęcia studiów na Wydziale Zootechnicznym ówczesnej Wyższej Szkoły Rolniczej. Na tym wydziale uzyskał stopień doktora i doktora habilitowanego nauk rolniczych z zakresu żywienia zwierząt i paszoznawstwa. Tytuł profesora nauk rolniczych otrzymał w roku 1997. W 1989 przyjął propozycję zorganizowania od podstaw warsztatu i zespołu badawczego przygotowanego do badań fizjologicznych oddziaływań żywności w nowo powstającym Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk (nazwa obecna). Efektem tej pracy jest Zakład Biologicznej Analizy Żywności, którym prof. Z. Zduńczyk kieruje i gdzie pod jego kierunkiem czworo asystentów wykonało prace doktorskie, a jeden z nich – pracę habilitacyjną. W oparciu o fundusze z KBN zakład prof. Z. Zduńczyka zrealizował 6 projektów badawczych i uczestniczył w realizacji kilkunastu projektów uzyskanych przez zespoły, z którymi współpracuje. Opublikował 148 rozpraw naukowych, w tym 80 anglojęzycznych w renomowanych czasopismach o światowym zasięgu. Wiele publikacji było efektem współpracy z zagranicznymi instytutami: IFR Norwich Laboratory, KEKI Budapeszt, ITC w Pradze, BFA Karlsruhe oraz Narodowym Centrum Badawczym w Kairze. W dorobku prof. Z. Zduńczyka są prace dotyczące bezpieczeństwa i jakości pasz oraz żywności uzyskiwanych z upraw transgenicznych, ponadto profesor dwukrotnie recenzował zasady funkcjonowania i efekty wdrożenia krajowego systemu kontroli zawartości organizmów zmodyfikowanych genetycznie w surowcach pochodzenia roślinnego, realizowanego przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Prof. Z. Zduńczyk jest członkiem Komitetu Redakcyjnego Veterinary Medicine and Zootechnics (Litwa), członkiem The World’s Poultry Science Association oraz wiceprzewodniczącym Lokalnej Komisji Etycznej ds Doświadczeń na Zwierzętach. Po raz czwarty wchodzi w skład Zespołu Specjalistycznego P06T, powoływanego przez Ministra Nauki i Informatyzacji do rozstrzygania konkursu na projekty badawcze z zakresu nauki o żywności i żywieniu człowieka.
Słowo o prof. dr hab. Zenonie Zduńczyku - prof. dr hab. Jan Jankowski
Film
[b]Prof. dr hab.Łucja Fornal
[/b]
Nauka a oczekiwania nowoczesnego społeczeństwa
27 czerwca2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Nazwa nowoczesne społeczeństwo ma wiele pojęć, określeń, definicji. Jedna z nich oparta jest na znaczeniu i wielokierunkowych relacjach między nowoczesnym społeczeństwem a rozwojem nauki, edukacją, dziedzictwem kulturowym narodu, rozwojem cywilizacyjnym. Spełnianie oczekiwań i kryteriów nowoczesnego społeczeństwa jest złożone i trudne. Jednym z przykładów jest dyskusja o malejących nakładach na edukację i odpowiedzialność nauki za tworzenie warunków do rozwoju społeczeństw nowoczesnych. Z kolei nauka i jej rozwój wymaga wyraźnego poparcia społeczeństwa w podziale budżetu narodowego. Od wielu lat w polityce naukowej definiowane są programy naukowe koordynowane przez Komisję Unii Europejskiej lub narodowe, koordynowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki takie, jak Krajowy Program Ramowy, Foresight i wiele innych. We wszystkich tych programach podkreśla się jako priorytetowe obszary badań te, które dotyczą zdrowia i życia. Jedną z ważnych odpowiedzi na pytanie co sprzyja zdrowiu i życiu są badania proteomiczne białek i peptydów i wszystkie obszary objęte nutrigenomiką. Należy zatem podjąć dyskusję o tym, jakie powinno się spełnić warunki do realizacji tych badań i jak informować społeczeństwo o korzyściach z nich wynikających.
Treścią wykładu będą przykłady metodologii wyżej wymienionych badań, złożoności metodycznej, nowoczesnych technik badawczych, systemów edukacji i informacji społeczeństwa; myślę że na właściwym poziomie komunikacji.
Prof. dr hab.Łucja Fornal jest absolwentką Wydziału Mleczarskiego Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie i na tym wydziale uzyskała stopień doktora nauk technicznych w 1968 roku, a w 1979 stopień doktora habilitowanego. Tytuł profesora nauk technicznych otrzymała w roku1987. W latach 1979-1980 była stypendystką prestiżowego stypendium FAO im. Andre Meyera, realizując projekt „Microclimate in grain storage structures”, w University of Nairobi, a w 1993 roku została zaproszona przez Agricultural University of Norway jako visiting professor do wygłoszenia wykładów i realizacji badań w zakresie technologii ekstruzji. Od ukończenia studiów prof. Ł. Fornal pracuje jako nauczyciel akademicki w macierzystej uczelni. W tym okresie pełniła z wyboru szereg ważnych funkcji na szczeblu wydziału i uczelni: była członkiem Senatu, przewodniczącą Senackiej Komisji Nauki, prodziekanem, kierownikiem katedry, przewodniczącą Komisji Etyki, pełnomocnikiem Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego ds. programu Leonardo da Vinci 2000. Główne kierunki badań prof. Ł. Fornal to ocena jakości ziaren zbóż ze szczególnym uwzględnieniem techniki cyfrowej analizy obrazu, technologia ekstruzji surowców zbożowych, białka toksyczne i alergizujące ziaren zbóż. Z tego też zakresu jest cenionym wykładowcą i opiekunem młodych pracowników nauki. Dorobek naukowy prof. Ł. Fornal obejmuje 120 oryginalnych prac twórczych oraz liczne referaty i komunikaty wygłoszone na konferencjach naukowych międzynarodowych i krajowych. Była wielokrotnie zapraszana do wygłoszenia referatów plenarnych na Sesjach Naukowych Komitetu Technologii i Chemii Żywności PAN. Ponadto była przewodniczącą komitetu organizacyjnego XXIX Sesji Naukowej Komitetu Technologii i Chemii Żywności PAN w Olsztynie (1998) i I Krajowej Konferencji Naukowej „Alergeny i składniki powodujące nietolerancje pokarmowe występujące w żywności” (2005). Od 2004 roku jest koordynatorem projektu badawczego zamawianego „Identyfikacja i sposoby przeciwdziałania toksyczności i alergenności nasion ważnych roślin uprawnych” finansowanego przez Ministra Nauki i Informatyzacji. Prof. Ł. Fornal jest członkiem: Rady Naukowej Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie, Zespołu Roboczego Nauk Przyrodniczych Rady Nauki przy Ministrze Edukacji i Nauki oraz Komitetu Nauk o Żywności PAN. Za działalność naukową, edukacyjną i organizacyjną prof. Łucja Fornal została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Zasłużony dla Uczelni.
Słowo o prof. dr hab. Łucji Fornal- prof. dr hab.Daniela Rotkiewicz
Film
[b]prof. dr hab. Barbara Przybylska-Gornowicz
[/b]Komórki macierzyste – nadzieje i rzeczywistość
28 listopada2006 r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Komórki macierzyste są od wielu lat przedmiotem zainteresowania biologów, medyków oraz opinii publicznej na całym świecie. Kolejne publikacje podsycają nadzieje na zastosowanie komórek macierzystych jako panaceum na wszystkie problemy zdrowotne ludzi, a także na przedłużenie życia i zwiększenie jego komfortu. Jesteśmy bombardowani wiadomościami z wielu ośrodków medycznych, które prześcigają się w informowaniu o sukcesach w tej dziedzinie. Zazwyczaj pokazuje się pierwszy sukces, natomiast sprawa późniejszych komplikacji, dalszego losu ludzi, którzy zostali poddani terapii z zastosowaniem komórek macierzystych pozostaje poza zainteresowaniem mediów. Czytając entuzjastyczne artykuły w prasie codziennej i nie tylko wydawać by się mogło, że wiemy już wszystko i powszechność stosowania komórek macierzystych w sposób rutynowy jest kwestią najbliższego czasu.
Wyniki badań podstawowych natomiast wyraźnie kontrastują z entuzjastycznymi doniesieniami niektórych ośrodków medycznych oraz optymistycznymi artykułami zamieszczanymi w prasie. Obecny stan badań nad komórkami macierzystymi i możliwościami ich zastosowania w terapii najlepiej charakteryzuje zdanie, które wypowiedział Alan Colman, jeden z największych autorytetów w tej dziedzinie „Technologie z użyciem komórek macierzystych są równie fascynujące jak niepoznane”.
Podczas wykładu przybliżone zostaną wybrane zagadnienia z biologii komórek macierzystych z punktu widzenia osoby zajmującej się biologią komórki, histologią i embriologią. Są to bowiem te działy biologii dla których zagadnienia związane z komórkami niezróżnicowanymi, procesami różnicowania, efektami tych procesów, zdolnościami poszczególnych tkanek do odnowy fizjologicznej, zmianami związanymi z procesami starzenia stanowią od lat przedmiot badań.
Prof. dr hab. Barbara Przybylska-Gornowicz jest absolwentką Liceum im Wł. Jagiełły w Płocku i Wydziału Zootechnicznego WSR w Olsztynie. Stopień doktora nauk rolniczych uzyskała w 1978 roku, stopień doktora habilitowanego nauk weterynaryjnych w zakresie histologii - w 1990 roku, a tytuł naukowy profesora nauk weterynaryjnych – w 1998.
Pracę zawodową rozpoczęła w 1973 roku w Zakładzie Histologii i Embriologii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, gdzie pracuje do chwili obecnej, pełniąc od 1994 roku funkcję kierownika. W latach 1987/88 i 1991 przebywała na stypendium Rządu Francuskiego w Laboratorium Zoologii Eksperymentalnej Uniwersytetu w Strasburgu, w 1995 Instytucie Anatomii Medycznej Uniwersytetu w Kopenhadze – stypendium Rządu Duńskiego.
Zainteresowania naukowe prof. dr hab. B. Przybylskiej-Gornowicz obejmują badania procesów rozwojowych mięśni szkieletowych, zmian ultrastruktury narządów wewnętrznych w różnych warunkach doświadczalnych oraz morfologii i fizjologii szyszynki ssaków i ptaków. Wyniki badań zostały opublikowane w ponad 230 publikacjach, z czego 80 stanowią prace oryginalne głównie anglojęzyczne. Uczestniczyła w 8 projektach badawczych finansowanych przez KBN realizowanych w jej Zespole, w tym 4 jako kierownik. Recenzowała prace na stopnie doktora i doktora habilitowanego oraz projekty badawcze. Jest stałym recenzentem Histology i Histopathology, recenzuje także dla innych czasopism naukowych krajowych i zagranicznych. Od 1986 roku członek European Pineal & Biological Rthyms Society, a od 1997 roku członek z wyboru American Asocciation of Anatomists. Za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne prof. B. Przybylska-Gornowicz została wyróżniona nagrodami Ministra Edukacji Narodowej, Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych oraz JM Rektora UWM, a także Srebrnym Krzyżem Zasługi (1997) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2006).
Słowo o prof. dr hab. BarbarzePrzybylskiej-Gornowicz - prof. dr hab. Zygmunt Wyrzykowski
[b]prof. dr hab.Adam J. Zięcik
[/b]Sygnały zarodkowe u ludzii zwierząt – od starożytnego Egiptu po dzień dzisiejszy
12 grudnia2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
W celu ustanowienia ciąży zarodek ssaków musi zasygnalizować swoją obecność w organizmie matki. Z drugiej strony matka musi rozpoznać obecność przyszłego płodu. Proces ten zwany jest matczynym rozpoznaniem ciąży. Terminu „the maternal recogniction of pregnancy” użył po raz pierwszy Roger Short w 1969 roku, a w Polsce najprawdopodobniej autor tego wykładu. Zanim jednak zaczęto zastanawiać się, w jaki sposób zarodek produkuje i wysyła sygnał lub sygnały o swojej obecności w organizmie matki, ludzie od zarania dziejów, a przynajmniej od 3500 lat próbowali stworzyć test jak najwcześniejszego wykrycia ciąży. Te frapujące i zaskakujące próby, kolejne i czasami przypadkowe odkrycia, a szczególnie heroiczne zmagania naukowców w opracowywaniu coraz to czulszych metod współczesnej endokrynologii do wykrywania sygnałów zarodkowych ludzi i zwierząt oraz stan wiedzy na początku XXI wieku będą przedmiotem wykładu. Prof. dr hab. Adam J. Zięcik ukończył XI Liceum Ogólnokształcące w Krakowie w 1961 roku. Z Olsztynem związany jest od 1963, tj. od rozpoczęcia studiów na Wydziale Hodowli Zwierząt ówczesnej WSR w Olsztynie. Stopień doktora i doktora habilitowanego nauk rolniczych z zakresu fizjologii zwierząt uzyskał na Wydziale Zootechnicznym AR-T. Tytuł profesora nauk rolniczych otrzymał w 1991 roku. Po studiach i stażu (m. in. 5-letni pobyt w USA) w 1969 roku podjął pracę w ówczesnej Katedrze Fizjologii Zwierząt WSR. Swoje wykształcenie zdobywał i pogłębiał za granicą: stypendium British Council (Instytut Fizjologii Zwierząt, Babraham, U.K., 1979); „research associate” NDSU Fargo (1979/80 i 1984) i NCSU Raleigh (1985-1988) w USA. Poza tym odbył krótkie staże w Instytucie Hodowli Zwierząt w Mariensee (Niemcy) i Zakładach Fizjologii Uniwersytetów w Turku i Oulu (Finlandia) oraz Uniwersytecie w Okayama (Japonia). Wygłosił kilkadziesiąt wykładów na zaproszenie uniwersytetów i towarzystw naukowych w krajach Europy, obu Ameryk i Azji. Od 1989 roku prof. A. Zięcik związał się z obecnym Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, w którym jest kierownikiem zakładu, a od 2000 dyrektorem. W latach 1992–1995 oraz 1998–2000 pełnił obowiązki zastępcy dyrektora ds. naukowych. Zainteresowania naukowe prof. Adama Zięcika dotyczą regulacji rozrodu samicy zwierząt. Prof. A. Zięcik jest autorem bądź współautorem 299 publikacji, z czego 151 pozycji stanowią oryginalne prace badawcze i przeglądowe. Współautor 2 podręczników akademickich. Przeważająca cześć tych prac opublikowana została w czołowych światowych czasopismach. Prof. Adam Zięcik jest współzałożycielem i pierwszym przewodniczącym Towarzystwa Biologii Rozrodu (1999-2005), członkiem Komitetu Biologii Rozrodu Zwierząt PAN (1990-1992 sekretarz naukowy), komitetów International Conference of Animal Reproduction, International Congress of Pig Reproduction. Pełnił również funkcję członka Zarządu European Society for Domestic Animal Reproduction (1977-2002). Od wielu lat jest członkiem Doradczej Rady Wydawniczej „Reproduction in Domestic Animals” i współtwórcą „Reproductive Biology”. Posiada liczne nagrody Rektora AR-T, ministrów resortów Edukacji i Szkolnictwa Wyższego, V Wydziału PAN za osiągnięcia badawcze oraz dydaktyczne.
Słowo o prof. dr hab. Adamie J. Zięciku - prof. dr hab. Stanisław Okrasa
Film
[/b]Rola budowania wspólnej przestrzeni emocjonalnej na przykładzie wybranych utworów na flet solo
24 stycznia2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Profesor Leszek Szarzyński ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie w 1977 roku w klasie fletu prof. Barbary Świątek-Żelazny. W latach 1976-1979 był flecistą Filharmonii w Olsztynie, a w sezonie 1979/80 Filharmonii Szczecińskiej. Od 1981 do 1984 roku przebywał w Egipcie, pracując jako I flecista Cairo Symphony Ochestra i wykładowca Konserwatorium Kairskiego. Założył tam zespół kameralny „Pro Musica”, którego członkami byli muzycy z różnych krajów. Stał się on pierwowzorem założonego w Olsztynie w 1985 roku zespołu o tej samej nazwie. W latach 1985-1992 Leszek Szarzyński z zespołem „Pro Musica” dokonał wielu nagrań radiowych i telewizyjnych, występował w kraju i za granicą. Od 1985 do 1997 roku był I flecistą Filharmonii im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie, w której w latach 1997-1999 był dyrektorem artystycznym, a w sezonie artystycznym 1999-2000 pełnił funkcję dyrektora naczelnego. We wrześniu 1992 roku założył zespół kameralny „Pro Musica Antiqua”, którego został dyrektorem artystycznym i menadżerem. Od 1993 roku dyrektor artystyczny Letnich Koncertów Organowych i Kameralnych, od 1996 współorganizator cyklicznych spotkań „Cavata na olsztyńskim zamku”. W latach 2000-2002 pełnił w Ełku funkcję dyrektora generalnego Akademii Fletowej, a od 2001 roku piastował stanowisko dyrektora artystycznego Mazurskiego Festiwalu Sztuk, Kultur i Narodów oraz pełnomocnika prezydenta miasta ds. kultury i edukacji. W latach 2003-2004 był doradcą do spraw kultury wojewody warmińsko-mazurskiego. W 1999 roku został profesorem w Katedrze Muzyki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jako solista i kameralista koncertował w kilkunastu krajach świata (Egipt, Hiszpania, Włochy, Niemcy, Austria, Francja, Rosja, Bułgaria, Rumunia, Węgry, Litwa i Szwecja). Współpracuje z wieloma filharmoniami w kraju. Dokonał wielu nagrań archiwalnych i na płytach CD. Dokonania te zostały uhonorowane między innymi nagrodą „Atut 94”, i „Złotą Płytą” przyznaną przez firmę fonograficzną DUX. W latach 1995-2004 nagrał z zespołem „Pro Musica Antiqua” - w ramach realizacji projektu „Muzyka europejska w zabytkach Warmii i Mazur” – cztery płyty z sonatami barokowymi kompozytorów niemieckich, włoskich, francuskich, angielskich oraz muzyką polską (dawną i współczesną).
Słowo o prof. Leszku Szarzyńskim - Janusz Cygański
Film
[b]prof. Piotr Obarek[/b]
Henryk Tomaszewski - mistrz polskiej szkoly plakatu - pedagog
28 lutego2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
9 września 2005 roku odszedł Henryk Tomaszewski, jedna z najbardziej znaczących postaci polskiej szkoły plakatu. Twórca, pedagog i nauczyciel uwielbiany przez studentów. Pozostawił po sobie "Plakaty - Dzieła" zawsze świeże i aktualne, wymagające od widza zaangażowania, sporej dawki polotu i inteligencji, wyszukane w swojej metaforyce. Obrazy jednocześnie przyjazne i cieple - ludzkie, chciałoby się powiedzieć. Prof. Piotr Obarek urodził się w Działdowie w roku 1953. Dyplom magistra sztuki uzyskał w 1977, na Wydziale Grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni prof. Henryka Tomaszewskiego – twórcy polskiej szkoły plakatu. Po ukończeniu studiów powrócił do Olsztyna, gdzie wykonywał wolny zawód artysty plastyka, a od 1990 pracował jako asystent w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie. W roku 1996 obronił przewód kwalifikacyjny I-go stopnia, w 2001 uzyskał kwalifikacje II-go stopnia w zakresie projektowania graficznego, w obu przypadkach na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie. Prof. Piotr Obarek jest autorem 15 wystaw indywidualnych i kilkudziesięciu zbiorowych w kraju i za granicą. Jest animatorem życia artystycznego – zorganizował wiele wystaw i konkursów, w tym o zasięgu międzynarodowym. Twórczość prof. P. Obarka silnie związana jest z Olsztynem. Jest autorem projektu obecnego herbu miasta Olsztyna, logo i godła Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie oraz insygniów rektorskich; współtwórcą rzeźby spiżowej św. Jana Nepomucena na moście Jana. Jest także autorem nagrodzonego plakatu oraz bilbordu w konkursie z okazji 650-lecia Olsztyna. Bierze udział w pracach eksperckich z ramienia UWM w Olsztynie (Najlepszy Produkt Polski Północno – Wschodniej). Prof. Piotr Obarek jest promotorem licznych prac dyplomowych oraz recenzentem 150 prac teoretycznych. Od 1990 do1992 prezes Związku Polskich Artystów Plastyków w Olsztynie, w latach 1998 – 1999 przewodniczący zespołu specjalistycznego w zakresie nauczania plastyki Wojewódzkiej Komisji Stopni Specjalizacji Zawodowej Nauczycieli Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Olsztynie. Piotr Obarek pełnił wiele funkcji organizacyjnych i administracyjnych w WSP oraz UWM w Olsztynie. Obecnie jest kierownikiem Katedry Sztuk Pięknych i prodziekanem Wydziału Nauk Społecznych i Sztuki UWM w Olsztynie.
Za działalność artystyczną i organizacyjną wyróżniony odznaczeniami ZPAP, resortowymi oraz Złotym Krzyżem Zasługi.
Słowo o prof. Piotrze Obarku - Grażyna Prusińska
Film
[b]dr hab. inż.Mirosław Krzemieniewski[/b]
Cywilizacyjna i kulturowa rola wody oraz charakterystyka wodociągu olsztyńskiego
28 marca2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Wykład poświęcony jest wodzie głównie pod kątem wykazania jej cudownych właściwości. One wyjaśniają jej ogromny wpływ na religie, rozwój cywilizacji w różnych zakątkach świata. Wiele sposobów dostarczania wody, jej uzdatniania pozostały w formie prawie niezmienionej, chociaż powstały ponad 2000 lat temu. Jednak obecne wymagania pod względem jakości wody, jej bezpiecznego dostarczania mieszkańcom, czynią wodociągi bardzo skomplikowanymi systemami. Dotyczy to również wodociągu w Olsztynie, który w ramach programu ISPA będzie w bardzo dużym zakresie modernizowany. Dr hab. inż. Mirosław Krzemieniewski jest mieszkańcem Olsztyna od urodzenia, absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego. W latach 1969 - 1974 studiował na wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej, a po studiach przez rok pracował jako asystent na Politechnice Łódzkiej. Od 1975 roku związany z ART, później z UWM w Olsztynie. Pracę doktorską i habilitacyjną obronił na Politechnice Warszawskiej. Zainteresowania zawodowe dotyczą badań naukowych w zakresie niekonwencjonalnych technologii oczyszczania wody i ścieków. Dr hab. inż. M. Krzemieniewski jest autorem 40 patentów i 200 publikacji. Jego rozwiązania techniczno-technologiczne prezentowane były na międzynarodowych wystawach w Chinach i Rosji. Posiada uprawnienia projektowe i wykonawcze. Zaprojektował ponad 100 oczyszczalni ścieków. Na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim przez 6 lat pełnił funkcję przewodniczącego komisji ds. kadr, obecnie jest dziekanem Wydziału Ochrony Środowiska i Rybactwa.
Słowo o dr hab. inż. Mirosławie Krzemieniewskim - prof. dr hab. Włodzimierz Bednarski
Film
[b]Prof. dr hab.Jan Kotwica[/b]
Przenikanie się nauk
25 kwietnia2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
......Chciałbym raczej obronić tezę, że: człowiek zachowuje się racjonalnie mając większe zapotrzebowanie na sztukę wyrażającą świat przeżyć, niż na świat konkretów i na prawdy naukowe. Gdyż, jak zauważa R. Kapuściński, „istnieje płaszczyzna, na której człowiek współczesny mógłby się porozumieć z człowiekiem sprzed 2 tys. lat. Są to emocje. Miłość, nienawiść, strach – wszyscy przeżywamy i przeżywaliśmy to tak samo. Dlatego możnawspółcześnie czytać »Iliadę« i Herodota”.Wszak potrzeba wyrażania swoich emocji, swoich stanów ducha jest bardziej pierwotna. Jest bardziej archetypiczna niż nauka. Sztuka jest bowiem wyrazem naszego świata emocji, odczuć, tęsknot, nienazwań, poczucia piękna lub brzydoty. Tak, sztuka, albo szerzej kultura jest bardziej pierwotną formą autoekspresji. Ponadto pamiętać należy, że świat emocji jest filogenetycznie zlokalizowany w znacznie starszych pokładach mózgowia, w tzw. międzymózgowiu, nad którym dopiero później wytworzyła się kora mózgowa jaką my posiadamy. A więc też zdolność racjonalnego myślenia i zachowania pojawiła się później. Jest to zatem właściwość filogenetycznie młodsza. To dlatego zanim człowiek odkrył prawo grawitacji i nazwał je, wcześniej wykonał malowidła naskalne w grotach Lascoux (15.000-13.500 p.n.e.) czy w pieczarach Altamiry (13.500-11.000 p.n.e.).Malowidła te powstawały wiele lat wcześniej zanim odkryto np. prawo powszechnego ciążenia i nazwano je. I na wiele lat wcześniej zanim Francis Bacon i David Hume stworzyli podstawy formułowania zasad prawdy naukowej.....
.......Może więc ciała pokonanych zwierząt na malowidłach naskalnych wyrażały tęsknotę za sytością i dawały poczucie najedzenia; pokonania głodu. Konające zwierzęta były symbolem dostatku pożywienia. Bo najpewniej ówczesny człowiek żył w stanie permanentnego niedożywienia. Może nawet głodu. A głód w hierarchii pierwotnych motywów Abrahama Masłowa sytuuje się na drugim miejscu; po potrzebie zaspokojenia snu. Głód jest bowiem aproksymacją śmieci. Jest zapowiedzią śmierci.. Nie najem się, to umrę. Dlatego głód jest w stanie wywoływać najbardziej egoistyczne zachowania......... Jednakże dopuścić trzeba także możliwość, że malowidła te były formą artystycznej ekspresji naszego praprzodka. Że miał on już takie potrzeby. Zatem malowidła naskalne były próbą wyrażenia tego, czego nie dało się nazwać słowem.....
Prof. dr hab.Jan Kotwica ukończył szkołę średnią w Słupsku w 1968 roku, dyplom magistra uzyskał w 1973, doktorat obronił w 1979 na Wydziale Zootechnicznym Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Stopień dr hab. uzyskał na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej AR-T w Olsztynie w 1989, tytuł profesora nauk weterynaryjnych otrzymał w 1993. W latach 2000-2001 odbył Studia Podyplomowe z filozofii i etyki. Od 1973 do 1988 pracował w Instytucie Fizjologii Zwierząt AR-T, a od 1988 do chwili obecnej w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, którego był vicedyrektorem (1996-1999), a obecnie jest kierownikiem Zakładu. Ponadto w roku 1979 uzyskał stypendium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu, latach 1980-1981 odbył staż podoktorski na Stanowym Uniwersytecie Północnej Dakoty w USA, zaś od 1985 do 1987 był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta na Uniwersytecie w Monachium. Odbył także liczne, krótkotrwałe staże naukowe oraz wygłaszał wykłady na zaproszenie w wielu krajach Europy oraz USA i Japonii.Zainteresowania naukowe prof. J. Kotwicy dotyczą regulacji procesów rozrodu samic zwierząt gospodarskich na poziomie centralnych, narządowych, komórkowych i genowych regulacji oraz wpływu skażeń środowiskowych na procesy rozrodu. Z tego zakresu opublikował ponad 270 prac, z czego 120 stanowią oryginalne publikacje naukowe, głównie w czasopismach anglojęzycznych. Również w zakresie tych kompetencji prof. J. Kotwica był wielokrotnie członkiem specjalistycznego zespołu Komitetu Badań Naukowych do oceny projektów badawczych, recenzentem Centralnej Komisji ds Stopni i Tytułu Naukowego, a także recenzentem wniosków na stanowisko profesora na prośbę uniwersytetów amerykańskich i europejskich. Od wielu lat jest członkiem Kolegiów Redakcyjnych Domestic of Animal Endocrinology, The Veterinary Journal, Reproductive Biology i stałym recenzentem Theriogenology oraz wielu innych renomowanych w świecie czasopism naukowych. Jest członkiem Rady Naukowej Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach od 2002 roku, a od 1998 profesorem Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Banat w Timisoarze (Rumunia). Prof. Jan Kotwica był sekretarzem, vice prezesem, obecnie jest prezesem Olsztyńskiego Forum Naukowego.Wyróżniony nagrodami MNSzWiT, Wydziału V PAN, Departamentu Rolnictwa USA oraz polskich towarzystw naukowych. Posiada dwa odznaczenia: Honorową Odznakę Polskiego Związku Judo oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Słowo o prof. dr hab. Janie Kotwicy- prof. dr hab. Tadeusz Krzymowski
Film
[b]Prof. dr hab.Zenon Zduńczyk
[/b]
Transgeneza roślin uprawnych;w poszukiwaniu kompromisu między zwolennikamii przeciwnikami GMO
30 maja2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Wprawdzie uprawy roślin transgenicznych nie przekroczyły jeszcze 1% światowych zasobów gruntów ornych, a już wywołały liczne spory w środowisku naukowym, w kręgach polityków oraz organizacjach społecznych. Społeczne i gospodarcze skutki tych sporów dotyczą również Polski, importującej surowce paszowe i spożywcze (m. in. nasiona i poekstrakcyjna śrutę sojową) z krajów o szybko rosnącym areale upraw transgenicznych. Opinie i postulaty oponentów, w tym zastrzeżenia natury etycznej, środowiskowej i ekonomicznej, a przede wszystkim obawy o bezpieczeństwo żywności, wymagają uważnej analizy i wdrażania strategii minimalizowania ryzyka zdarzeń niekorzystnych. Ubiegłoroczna inicjatywa poselska, wnioski niektórych sejmików lokalnych i ostatnie decyzje rządu, zmierzające do ustanowienia Polski strefą wolną od GMO, są bardziej próbą stworzenia skansenu w centrum Europy, niż rozwiązania rzeczywistych problemów. Obowiązujące w Polsce prawo jest dostatecznie restrykcyjne, a długa droga od prób laboratoryjnych do upraw polowych pozwala eliminować produkty chybione; spośród testowanych dotąd 5 tys. roślin transgenicznych tylko 40 zostało dopuszczonych do uprawy polowej i obrotu.
Prof. dr hab. Zenon Zduńczyk jest mieszkańcem Olsztyna od 1969 roku, tj. od rozpoczęcia studiów na Wydziale Zootechnicznym ówczesnej Wyższej Szkoły Rolniczej. Na tym wydziale uzyskał stopień doktora i doktora habilitowanego nauk rolniczych z zakresu żywienia zwierząt i paszoznawstwa. Tytuł profesora nauk rolniczych otrzymał w roku 1997. W 1989 przyjął propozycję zorganizowania od podstaw warsztatu i zespołu badawczego przygotowanego do badań fizjologicznych oddziaływań żywności w nowo powstającym Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk (nazwa obecna). Efektem tej pracy jest Zakład Biologicznej Analizy Żywności, którym prof. Z. Zduńczyk kieruje i gdzie pod jego kierunkiem czworo asystentów wykonało prace doktorskie, a jeden z nich – pracę habilitacyjną. W oparciu o fundusze z KBN zakład prof. Z. Zduńczyka zrealizował 6 projektów badawczych i uczestniczył w realizacji kilkunastu projektów uzyskanych przez zespoły, z którymi współpracuje. Opublikował 148 rozpraw naukowych, w tym 80 anglojęzycznych w renomowanych czasopismach o światowym zasięgu. Wiele publikacji było efektem współpracy z zagranicznymi instytutami: IFR Norwich Laboratory, KEKI Budapeszt, ITC w Pradze, BFA Karlsruhe oraz Narodowym Centrum Badawczym w Kairze. W dorobku prof. Z. Zduńczyka są prace dotyczące bezpieczeństwa i jakości pasz oraz żywności uzyskiwanych z upraw transgenicznych, ponadto profesor dwukrotnie recenzował zasady funkcjonowania i efekty wdrożenia krajowego systemu kontroli zawartości organizmów zmodyfikowanych genetycznie w surowcach pochodzenia roślinnego, realizowanego przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Prof. Z. Zduńczyk jest członkiem Komitetu Redakcyjnego Veterinary Medicine and Zootechnics (Litwa), członkiem The World’s Poultry Science Association oraz wiceprzewodniczącym Lokalnej Komisji Etycznej ds Doświadczeń na Zwierzętach. Po raz czwarty wchodzi w skład Zespołu Specjalistycznego P06T, powoływanego przez Ministra Nauki i Informatyzacji do rozstrzygania konkursu na projekty badawcze z zakresu nauki o żywności i żywieniu człowieka.
Słowo o prof. dr hab. Zenonie Zduńczyku - prof. dr hab. Jan Jankowski
Film
[b]Prof. dr hab.Łucja Fornal
[/b]
Nauka a oczekiwania nowoczesnego społeczeństwa
27 czerwca2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Nazwa nowoczesne społeczeństwo ma wiele pojęć, określeń, definicji. Jedna z nich oparta jest na znaczeniu i wielokierunkowych relacjach między nowoczesnym społeczeństwem a rozwojem nauki, edukacją, dziedzictwem kulturowym narodu, rozwojem cywilizacyjnym. Spełnianie oczekiwań i kryteriów nowoczesnego społeczeństwa jest złożone i trudne. Jednym z przykładów jest dyskusja o malejących nakładach na edukację i odpowiedzialność nauki za tworzenie warunków do rozwoju społeczeństw nowoczesnych. Z kolei nauka i jej rozwój wymaga wyraźnego poparcia społeczeństwa w podziale budżetu narodowego. Od wielu lat w polityce naukowej definiowane są programy naukowe koordynowane przez Komisję Unii Europejskiej lub narodowe, koordynowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki takie, jak Krajowy Program Ramowy, Foresight i wiele innych. We wszystkich tych programach podkreśla się jako priorytetowe obszary badań te, które dotyczą zdrowia i życia. Jedną z ważnych odpowiedzi na pytanie co sprzyja zdrowiu i życiu są badania proteomiczne białek i peptydów i wszystkie obszary objęte nutrigenomiką. Należy zatem podjąć dyskusję o tym, jakie powinno się spełnić warunki do realizacji tych badań i jak informować społeczeństwo o korzyściach z nich wynikających.
Treścią wykładu będą przykłady metodologii wyżej wymienionych badań, złożoności metodycznej, nowoczesnych technik badawczych, systemów edukacji i informacji społeczeństwa; myślę że na właściwym poziomie komunikacji.
Prof. dr hab.Łucja Fornal jest absolwentką Wydziału Mleczarskiego Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie i na tym wydziale uzyskała stopień doktora nauk technicznych w 1968 roku, a w 1979 stopień doktora habilitowanego. Tytuł profesora nauk technicznych otrzymała w roku1987. W latach 1979-1980 była stypendystką prestiżowego stypendium FAO im. Andre Meyera, realizując projekt „Microclimate in grain storage structures”, w University of Nairobi, a w 1993 roku została zaproszona przez Agricultural University of Norway jako visiting professor do wygłoszenia wykładów i realizacji badań w zakresie technologii ekstruzji. Od ukończenia studiów prof. Ł. Fornal pracuje jako nauczyciel akademicki w macierzystej uczelni. W tym okresie pełniła z wyboru szereg ważnych funkcji na szczeblu wydziału i uczelni: była członkiem Senatu, przewodniczącą Senackiej Komisji Nauki, prodziekanem, kierownikiem katedry, przewodniczącą Komisji Etyki, pełnomocnikiem Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego ds. programu Leonardo da Vinci 2000. Główne kierunki badań prof. Ł. Fornal to ocena jakości ziaren zbóż ze szczególnym uwzględnieniem techniki cyfrowej analizy obrazu, technologia ekstruzji surowców zbożowych, białka toksyczne i alergizujące ziaren zbóż. Z tego też zakresu jest cenionym wykładowcą i opiekunem młodych pracowników nauki. Dorobek naukowy prof. Ł. Fornal obejmuje 120 oryginalnych prac twórczych oraz liczne referaty i komunikaty wygłoszone na konferencjach naukowych międzynarodowych i krajowych. Była wielokrotnie zapraszana do wygłoszenia referatów plenarnych na Sesjach Naukowych Komitetu Technologii i Chemii Żywności PAN. Ponadto była przewodniczącą komitetu organizacyjnego XXIX Sesji Naukowej Komitetu Technologii i Chemii Żywności PAN w Olsztynie (1998) i I Krajowej Konferencji Naukowej „Alergeny i składniki powodujące nietolerancje pokarmowe występujące w żywności” (2005). Od 2004 roku jest koordynatorem projektu badawczego zamawianego „Identyfikacja i sposoby przeciwdziałania toksyczności i alergenności nasion ważnych roślin uprawnych” finansowanego przez Ministra Nauki i Informatyzacji. Prof. Ł. Fornal jest członkiem: Rady Naukowej Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie, Zespołu Roboczego Nauk Przyrodniczych Rady Nauki przy Ministrze Edukacji i Nauki oraz Komitetu Nauk o Żywności PAN. Za działalność naukową, edukacyjną i organizacyjną prof. Łucja Fornal została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Zasłużony dla Uczelni.
Słowo o prof. dr hab. Łucji Fornal- prof. dr hab.Daniela Rotkiewicz
Film
[b]prof. dr hab. Barbara Przybylska-Gornowicz
[/b]Komórki macierzyste – nadzieje i rzeczywistość
28 listopada2006 r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
Komórki macierzyste są od wielu lat przedmiotem zainteresowania biologów, medyków oraz opinii publicznej na całym świecie. Kolejne publikacje podsycają nadzieje na zastosowanie komórek macierzystych jako panaceum na wszystkie problemy zdrowotne ludzi, a także na przedłużenie życia i zwiększenie jego komfortu. Jesteśmy bombardowani wiadomościami z wielu ośrodków medycznych, które prześcigają się w informowaniu o sukcesach w tej dziedzinie. Zazwyczaj pokazuje się pierwszy sukces, natomiast sprawa późniejszych komplikacji, dalszego losu ludzi, którzy zostali poddani terapii z zastosowaniem komórek macierzystych pozostaje poza zainteresowaniem mediów. Czytając entuzjastyczne artykuły w prasie codziennej i nie tylko wydawać by się mogło, że wiemy już wszystko i powszechność stosowania komórek macierzystych w sposób rutynowy jest kwestią najbliższego czasu.
Wyniki badań podstawowych natomiast wyraźnie kontrastują z entuzjastycznymi doniesieniami niektórych ośrodków medycznych oraz optymistycznymi artykułami zamieszczanymi w prasie. Obecny stan badań nad komórkami macierzystymi i możliwościami ich zastosowania w terapii najlepiej charakteryzuje zdanie, które wypowiedział Alan Colman, jeden z największych autorytetów w tej dziedzinie „Technologie z użyciem komórek macierzystych są równie fascynujące jak niepoznane”.
Podczas wykładu przybliżone zostaną wybrane zagadnienia z biologii komórek macierzystych z punktu widzenia osoby zajmującej się biologią komórki, histologią i embriologią. Są to bowiem te działy biologii dla których zagadnienia związane z komórkami niezróżnicowanymi, procesami różnicowania, efektami tych procesów, zdolnościami poszczególnych tkanek do odnowy fizjologicznej, zmianami związanymi z procesami starzenia stanowią od lat przedmiot badań.
Prof. dr hab. Barbara Przybylska-Gornowicz jest absolwentką Liceum im Wł. Jagiełły w Płocku i Wydziału Zootechnicznego WSR w Olsztynie. Stopień doktora nauk rolniczych uzyskała w 1978 roku, stopień doktora habilitowanego nauk weterynaryjnych w zakresie histologii - w 1990 roku, a tytuł naukowy profesora nauk weterynaryjnych – w 1998.
Pracę zawodową rozpoczęła w 1973 roku w Zakładzie Histologii i Embriologii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, gdzie pracuje do chwili obecnej, pełniąc od 1994 roku funkcję kierownika. W latach 1987/88 i 1991 przebywała na stypendium Rządu Francuskiego w Laboratorium Zoologii Eksperymentalnej Uniwersytetu w Strasburgu, w 1995 Instytucie Anatomii Medycznej Uniwersytetu w Kopenhadze – stypendium Rządu Duńskiego.
Zainteresowania naukowe prof. dr hab. B. Przybylskiej-Gornowicz obejmują badania procesów rozwojowych mięśni szkieletowych, zmian ultrastruktury narządów wewnętrznych w różnych warunkach doświadczalnych oraz morfologii i fizjologii szyszynki ssaków i ptaków. Wyniki badań zostały opublikowane w ponad 230 publikacjach, z czego 80 stanowią prace oryginalne głównie anglojęzyczne. Uczestniczyła w 8 projektach badawczych finansowanych przez KBN realizowanych w jej Zespole, w tym 4 jako kierownik. Recenzowała prace na stopnie doktora i doktora habilitowanego oraz projekty badawcze. Jest stałym recenzentem Histology i Histopathology, recenzuje także dla innych czasopism naukowych krajowych i zagranicznych. Od 1986 roku członek European Pineal & Biological Rthyms Society, a od 1997 roku członek z wyboru American Asocciation of Anatomists. Za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne prof. B. Przybylska-Gornowicz została wyróżniona nagrodami Ministra Edukacji Narodowej, Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych oraz JM Rektora UWM, a także Srebrnym Krzyżem Zasługi (1997) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2006).
Słowo o prof. dr hab. BarbarzePrzybylskiej-Gornowicz - prof. dr hab. Zygmunt Wyrzykowski
[b]prof. dr hab.Adam J. Zięcik
[/b]Sygnały zarodkowe u ludzii zwierząt – od starożytnego Egiptu po dzień dzisiejszy
12 grudnia2006r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego
W celu ustanowienia ciąży zarodek ssaków musi zasygnalizować swoją obecność w organizmie matki. Z drugiej strony matka musi rozpoznać obecność przyszłego płodu. Proces ten zwany jest matczynym rozpoznaniem ciąży. Terminu „the maternal recogniction of pregnancy” użył po raz pierwszy Roger Short w 1969 roku, a w Polsce najprawdopodobniej autor tego wykładu. Zanim jednak zaczęto zastanawiać się, w jaki sposób zarodek produkuje i wysyła sygnał lub sygnały o swojej obecności w organizmie matki, ludzie od zarania dziejów, a przynajmniej od 3500 lat próbowali stworzyć test jak najwcześniejszego wykrycia ciąży. Te frapujące i zaskakujące próby, kolejne i czasami przypadkowe odkrycia, a szczególnie heroiczne zmagania naukowców w opracowywaniu coraz to czulszych metod współczesnej endokrynologii do wykrywania sygnałów zarodkowych ludzi i zwierząt oraz stan wiedzy na początku XXI wieku będą przedmiotem wykładu. Prof. dr hab. Adam J. Zięcik ukończył XI Liceum Ogólnokształcące w Krakowie w 1961 roku. Z Olsztynem związany jest od 1963, tj. od rozpoczęcia studiów na Wydziale Hodowli Zwierząt ówczesnej WSR w Olsztynie. Stopień doktora i doktora habilitowanego nauk rolniczych z zakresu fizjologii zwierząt uzyskał na Wydziale Zootechnicznym AR-T. Tytuł profesora nauk rolniczych otrzymał w 1991 roku. Po studiach i stażu (m. in. 5-letni pobyt w USA) w 1969 roku podjął pracę w ówczesnej Katedrze Fizjologii Zwierząt WSR. Swoje wykształcenie zdobywał i pogłębiał za granicą: stypendium British Council (Instytut Fizjologii Zwierząt, Babraham, U.K., 1979); „research associate” NDSU Fargo (1979/80 i 1984) i NCSU Raleigh (1985-1988) w USA. Poza tym odbył krótkie staże w Instytucie Hodowli Zwierząt w Mariensee (Niemcy) i Zakładach Fizjologii Uniwersytetów w Turku i Oulu (Finlandia) oraz Uniwersytecie w Okayama (Japonia). Wygłosił kilkadziesiąt wykładów na zaproszenie uniwersytetów i towarzystw naukowych w krajach Europy, obu Ameryk i Azji. Od 1989 roku prof. A. Zięcik związał się z obecnym Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, w którym jest kierownikiem zakładu, a od 2000 dyrektorem. W latach 1992–1995 oraz 1998–2000 pełnił obowiązki zastępcy dyrektora ds. naukowych. Zainteresowania naukowe prof. Adama Zięcika dotyczą regulacji rozrodu samicy zwierząt. Prof. A. Zięcik jest autorem bądź współautorem 299 publikacji, z czego 151 pozycji stanowią oryginalne prace badawcze i przeglądowe. Współautor 2 podręczników akademickich. Przeważająca cześć tych prac opublikowana została w czołowych światowych czasopismach. Prof. Adam Zięcik jest współzałożycielem i pierwszym przewodniczącym Towarzystwa Biologii Rozrodu (1999-2005), członkiem Komitetu Biologii Rozrodu Zwierząt PAN (1990-1992 sekretarz naukowy), komitetów International Conference of Animal Reproduction, International Congress of Pig Reproduction. Pełnił również funkcję członka Zarządu European Society for Domestic Animal Reproduction (1977-2002). Od wielu lat jest członkiem Doradczej Rady Wydawniczej „Reproduction in Domestic Animals” i współtwórcą „Reproductive Biology”. Posiada liczne nagrody Rektora AR-T, ministrów resortów Edukacji i Szkolnictwa Wyższego, V Wydziału PAN za osiągnięcia badawcze oraz dydaktyczne.
Słowo o prof. dr hab. Adamie J. Zięciku - prof. dr hab. Stanisław Okrasa
Film
