„Carte générale de la Prusse...“. Ujarzmianie przestrzeni na przełomie XVIII i XIX wieku - dr Małgorzata Gałęziowska. Koncert kameralny - zespół „Pro Musica Antiqua”. 11 czerwca 2006 r. - zamek olsztyński.
Cenę mapy może określać jej wygląd, wartość poznawcza i unikatowość. W kolekcji kartograficznej Muzeum znajduje się wiele obiektów spełniających te kryteria w najwyższym stopniu, jednak jeden z nich zasługuje na szczególną uwagę. Jest to mapa Prus z przełomu XVIII i XIX wieku. Jean Babtista Poirson, francuski inżynier geograf i Daniel Friedrich Sotzman, geograf Akademii w Berlinie. Autorzy mapy prezentowanej w ramach cymeliów muzealnych. Co ich łączyło? Przede wszystkim epoka, w której dokonywało się przekształcenie postrzegania i opisywania świata przyrody i świata granic politycznych i administracyjnych. Wiek Oświecenia, w którym człowiek po raz kolejny w historii społecznej odczuwał własną moc i działał według tego odczucia. Swoistym efektem tego były zarówno wynalazki techniczne jak i przekształcająca się wówczas sfera publiczna. Prezentowana mapa w pewnym sensie jest wytworem tych czasów. Została wykonana przez Daniela Friedricha Sotzmana pod koniec XVIII wieku, następnie poprawiona i uzupełniona przez Jeana Babtistę Poirsona oraz zamieszczona w atlasach z początku XIX stulecia. Jest zarówno piękna w sensie estetycznym, jak i dokładna oraz odpowiadająca zwiększającym się w tamtym czasie potrzebom dokładnego odwzorowania przestrzeni. Pozwala odczytać m. in. szlaki pocztowe i wartość odległości. Poza tym uwzględnia prawa autorskie, gdyż J.B. Poirson rozdzielił w tytule autorstwo warstwy kartograficznej opracowanej przez D.F. Sotzmana i przez siebie. W tej warstwie uaktualnił informacje o zmianach granic administracyjnych, a w związku z tym także o rozciągniętej przestrzeni pruskiego posiadania. W jaki sposób odbywało się ujarzmianie przestrzeni w epoce, z której pochodzi prezentowana mapa? Już z niej samej można wiele odczytać i określić przestrzeń zarówno jako obszar działania władz, jako obszar posiadania, a także jako przestrzeń symboliczną, w której łączy się przeszłość i teraźniejszość zbiorowości ludzkiej.