Biblioteka Kopernika

2025-10-16 15:05:51 (ost. akt: 2025-10-16 15:08:43)

Mikołaj Kopernik od początku swojej edukacji tworzył własną bibliotekę. Według szacunków prof. Teresy Borawskiej posiadał ok. 100-150 ksiąg, gromadząc je od czasów studiów na Akademii Krakowskiej.

Biblioteka Kopernika
Dla porównania, kanonik Jan Dantyszek posiadał na Warmii 110 ksiąg, a Tomasz Werner ok. 170. Badania biblioteki Kopernika zapoczątkowane w połowie XIX wieku potwierdziły autentyczność 51 woluminów, które na pewno należały do duchownego. Najwięcej ksiąg należących do Kopernika odkrył polski historyk Ludwik Birkenmajer – w latach 1897-1908 jego badania potwierdziły autentyczność 35 woluminów. W następnych latach polscy historycy odkrywali kolejne księgi należące do astronoma.

Pod koniec lat 70-tych dokonano analizy ksiąg Kopernika i opracowano klasyfikację tych dzieł, dzieląc je na 3 kategorie. I kategoria oznaczała książki posiadające potwierdzone, odręczne notatki Mikołaja Kopernika, do II kategorii z kolei należały woluminy mylnie przypisywane Kopernikowi; III kategoria to tak zwane „książki wątpliwe”, czyli te, o których nie można powiedzieć, że należały do astronoma. Zdaniem polskiego historyka Henryka Barycza, Kopernik był skrupulatnym bibliofilem od najwcześniejszych lat studenckich w Krakowie. Również na włoskich uczelniach gromadził dzieła, budując własną bibliotekę.

Marginesy kopernikowskich ksiąg pełne są notatek astronoma. Księga "Disputationes, quaestiones et concilia" czyli "Dysputy, pytania i synody" autorstwa Frederico Petrucciego zawiera aż trzynaście różnych notatek naukowca. Mikołaj Kopernik bardzo często zaznaczał różne błędy w tekstach, a także sam przeprowadzał korektę danego fragmentu. W "Disputationes..." duchowny zauważył, że ósma strona tak naprawdę powinna być na samym początku księgi. Stąd podpis "Vide in octava carta principium huius tabulae" – "Zobacz na ósmej karcie początek tej tabeli". Oprócz tego Kopernik zaznaczał także na wielu kartach początek akapitu. Przełom XV i XVI wieku to sam początek technologii druku, więc warto pamiętać, że w tym czasie nie zostały jeszcze wprowadzone akapity ani zasady projektowania tekstu.

Dochodzimy więc do konkluzji, że astronom w trakcie czytania ciągle pracował z tekstem, korygując go w taki sposób, aby ostatecznie ułatwić sobie lekturę. Notatki na marginesach jawnie pokazują, że Kopernik był dokładnym i uważnym czytelnikiem, a nabytą podczas studiów wiedzę wykorzystywał w swojej późniejszej działalności naukowej.

KRB

Żródła: ks. dr Tomasz Garwoliński "Zapiski Mikołaja Kopernika w drukach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metroloplii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie".
Fot. Łukasz Kulicki

Kalendarium

« piątek, 17 października 2025 »
Pn Wt Śr Czw Pt So N
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
Zobacz pełne kalendarium »

Samorzad Wojewodztwa

Poznaj lepiej nasz region:

facebook youtube

piątek 17 Października
  • Mikołaj Kopernik – Gra
  • Stowarzyszenie Miłośników Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Partnerzy Muzeum Warmii i Mazur
  • Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim – perły architektury gotyckiej w Polsce – III etap
  • Logo roku Mikołaja Kopernika
  • Oferta najmu sal
  • Katalog on-line biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
  • Centrum Spotkań Europejskich
  • Strona projektu:
  • Standardy ochrony małoletnich