Uzbrojenie olsztyńskich pułków

Nie wiadomo dokładnie jakiej broni używali w czasie stacjonowania w Olsztynie żołnierze 1 Wschodniopruskiego Batalionu Strzelców. Zapewne mieli „iglicówki” Dreyzego  w wersji dla strzelców. Była to broń na owe czasy nowoczesna, wręcz rewolucyjna. Dotychczas ładowano karabiny od wylotu lufy. Sypiąc czarny proch, wkładając kulę i uszczelniając wszystko papierową przybitką pozostałą z opakowania naboju. Żeby taki karabin nabić trzeba było stać. Broń systemu Dreyzego ładowano od strony strzelca, od tyłu. Nabój był już scalony. Miał ołowiany pocisk w drewnianym sabocie, a pod nim spłonkę. Całość owijano papierem. Żeby nastąpił wystrzał potrzebna była długa iglica przechodząca przez cały papierowy nabój do owej spłonki. Żołnierz mógł stać, klęczeć lub leżeć. I pomimo sześciotaktowego zamka strzelał szybko (do otwarcia i zamknięcie zamka potrzeba było sześciu ruchów). Dzięki tej broni Prusy wygrały wojnę z Austrią w roku 1866. Prusacy wystrzeliwali całe oddziały przeciwnika w pozycji leżącej. Austriacy mówili potem – co się Prusak przeżegnał, to strzelał. Oczywiście mieli na myśli charakterystyczny ruch prawą ręką pruskiego piechura.

Potem olsztyński garnizon uzbrojono w Mausery wz.1871. Była to broń jednostrzałowa, ładowana 11 mm nabojem w miedzianej łusce. Karabin powstał jako pruska odpowiedź na francuskie Chassepoty, które podczas wojny 1870 wykazały zdecydowaną wyższość nad starzejącym się systemem Dreyzego. Karabiny wz.1871 widać na kilku zdjęciach z Olsztyna. Niezbyt udany karabin 1888 również był używany w olsztyńskim garnizonie. Mają go piechurzy na fotografii 150 pp. stojący przed koszarami przy ul. Kromera.

Oficerowie i funkcyjni wyposażeni byli w rewolwery służbowe wz.1879, a potem wz.1883. Przed Wielką Wojną piechota używała już powszechnie pistoletu służbowego P. 08, zwanego na Śląsku „nullachtą”, a gdzie indziej Parabellum. Oficerowie i podoficerowie piechoty mieli  również broń białą. Do munduru wyjściowego noszono szpady (pałasze)  wz.1889. Pistolety i pałasze oficerów były ich własnością prywatną.       

Podstawowym karabinem piechoty przed I wojną światową były Mausery wz. 1898. Karabiny dla liniowej piechoty i karabinki dla służb. Ta sławna broń była produkowana  aż do końca II wojny światowej. Używano jej  w wielu armiach, między innymi w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym. Jako broń myśliwska ten system znajduje uznanie również dzisiaj.

Karabiny maszynowe weszły na uzbrojenie wszystkich armii kilka lat przed Wielką Wojną. Niemcy używali broni opartej na konstrukcji Hirama Maxima wzoru 1908. Była to solidna konstrukcja z lufą chłodzoną wodą . Całość ważyła 62 kg, a sam karabin 26,44 kg. Maschinengewer  (Mg) wzór 1908 był używany podobnie jak karabiny Mausera do końca II Wojny Światowej. Broń przewożono na specjalnych wózkach, zwanych w Polsce biedkami, a na polu walki niosło ją minimum trzech żołnierzy. Do dzisiaj w koszarach 150 pp. nad Jeziorem Długim, zachowała się remiza dla wozów do przewożenia Mg. Ten typ karabinu maszynowego okazał się znakomity do prowadzenia wojny pozycyjnej, ale do walk manewrowych był zdecydowanie za ciężki. Wykonano więc jego lżejszą odmianę, strzelającą z dwójnogu nazwaną MG.08/15. Patrz książka Hansa Hellmuta Kirsta (Ostródzianina). 08/15 (Null-acht-füntzehn) można przetłumaczyć: ”znowu to samo”, lub „według starego schematu”. Po prostu odchudzony karabin (14, 06 kg), był konstrukcyjnie taki sam.

 

Andrzej Kłos