Co roku Muzeum Warmii i Mazur prezentuje nowe zabytki - kupione lub świeżo zakonserwowane.
Do biblioteki Muzeum Warmii i Mazur po konserwacji wróciły cenne starodruki – dwa woluminy: Alt- und Neues Preussen : oder Preussischer Historien zwey Theile, in derer erstem von desz Landes vorjähriger Gelegenheit und Nahmen... In dem andern aber von desz Teutschen Ordens Ursprung, desselben, wie auch der nachfolgenden Herschafft... mit sonderbahren Fleisz zusammen getragen /durch... autorstwa Christopha Harktnocha wydane we Frankfurcie w 1684 roku. Prace konserwatorskie przeprowadziła dr Dorota Jutrzenka-Supryn.
Krzysztof Hartknoch urodził się we wsi Jabłonka koło Pasymia. Uczył się w szkołach w Pasymiu i w Królewcu, nie ukończył jednak studiów z powodów finansowych. W 1665 roku wyjechał do Kowna, gdzie został domowym nauczycielem. Pracował także w Wilnie i w Gdańsku, w 1667 roku powrócił do Królewca, gdzie mieszkał do 1677 roku. Dnia 21 kwietnia 1672 roku uzyskał stopień magistra filozofii na Akademii w Królewcu, gdzie do roku 1677 pozostał jako wykładowca.
Zainteresowany historią Prus, ogłosił w tym czasie szereg łacińskich rozpraw historycznych: O Początkach Prus, O formie dawnego państwa pruskiego, O prawie pruskim, O bałwochwalstwie i przesądach dawnych Prusów. Wtedy też odnalazł i opracował pochodzącą z XIV wieku krzyżacką kronikę Piotra z Duisburga, którą wydał drukiem w 1679 w Lipsku (Selectae dissertationes historicae de variis rebus prusicis opera..., Lipsk 1679). Napisał również rozprawę Res Publica Polonica duobus libris ilustrata, o ustroju i historii Polski (Frankfurt-Lipsk 1678, następne wydania dzieła w latach 1687 i 1698 pod tytułem De respublica Polonica). Zajmował się także tematyką prawno-ustrojową Polski, publikując anonimowo krytyczne i liczne poprawki do dzieła M. Chwałkowskiego.
Na początku 1677 roku został zaproszony do Torunia przez rektora toruńskiego Gimnazjum Akademickiego Ernesta Königa by objął stanowisko profesora gimnazjalnego. Od 1681 roku był dyrektorem, a od 1686 konrektorem tego gimnazjum. Mieszkając w Toruniu napisał swoje dwa najobszerniejsze i najważniejsze dzieła historyczne: Alt und Neues Preussen… (Królewiec 1684) i Preussische Kirchen Historie… (Gdańsk 1686). Były to obszerne monografie historyczne prowincji, znane i cenione do dziś przez historyków. Zmarł 3 stycznia 1687 roku i został pochowany w Toruniu.
W konserwacji były dwa woluminy starego druku: Alt- und Neues Preussen : oder Preussischer Historien zwey Theile (…) autorstwa Krzysztofa Hartknocha, w wydaniu Martina Hallervordena , drukowanego przez Johanna Andreae, w 1684r, we Frankfurcie i Lipsku.
Tekst starego druku wydrukowano jednobarwnie w układzie dwuszpaltowym (układ jednoszpaltowy nadano jedynie kartom z tekstem przedmowy), na papierze ręcznie czerpanym, zaopatrzonym w filigrany. W druku zastosowano czcionkę gotycką i łacińską antykwę. Księgę rozpoczynają dwie całostronicowe ilustracje miedziorytnicze: jedna przedstawia portret autora tekstu druga jest ozdobnym frontispisem. Rytownikiem obu miedziorytów jest Johann Ulrich Krauss. Tekst druku uzupełniony jest licznymi ilustracjami wykonanymi w technice miedziorytu (portrety) oraz akwaforty (widoki miast), wśród których znajduje się mapa Prus Kaspara Henneberga. Staranną szatę typograficzną uzupełniają winietki z ornamentami floralnymi. Karty uporządkowane są za pomocą paginacji (nie posiadają jej jedynie karty pierwszej składki oraz karty registru) oraz za pomocą sygnatur arkuszowych. Karty obu woluminów druku wykonano z papieru ręcznie czerpanego. Poszczególne karty mają zróżnicowaną grubość, a znak wodny pozostawiony przez elementy sita czerpalnego uwidacznia się ze zróżnicowaną wyrazistością. Kresy biegną równolegle do krawędzi rowkowej księgi. W przeźroczu kart zaobserwowano filigrany konturowe, znajdujące się na prawej połowie arkusza składki. Zidentyfikowano 8 rodzajów filigranów.
Woluminy dezynfekowano w komorze niskociśnieniowej tlenkiem etylu, kąpano, uzupełniono braki, gruntownie przebadano i zabezpieczono.
opr. sm
na podstawie dokumentacji
dr Doroty Jutrzenki-Supryn
Pokaz Muzealiów
Zakonserwowanych, zakupionych i ofiarowanych w 2010 r. Muzeum Warmii i Mazur
Specjalne prezentacje: godz. 11.00
Andrzej Rzempołuch – Sztuka Dawna
Wenzel Hollar i jego Widok miasta i zamku Homburg
Iwona Beata Kluk – Sztuka Dawna
Portret Amalii Luizy Karoliny zu Dohna – nowo odkryta praca C.F. Wessela
Małgorzata Okulicz
Drugie życie – proporczyk wojsk pancernych z ok. połowy XVII w. – po konserwacji
Kinga Raińska – Pracownia Digitalizacji
Polacy z Kresów Wschodnich na Warmii i Mazurach. Podsumowanie drugiego roku akcji zbierania pamiątek i wspomnień
Grażyna Kobrzeniecka-Sikorska – Dział Ikon
Ikona „Święty Jan Klimaks – Drabina do Raju”
Zofia Januszkiewicz – Historia
Spielmarke?
Danuta Syrwid – Dom „Gazety Olsztyńskiej”
Pierwszy polski podręcznik technologii chemicznej autorstwa Teofila Rybickiego
(Warszawa, 1846 r.)
Barbara Michalska – Biblioteka
Christoph Hartknoch Stare i nowe Prusy – jak nowe
Jarosław Sobieraj – Archeologia
Od siekier sprzed 4 tysięcy lat po skarb srebrnych monet z czasów Bolesława Chrobrego
Elżbieta Kaczmarek – Etnografia
Tkaniny darowane
Wstęp wolny
