Rok 2003
Andrzej Wakar
(30.11.1920 - 21.05.1995)historyk, literatUrodził się w Warszawie. Tam ukończył szkołę i rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. W 1945 roku zamieszkał w Bartoszycach, gdzie przez trzy lata pełnił funkcję wicestarosty i przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W styczniu 1949 roku Andrzej Wakar przeniósł się do Olsztyna i rozpoczął pracę w Zarządzie Miejskim. W latach 1952 – 1956 był sekretarzem Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W tym okresie powrócił do tematyki historycznej. Debiutował w 1954 roku publikując szkic historyczny „Kultura Warmii i Mazur w dobie Odrodzenia”. Podjął też przerwane studia. Ukończył je w 1962 roku. Pracował w redakcji miesięcznika „Warmia i Mazury” oraz tygodnika „Panorama Północy”. Był jednym z współzałożycieli Stowarzyszenia Społeczno – Kulturalnego „Pojezierze”, a w latach 1966 –1987 redaktorem naczelnym i dyrektorem Wydawnictwa „Pojezierze”. Andrzej Wakar był twórcą i redaktorem serii "Literatura Warmii i Mazur w dawnych wiekach". Angażował się również w działania polityczne. Andrzej Wakar opublikował kilkanaście opowiadań o tematyce regionalnej, a także reportaże z Kuby. Napisał szkice o wybitnych Warmiakach i Mazurach, o plebiscycie i polskim szkolnictwie. Jest autorem książki „Olsztyn 1353 – 1945”, pracy „Przebudzenie narodowe Warmii 1886 – 1893” oraz artykułów naukowych i popularnonaukowych. Wiele starań włożył w badanie dziejów „Gazety Olsztyńskiej” w okresie 1886 – 1918. Zostały one uwieńczone doktoratem w 1988 roku , a także publikacją zamieszczoną w monografii „Gazeta Olsztyńska 1886 – 1939”. Andrzej Wakar był inicjatorem wydawania serii monograficznej „Z dziejów miast i powiatów”. Wiele publikacji opracował edytorsko. Zmarł w Olsztynie.W programie między innymi:
Tomasz Śrutkowski-omówienie biografiimgr Zofia Januszkiewicz - pokaz pamiątek22 stycznia 2003 r.
sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim
Marian Bublewicz
(25.08.1950 - 20.02.1993)kierowca rajdowyWieczór zamkowyw 10 rocznicę śmierciUrodził się w Olsztynie. Był najlepszym polskim kierowcą rajdowym na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Rozsławił Olsztyn jako ośrodek sportów samochodowych. W 1992 roku był wicemistrzem Europy, sześciokrotnie Mistrzem Polski (1983, 1987, 1989, 1990, 1991, 1992). W 1993 roku znalazł się na opublikowanej przez Międzynarodową Federację Sportu Samochodowego (FIA) liście „A” – 31 najlepszych kierowców rajdowych świata. W 1991 roku stworzył pierwszy w Polsce, profesjonalny zespół Marlboro Rally Team Poland, dołączając tym samym do gwiazd światowego automobilizmu. Marian Bublewicz był człowiekiem pracowitym, starannie przygotowywał się do każdego rajdu. Dużo trenował, często w podolsztyńskich lasach. Doskonalił kondycję jeżdżąc również na nartach wodnych i motocyklu crossowym. Zginął tragicznie w Lądku Zdroju podczas Zimowego Rajdu Dolnośląskiego, w którym triumfował siedem razy z rzędu. Jego samochód rozbił się o drzewo. Ciężko rannego kierowcy nie można było wydobyć, ponieważ zabrakło wyspecjalizowanej ekipy ratownictwa drogowego. Rannego wydobyli kibice i strażacy ochotnicy. Na miejscu wypadku postawiono krzyż wykonany z drzewa, o które rozbił się samochód. Umieszczono również pamiątkowy kamień, przy którym podobno zawsze palą się znicze.
W programie:
Janusz Porycki - omówienie kariery Mariana Bublewicza
mgr Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek. Film.19 lutego 2003 r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego.
Henryk Mączkowski
(3.02.1936 - 7.01.1973)artysta malarzWieczór zamkowyw 30 rocznicę śmierciUrodził się i zmarł w Olsztynie. Od 1952 do 1956 roku kształcił się w Liceum Sztuk Plastycznych w Zamościu, następnie studiował malarstwo w Gdańsku. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1962 roku. Henryk Mączkowski wypowiadał się przede wszystkim w malarstwie olejnym, ale jest także autorem kilkunastu prac ściennych i plakatów. Ceniony jest za wybitny talent i umiejętność odnalezienia własnych form wypowiedzi artystycznych. Henryk Mączkowski brał udział w konkursach lokalnych i ogólnopolskich, gdzie jego prace były wyróżniane i nagradzane. Uczestniczył w wystawach zbiorowych, miał również trzy wystawy indywidualne. Najważniejszym sukcesem było wyróżnienie plakatu „400 – lecie Rio de Janeiro” i udział w IV Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie. Choć tworzył tylko dziesięć lat, zapewnił sobie trwałe miejsce w panteonie wybitnych artystów olsztyńskich.
W programie:
Krystyna Koziełło – Poklewska: omówienie twórczości i kariery artystycznej
mgr Zofia Januszkiewicz - prezentacja wybranych obrazów i pamiątek osobistych.26 lutego 2003 r.
sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Andrzej Skrobacki
(28.01.1928 - 2. 02. 1992)lekarz, historyk medycynyWieczór zamkowyw 75 rocznicę urodzinUrodził się w Gniewkowie koło Inowrocławia. Po śmierci ojca przeniósł się wraz z matką i bratem do Poznania, skąd w 1939 roku został wysiedlony do Iwanisk koło Opatowa. Tam uczył się na tajnych kompletach. Świadectwo dojrzałości otrzymał w Poznaniu i rozpoczął studia medyczne. Dyplom lekarza uzyskał w 1952 roku w Łodzi, gdzie odbywał Kurs Przysposobienia Oficerów. Pracował w Gliwicach i Przemyślu, potem przeniesiono go do Olsztyna. Tu objął stanowisko asystenta w Laboratorium Analitycznym Szpitala Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W 1958 roku Andrzej Skrobacki uzyskał specjalizację II stopnia w zakresie analityki lekarskiej. Wiele lat kierował laboratorium w Poliklinice oraz w Przychodni Skórno – Wenerologicznej, pracował także w Wojewódzkim Zespole Pomocy Doraźnej. Andrzeja Skrobackiego interesowała historia medycyny. W 1967 roku uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy „Polacy na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Królewcu”. Był człowiekiem niezwykle aktywnym. Działał w wielu stowarzyszeniach lekarskich i historycznych. Założył i był pierwszym prezesem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji. W 1973 roku zorganizował Międzynarodowe Kopernikowskie Sympozjum Lekarzy w Olsztynie i Fromborku. Jest autorem ponad 300 prac naukowych, artykułów, recenzji i tłumaczeń, a także publikacji „Album lekarzy – pionierów Okręgu Mazurskiego 1945 – 1946”. Współredagował „Biuletyn Lekarski”. Był wielokrotnie odznaczany i nagradzany. Zmarł w Olsztynie.
W programie między innymi:
dr Krystyna Neugebauer - omówienie biografii i działalności
mgr Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek.19 marca 2003 r.
sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Julian Dadlez
(20.04.1893 - 1.06.1979)
artysta malarz
Wieczór zamkowyw 110. rocznicę urodzinUrodził się w Rawie Ruskiej. Ukończył gimnazjum, dwa lata studiował medycynę na Uniwersytecie Lwowskim. Ukończył Szkołę Malarstwa S. Kaczor – Batowskiego, dwa lata uczył się malarstwa i rzeźby. Studia malarskie rozpoczęte w Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie przerwała I wojna światowa. W okresie międzywojennym pozostał na stałe w wojsku, był komendantem garnizonu w rodzinnej miejscowości. W kampanii wrześniowej 1939 roku uczestniczył jako podpułkownik.
W 1946 roku osiadł na Warmii, nad Dadajem, sześć lat później zamieszkał w Olsztynie i prawie cały swój czas poświęcił malarstwu. Najchętniej malował pejzaże i kwiaty, ale również portrety i martwe natury. Należał do twórców kształtujących oblicze kulturalne powojennego Olsztyna. Jego obrazy znajdują się w muzeach, instytucjach, domach prywatnych. W latach 1958 – 1964 Julian Dadlez kierował Biurem Wystaw Artystycznych. Od 1957 do 1967 roku był sekretarzem, a potem prezesem okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków. Wielokrotnie prezentował swoje prace na wystawach okręgowych i ogólnopolskich, miał również kilka wystaw indywidualnych. Jest twórcą fresku o tematyce historycznej w olsztyńskim ratuszu oraz autorem scenografii teatralnej. Zmarł w Olsztynie.
W programie:
Krystyna Koziełło-Poklewska - prezentacja malarstwa, omówienie biografii i twórczości plastycznej.
Koncert w wykonaniu Katarzyny Sobczyk.9 kwietnia 2003 r.
Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Tadeusz Stępowski
(13.05.1908 - 22. 07.1971)literatWieczór zamkowyw 95 rocznicę urodzinUrodził się w Woli Sernickiej koło Lubartowa. Jego rodzice byli rolnikami. W 1926 roku ukończył w Warszawie gimnazjum. Stamtąd wyjechał pod Mławę, gdzie ojciec prowadził gospodarstwo. Aktywnie działał w kołach młodzieży wiejskiej i współpracował z prasą ludową. W 1933 roku debiutował reportażami i artykułami o tematyce wiejskiej. W czasie wojny wielokrotnie zmieniał miejsca zamieszkania. W 1945 roku osiadł w Olsztyńskiem. Pracował w Ostródzie, Piszu, Biskupcu Reszelskim i Olsztynie. Od 1953 roku związał się na stałe ze Stowarzyszeniem PAX w Olsztynie i jego oddziałem w Ostródzie, gdzie mieszkał. Tadeusz Stępowski był przede wszystkim prozaikiem, choć pisał również wiersze. Fragmenty jego dwu poematów były publikowane w latach 1957-1958. Opublikował ponadto siedem zbiorów opowiadań, cztery powieści, tom reportaży i cztery baśnie. Zajmował się przeszłością i teraźniejszością Warmii i Mazur, losami ludzi, którzy osiedlili się tu po 1945 roku, konfliktami towarzyszącymi procesom integracyjnym. Napisał też powieść sensacyjną. Z bogatej spuścizny publicystycznej wyróżniają się szkice biograficzne o pisarzach olsztyńskich. Opracował redakcyjnie dwa pamiętniki swojego ojca i Michała Lengowskiego oraz wybór gadek Kuby spod Gietrzwałdu czyli Alojzego Śliwy. Tadeusz Stępowski był laureatem wielu konkursów literackich. Zmarł w Olsztynie.
W programie:
Jan Chłosta - omówienie biografii i twórczości literackiej
Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek
Tadeusz Madeja - fragmenty wspomnień7 maja 2003 r.
Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim
Tomasz Wilczyński
(18. 09.1903 - 5. 08.1965)biskup, ordynariusz diecezji warmińskiejWieczór zamkowyw 100 rocznicę urodzin.Urodził się w Parczewie. Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do Seminarium Duchownego w Lublinie. W 1925 roku został skierowany na studia do Rzymu, rok później w Lublinie przyjął święcenia kapłańskie. Studia w Rzymie zakończone doktoratem z teologii i licencjatem z biblistyki pozwoliły mu objąć stanowisko profesora, a później wicedyrektora Seminarium Duchownego. W listopadzie 1939 roku musiał opuścić Lublin i objąć parafię w Bełżycach. Tam uchronił wielu poszukiwanych przez Niemców kapłanów. Jego gościem był między innymi ks. kardynał Stefan Wyszyński. Jednocześnie dojeżdżał z wykładami do Krążnicy koło Lublina, gdzie zorganizowano seminarium. Po zakończeniu wojny powrócił do Lublina i objął stanowisko rektora seminarium. Sakrę biskupią otrzymał 30 czerwca 1952 roku. Dekretem prymasa Polski z 1 grudnia 1956 roku bp Tomasz Wilczyński został mianowany ordynariuszem diecezji warmińskiej jako delegat specjalny z pełną władzą biskupa rezydencjalnego. Diecezja warmińska postawiła przed nim trudne zadania: brakowało księży i kościołów. Wiele starań włożył w reaktywowanie i rozwój miejscowego seminarium. Starał się uzyskać zgodę na budowę nowej siedziby „Hosianum”. Biskup Tomasz Wilczyński utworzył Instytut Katechetyczny w Gietrzwałdzie, gdzie doprowadził do uruchomienia Wydawnictwa Diecezjalnego wraz z rocznikiem naukowym „Studia Warmińskie”. Powiększył liczbę parafii, uporządkował pracę Kurii Biskupiej. Brał czynny udział w II Soborze Watykańskim. Zmarł w Olsztynie.
W programie:ks. Jacek Wojtkowski - omówienie biografii
Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek11 czerwca 2003 r.Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego.
Wojciech Muchlado
(19.02.1921- 21.12.1992)animator kultury olsztyńskiej Urodził się w Starych Wasiliszkach na Białorusi i tam ukończył szkołę powszechną. W maju 1946 roku odnotowano w Ostródzie, że był instruktorem zespołu artystycznego spółdzielni „Jutrzenka”. W 1953 roku założył Zespół Taneczny Wojewódzkiej Komendy Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”. Sześć lat później został choreografem Zespołu Pieśni i Tańca „Olsztyn”. W Olsztynie kierował wieloma zespołami. Przez kilka lat współpracował z teatrem im. Stefana Jaracza. Był założycielem studenckiego zespołu „Kortowo” i kierownikiem harcerskiego zespołu tanecznego „Krusyna”. Wychował całe pokolenie młodych ludzi, którym zaszczepił miłość do tańca i śpiewu, lokalnego folkloru i szacunek dla twórców kultury ludowej Warmii i Mazur. Umiał tworzyć ogromne pokazy, jak na przykład podczas dożynek wojewódzkich, gdzie równocześnie tańczyło 1200 par. Potrafił również przygotować choreografię dla solistów. Nawiązywał wspaniały kontakt ze swoimi wychowankami. Należał do najwybitniejszych instruktorów tańca w Polsce.W programie:
Helena Piotrowska - „Piruety Pana Wojtka” - omówienie działalności,
Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek. Film.24. września 2003Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Marian Gotowiec
(3.09.1913 – 24.10.1973)
działacz polityczny, pierwszy rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w OlsztynieUrodził się we wsi Krusze w rodzinie chłopskiej. Ukończył szkołę rolniczą w Sobieszowie i Wyższą Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie. W 1939 roku uczestniczył w obronie Modlina. W czasie wojny brał udział w ruchu oporu, od 1941 roku walczył z Niemcami jako komendant Batalionów Chłopskich na powiat radzymiński. Potem wstąpił do II Armii Wojska Polskiego, uczestniczył w wyzwoleniu Warszawy. W wojsku dosłużył się stopnia majora. Po zdemobilizowaniu pracował w Zarządzie Głównym Samopomocy Chłopskiej. W 1949 roku Marian Gotowiec objął stanowisko rektora Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie. Rok później roku uczelnię przeniesiono do Olsztyna, jej uroczyste otwarcie nastąpiło 2.10.1950 roku. Potem był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych i członkiem Prezydium Centralnego Zarządu Kółek Rolniczych. W 1959 roku Mariana Gotowca wybrano przewodniczącym Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie. Przez 12 lat kierował administracją województwa. Marian Gotowiec był członkiem władz politycznych i posłem na Sejm PRL. Sprawował wiele funkcji społecznych. Był wielokrotnie odznaczany, w tym orderami najwyższej klasy. Zmarł w Warszawie, pochowany został w Olsztynie.W programie:Andrzej Gotowiec– omówienie życiorysu i działalności,
Zofia Januszkiewicz– prezentacja pamiątek.Część artystyczna.22. października2003Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Władysław Leonhard(11.11.1923 – 25.12.1979)
pierwszy dyrektor Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowychw OlsztynieWieczór zamkowy w 80. rocznicę urodzinWładysław Leonhard urodził się we Lwowie. Po ukończeniu szkoły pracował i równocześnie studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej w Instytucie Technicznym. W 1944 roku wstąpił do II Armii Wojska Polskiego. Po wojnie przez cztery był lata wykładowcą nauk politycznych w szkołach oficerskich. Ukończył Wieczorową Szkołę Inżynieryjną i uzyskał tytuł inżyniera mechanika. Następnie studiował zaocznie w Szkole Głównej Planowania i Statystyki, gdzie uzyskał tytuł magistra ekonomii przemysłowej. Przez 12 lat pracował w Zakładach Przemysłu Gumowego „Stomil” w Poznaniu, przechodząc kolejne stopnie zawodowe: od technika w warsztatach do stanowiska dyrektora. W 1962 roku rozpoczęto budowę Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowych. Na czele zakładu stanął Władysław Leonhard. 28 października 1967 roku Władysław Gomułka dokonał uroczystego otwarcia fabryki. Z inicjatywy Władysława Leonharda w ciągu kilku lat uruchomiono kolejne działy produkcyjne: wytwórnię kordu, wydziały opon radialnych i rolniczych. Fabryka opon od jej otwarcia w 1967 roku po dzień dzisiejszy jest największym zakładem produkcyjnym miasta. Władysław Leonhard został uhonorowany wpisem do księgi honorowej zasłużonych obywateli Olsztyna. Zmarł w Olsztynie.W programie:Henryk Leśniowski– omówienie biografii,Zofia Januszkiewicz –pokaz pamiątek, część artystyczna19. listopada2003Sale Kopernikowskie
na zamku olsztyńskim.
Jan Obłąk
(26.05.1913 – 16.12.1988)biskup warmiński, historykWieczór zamkowy w 90. rocznicę urodzin i 15. rocznicę śmierciUrodził się w Borzęcinie koło Brzeska. W Tarnowie wstąpił do seminarium duchownego, święcenia kapłańskie otrzymał w 1936 roku. Przez 11 lat był duszpasterzem kolejno w kilku parafiach. W czasie wojny brał udział w tajnym nauczaniu oraz związał się z organizacją „Wolność i Niezawisłość”. Jan Obłąk studiował historię kościoła na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, doktorat z teologii uzyskał w 1948 roku. W 1949 roku skierowany został do diecezji warmińskiej. Po krótkim pobycie w Żuławce Sztumskiej przyjechał do Olsztyna, gdzie została wznowiona działalność Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum”. Ks. dr Jan Obłąk został w nim wicerektorem, wykładowcą historii kościoła, patrologii, sztuki sakralnej oraz konserwacji zabytków. W 1959 roku został kanonikiem warmińskim. W roku 1961 papież ustanowił Jana Obłąka biskupem pomocniczym warmińskim. Pełnił w diecezji wiele funkcji i stanowisk. Między innymi był diecezjalnym konserwatorem zabytków, dyrektorem biblioteki i archiwum diecezjalnego. Z jego inicjatywy powstał rocznik „Studia Warmińskie” (1964). Jan Obłąk w latach 1963 – 1964 uczestniczył w dwu sesjach Soboru Watykańskiego II. Dwukrotnie kierował diecezją w okresach przejściowych. Biskupem warmińskim został w 1982 roku, funkcję tę pełnił do 1988. W stanie wojennym jako pierwszy z biskupów odwiedzał internowanych w więzieniach. Jan Obłąk był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, autorem wielu opracowań dotyczących dziejów diecezji warmińskiej.Zmarł w Olsztynie, pochowany został we współkatedrze św. Jakuba.W programie:Stanisław Achremczyk – omówienie biografii, Zofia Januszkiewicz – pokaz pamiątek.Część artystyczna.10. grudnia 2003
Sale Kopernikowskie
na zamku olsztyńskim.
(30.11.1920 - 21.05.1995)historyk, literatUrodził się w Warszawie. Tam ukończył szkołę i rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. W 1945 roku zamieszkał w Bartoszycach, gdzie przez trzy lata pełnił funkcję wicestarosty i przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W styczniu 1949 roku Andrzej Wakar przeniósł się do Olsztyna i rozpoczął pracę w Zarządzie Miejskim. W latach 1952 – 1956 był sekretarzem Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W tym okresie powrócił do tematyki historycznej. Debiutował w 1954 roku publikując szkic historyczny „Kultura Warmii i Mazur w dobie Odrodzenia”. Podjął też przerwane studia. Ukończył je w 1962 roku. Pracował w redakcji miesięcznika „Warmia i Mazury” oraz tygodnika „Panorama Północy”. Był jednym z współzałożycieli Stowarzyszenia Społeczno – Kulturalnego „Pojezierze”, a w latach 1966 –1987 redaktorem naczelnym i dyrektorem Wydawnictwa „Pojezierze”. Andrzej Wakar był twórcą i redaktorem serii "Literatura Warmii i Mazur w dawnych wiekach". Angażował się również w działania polityczne. Andrzej Wakar opublikował kilkanaście opowiadań o tematyce regionalnej, a także reportaże z Kuby. Napisał szkice o wybitnych Warmiakach i Mazurach, o plebiscycie i polskim szkolnictwie. Jest autorem książki „Olsztyn 1353 – 1945”, pracy „Przebudzenie narodowe Warmii 1886 – 1893” oraz artykułów naukowych i popularnonaukowych. Wiele starań włożył w badanie dziejów „Gazety Olsztyńskiej” w okresie 1886 – 1918. Zostały one uwieńczone doktoratem w 1988 roku , a także publikacją zamieszczoną w monografii „Gazeta Olsztyńska 1886 – 1939”. Andrzej Wakar był inicjatorem wydawania serii monograficznej „Z dziejów miast i powiatów”. Wiele publikacji opracował edytorsko. Zmarł w Olsztynie.W programie między innymi:
Tomasz Śrutkowski-omówienie biografiimgr Zofia Januszkiewicz - pokaz pamiątek22 stycznia 2003 r.
sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim
Marian Bublewicz
(25.08.1950 - 20.02.1993)kierowca rajdowyWieczór zamkowyw 10 rocznicę śmierciUrodził się w Olsztynie. Był najlepszym polskim kierowcą rajdowym na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Rozsławił Olsztyn jako ośrodek sportów samochodowych. W 1992 roku był wicemistrzem Europy, sześciokrotnie Mistrzem Polski (1983, 1987, 1989, 1990, 1991, 1992). W 1993 roku znalazł się na opublikowanej przez Międzynarodową Federację Sportu Samochodowego (FIA) liście „A” – 31 najlepszych kierowców rajdowych świata. W 1991 roku stworzył pierwszy w Polsce, profesjonalny zespół Marlboro Rally Team Poland, dołączając tym samym do gwiazd światowego automobilizmu. Marian Bublewicz był człowiekiem pracowitym, starannie przygotowywał się do każdego rajdu. Dużo trenował, często w podolsztyńskich lasach. Doskonalił kondycję jeżdżąc również na nartach wodnych i motocyklu crossowym. Zginął tragicznie w Lądku Zdroju podczas Zimowego Rajdu Dolnośląskiego, w którym triumfował siedem razy z rzędu. Jego samochód rozbił się o drzewo. Ciężko rannego kierowcy nie można było wydobyć, ponieważ zabrakło wyspecjalizowanej ekipy ratownictwa drogowego. Rannego wydobyli kibice i strażacy ochotnicy. Na miejscu wypadku postawiono krzyż wykonany z drzewa, o które rozbił się samochód. Umieszczono również pamiątkowy kamień, przy którym podobno zawsze palą się znicze.
W programie:
Janusz Porycki - omówienie kariery Mariana Bublewicza
mgr Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek. Film.19 lutego 2003 r.
Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego.
Henryk Mączkowski
(3.02.1936 - 7.01.1973)artysta malarzWieczór zamkowyw 30 rocznicę śmierciUrodził się i zmarł w Olsztynie. Od 1952 do 1956 roku kształcił się w Liceum Sztuk Plastycznych w Zamościu, następnie studiował malarstwo w Gdańsku. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1962 roku. Henryk Mączkowski wypowiadał się przede wszystkim w malarstwie olejnym, ale jest także autorem kilkunastu prac ściennych i plakatów. Ceniony jest za wybitny talent i umiejętność odnalezienia własnych form wypowiedzi artystycznych. Henryk Mączkowski brał udział w konkursach lokalnych i ogólnopolskich, gdzie jego prace były wyróżniane i nagradzane. Uczestniczył w wystawach zbiorowych, miał również trzy wystawy indywidualne. Najważniejszym sukcesem było wyróżnienie plakatu „400 – lecie Rio de Janeiro” i udział w IV Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie. Choć tworzył tylko dziesięć lat, zapewnił sobie trwałe miejsce w panteonie wybitnych artystów olsztyńskich.
W programie:
Krystyna Koziełło – Poklewska: omówienie twórczości i kariery artystycznej
mgr Zofia Januszkiewicz - prezentacja wybranych obrazów i pamiątek osobistych.26 lutego 2003 r.
sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Andrzej Skrobacki
(28.01.1928 - 2. 02. 1992)lekarz, historyk medycynyWieczór zamkowyw 75 rocznicę urodzinUrodził się w Gniewkowie koło Inowrocławia. Po śmierci ojca przeniósł się wraz z matką i bratem do Poznania, skąd w 1939 roku został wysiedlony do Iwanisk koło Opatowa. Tam uczył się na tajnych kompletach. Świadectwo dojrzałości otrzymał w Poznaniu i rozpoczął studia medyczne. Dyplom lekarza uzyskał w 1952 roku w Łodzi, gdzie odbywał Kurs Przysposobienia Oficerów. Pracował w Gliwicach i Przemyślu, potem przeniesiono go do Olsztyna. Tu objął stanowisko asystenta w Laboratorium Analitycznym Szpitala Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W 1958 roku Andrzej Skrobacki uzyskał specjalizację II stopnia w zakresie analityki lekarskiej. Wiele lat kierował laboratorium w Poliklinice oraz w Przychodni Skórno – Wenerologicznej, pracował także w Wojewódzkim Zespole Pomocy Doraźnej. Andrzeja Skrobackiego interesowała historia medycyny. W 1967 roku uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy „Polacy na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Królewcu”. Był człowiekiem niezwykle aktywnym. Działał w wielu stowarzyszeniach lekarskich i historycznych. Założył i był pierwszym prezesem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji. W 1973 roku zorganizował Międzynarodowe Kopernikowskie Sympozjum Lekarzy w Olsztynie i Fromborku. Jest autorem ponad 300 prac naukowych, artykułów, recenzji i tłumaczeń, a także publikacji „Album lekarzy – pionierów Okręgu Mazurskiego 1945 – 1946”. Współredagował „Biuletyn Lekarski”. Był wielokrotnie odznaczany i nagradzany. Zmarł w Olsztynie.
W programie między innymi:
dr Krystyna Neugebauer - omówienie biografii i działalności
mgr Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek.19 marca 2003 r.
sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Julian Dadlez
(20.04.1893 - 1.06.1979)
artysta malarz
Wieczór zamkowyw 110. rocznicę urodzinUrodził się w Rawie Ruskiej. Ukończył gimnazjum, dwa lata studiował medycynę na Uniwersytecie Lwowskim. Ukończył Szkołę Malarstwa S. Kaczor – Batowskiego, dwa lata uczył się malarstwa i rzeźby. Studia malarskie rozpoczęte w Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie przerwała I wojna światowa. W okresie międzywojennym pozostał na stałe w wojsku, był komendantem garnizonu w rodzinnej miejscowości. W kampanii wrześniowej 1939 roku uczestniczył jako podpułkownik.
W 1946 roku osiadł na Warmii, nad Dadajem, sześć lat później zamieszkał w Olsztynie i prawie cały swój czas poświęcił malarstwu. Najchętniej malował pejzaże i kwiaty, ale również portrety i martwe natury. Należał do twórców kształtujących oblicze kulturalne powojennego Olsztyna. Jego obrazy znajdują się w muzeach, instytucjach, domach prywatnych. W latach 1958 – 1964 Julian Dadlez kierował Biurem Wystaw Artystycznych. Od 1957 do 1967 roku był sekretarzem, a potem prezesem okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków. Wielokrotnie prezentował swoje prace na wystawach okręgowych i ogólnopolskich, miał również kilka wystaw indywidualnych. Jest twórcą fresku o tematyce historycznej w olsztyńskim ratuszu oraz autorem scenografii teatralnej. Zmarł w Olsztynie.
W programie:
Krystyna Koziełło-Poklewska - prezentacja malarstwa, omówienie biografii i twórczości plastycznej.
Koncert w wykonaniu Katarzyny Sobczyk.9 kwietnia 2003 r.
Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Tadeusz Stępowski
(13.05.1908 - 22. 07.1971)literatWieczór zamkowyw 95 rocznicę urodzinUrodził się w Woli Sernickiej koło Lubartowa. Jego rodzice byli rolnikami. W 1926 roku ukończył w Warszawie gimnazjum. Stamtąd wyjechał pod Mławę, gdzie ojciec prowadził gospodarstwo. Aktywnie działał w kołach młodzieży wiejskiej i współpracował z prasą ludową. W 1933 roku debiutował reportażami i artykułami o tematyce wiejskiej. W czasie wojny wielokrotnie zmieniał miejsca zamieszkania. W 1945 roku osiadł w Olsztyńskiem. Pracował w Ostródzie, Piszu, Biskupcu Reszelskim i Olsztynie. Od 1953 roku związał się na stałe ze Stowarzyszeniem PAX w Olsztynie i jego oddziałem w Ostródzie, gdzie mieszkał. Tadeusz Stępowski był przede wszystkim prozaikiem, choć pisał również wiersze. Fragmenty jego dwu poematów były publikowane w latach 1957-1958. Opublikował ponadto siedem zbiorów opowiadań, cztery powieści, tom reportaży i cztery baśnie. Zajmował się przeszłością i teraźniejszością Warmii i Mazur, losami ludzi, którzy osiedlili się tu po 1945 roku, konfliktami towarzyszącymi procesom integracyjnym. Napisał też powieść sensacyjną. Z bogatej spuścizny publicystycznej wyróżniają się szkice biograficzne o pisarzach olsztyńskich. Opracował redakcyjnie dwa pamiętniki swojego ojca i Michała Lengowskiego oraz wybór gadek Kuby spod Gietrzwałdu czyli Alojzego Śliwy. Tadeusz Stępowski był laureatem wielu konkursów literackich. Zmarł w Olsztynie.
W programie:
Jan Chłosta - omówienie biografii i twórczości literackiej
Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek
Tadeusz Madeja - fragmenty wspomnień7 maja 2003 r.
Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim
Tomasz Wilczyński
(18. 09.1903 - 5. 08.1965)biskup, ordynariusz diecezji warmińskiejWieczór zamkowyw 100 rocznicę urodzin.Urodził się w Parczewie. Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do Seminarium Duchownego w Lublinie. W 1925 roku został skierowany na studia do Rzymu, rok później w Lublinie przyjął święcenia kapłańskie. Studia w Rzymie zakończone doktoratem z teologii i licencjatem z biblistyki pozwoliły mu objąć stanowisko profesora, a później wicedyrektora Seminarium Duchownego. W listopadzie 1939 roku musiał opuścić Lublin i objąć parafię w Bełżycach. Tam uchronił wielu poszukiwanych przez Niemców kapłanów. Jego gościem był między innymi ks. kardynał Stefan Wyszyński. Jednocześnie dojeżdżał z wykładami do Krążnicy koło Lublina, gdzie zorganizowano seminarium. Po zakończeniu wojny powrócił do Lublina i objął stanowisko rektora seminarium. Sakrę biskupią otrzymał 30 czerwca 1952 roku. Dekretem prymasa Polski z 1 grudnia 1956 roku bp Tomasz Wilczyński został mianowany ordynariuszem diecezji warmińskiej jako delegat specjalny z pełną władzą biskupa rezydencjalnego. Diecezja warmińska postawiła przed nim trudne zadania: brakowało księży i kościołów. Wiele starań włożył w reaktywowanie i rozwój miejscowego seminarium. Starał się uzyskać zgodę na budowę nowej siedziby „Hosianum”. Biskup Tomasz Wilczyński utworzył Instytut Katechetyczny w Gietrzwałdzie, gdzie doprowadził do uruchomienia Wydawnictwa Diecezjalnego wraz z rocznikiem naukowym „Studia Warmińskie”. Powiększył liczbę parafii, uporządkował pracę Kurii Biskupiej. Brał czynny udział w II Soborze Watykańskim. Zmarł w Olsztynie.
W programie:ks. Jacek Wojtkowski - omówienie biografii
Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek11 czerwca 2003 r.Sale Kopernikowskie
zamku olsztyńskiego.
Wojciech Muchlado
(19.02.1921- 21.12.1992)animator kultury olsztyńskiej Urodził się w Starych Wasiliszkach na Białorusi i tam ukończył szkołę powszechną. W maju 1946 roku odnotowano w Ostródzie, że był instruktorem zespołu artystycznego spółdzielni „Jutrzenka”. W 1953 roku założył Zespół Taneczny Wojewódzkiej Komendy Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”. Sześć lat później został choreografem Zespołu Pieśni i Tańca „Olsztyn”. W Olsztynie kierował wieloma zespołami. Przez kilka lat współpracował z teatrem im. Stefana Jaracza. Był założycielem studenckiego zespołu „Kortowo” i kierownikiem harcerskiego zespołu tanecznego „Krusyna”. Wychował całe pokolenie młodych ludzi, którym zaszczepił miłość do tańca i śpiewu, lokalnego folkloru i szacunek dla twórców kultury ludowej Warmii i Mazur. Umiał tworzyć ogromne pokazy, jak na przykład podczas dożynek wojewódzkich, gdzie równocześnie tańczyło 1200 par. Potrafił również przygotować choreografię dla solistów. Nawiązywał wspaniały kontakt ze swoimi wychowankami. Należał do najwybitniejszych instruktorów tańca w Polsce.W programie:
Helena Piotrowska - „Piruety Pana Wojtka” - omówienie działalności,
Zofia Januszkiewicz - prezentacja pamiątek. Film.24. września 2003Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Marian Gotowiec
(3.09.1913 – 24.10.1973)
działacz polityczny, pierwszy rektor Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w OlsztynieUrodził się we wsi Krusze w rodzinie chłopskiej. Ukończył szkołę rolniczą w Sobieszowie i Wyższą Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie. W 1939 roku uczestniczył w obronie Modlina. W czasie wojny brał udział w ruchu oporu, od 1941 roku walczył z Niemcami jako komendant Batalionów Chłopskich na powiat radzymiński. Potem wstąpił do II Armii Wojska Polskiego, uczestniczył w wyzwoleniu Warszawy. W wojsku dosłużył się stopnia majora. Po zdemobilizowaniu pracował w Zarządzie Głównym Samopomocy Chłopskiej. W 1949 roku Marian Gotowiec objął stanowisko rektora Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie. Rok później roku uczelnię przeniesiono do Olsztyna, jej uroczyste otwarcie nastąpiło 2.10.1950 roku. Potem był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Państwowych Gospodarstw Rolnych i członkiem Prezydium Centralnego Zarządu Kółek Rolniczych. W 1959 roku Mariana Gotowca wybrano przewodniczącym Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie. Przez 12 lat kierował administracją województwa. Marian Gotowiec był członkiem władz politycznych i posłem na Sejm PRL. Sprawował wiele funkcji społecznych. Był wielokrotnie odznaczany, w tym orderami najwyższej klasy. Zmarł w Warszawie, pochowany został w Olsztynie.W programie:Andrzej Gotowiec– omówienie życiorysu i działalności,
Zofia Januszkiewicz– prezentacja pamiątek.Część artystyczna.22. października2003Sala Marcina Kromera
na zamku olsztyńskim.
Władysław Leonhard(11.11.1923 – 25.12.1979)
pierwszy dyrektor Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowychw OlsztynieWieczór zamkowy w 80. rocznicę urodzinWładysław Leonhard urodził się we Lwowie. Po ukończeniu szkoły pracował i równocześnie studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej w Instytucie Technicznym. W 1944 roku wstąpił do II Armii Wojska Polskiego. Po wojnie przez cztery był lata wykładowcą nauk politycznych w szkołach oficerskich. Ukończył Wieczorową Szkołę Inżynieryjną i uzyskał tytuł inżyniera mechanika. Następnie studiował zaocznie w Szkole Głównej Planowania i Statystyki, gdzie uzyskał tytuł magistra ekonomii przemysłowej. Przez 12 lat pracował w Zakładach Przemysłu Gumowego „Stomil” w Poznaniu, przechodząc kolejne stopnie zawodowe: od technika w warsztatach do stanowiska dyrektora. W 1962 roku rozpoczęto budowę Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowych. Na czele zakładu stanął Władysław Leonhard. 28 października 1967 roku Władysław Gomułka dokonał uroczystego otwarcia fabryki. Z inicjatywy Władysława Leonharda w ciągu kilku lat uruchomiono kolejne działy produkcyjne: wytwórnię kordu, wydziały opon radialnych i rolniczych. Fabryka opon od jej otwarcia w 1967 roku po dzień dzisiejszy jest największym zakładem produkcyjnym miasta. Władysław Leonhard został uhonorowany wpisem do księgi honorowej zasłużonych obywateli Olsztyna. Zmarł w Olsztynie.W programie:Henryk Leśniowski– omówienie biografii,Zofia Januszkiewicz –pokaz pamiątek, część artystyczna19. listopada2003Sale Kopernikowskie
na zamku olsztyńskim.
Jan Obłąk
(26.05.1913 – 16.12.1988)biskup warmiński, historykWieczór zamkowy w 90. rocznicę urodzin i 15. rocznicę śmierciUrodził się w Borzęcinie koło Brzeska. W Tarnowie wstąpił do seminarium duchownego, święcenia kapłańskie otrzymał w 1936 roku. Przez 11 lat był duszpasterzem kolejno w kilku parafiach. W czasie wojny brał udział w tajnym nauczaniu oraz związał się z organizacją „Wolność i Niezawisłość”. Jan Obłąk studiował historię kościoła na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, doktorat z teologii uzyskał w 1948 roku. W 1949 roku skierowany został do diecezji warmińskiej. Po krótkim pobycie w Żuławce Sztumskiej przyjechał do Olsztyna, gdzie została wznowiona działalność Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum”. Ks. dr Jan Obłąk został w nim wicerektorem, wykładowcą historii kościoła, patrologii, sztuki sakralnej oraz konserwacji zabytków. W 1959 roku został kanonikiem warmińskim. W roku 1961 papież ustanowił Jana Obłąka biskupem pomocniczym warmińskim. Pełnił w diecezji wiele funkcji i stanowisk. Między innymi był diecezjalnym konserwatorem zabytków, dyrektorem biblioteki i archiwum diecezjalnego. Z jego inicjatywy powstał rocznik „Studia Warmińskie” (1964). Jan Obłąk w latach 1963 – 1964 uczestniczył w dwu sesjach Soboru Watykańskiego II. Dwukrotnie kierował diecezją w okresach przejściowych. Biskupem warmińskim został w 1982 roku, funkcję tę pełnił do 1988. W stanie wojennym jako pierwszy z biskupów odwiedzał internowanych w więzieniach. Jan Obłąk był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, autorem wielu opracowań dotyczących dziejów diecezji warmińskiej.Zmarł w Olsztynie, pochowany został we współkatedrze św. Jakuba.W programie:Stanisław Achremczyk – omówienie biografii, Zofia Januszkiewicz – pokaz pamiątek.Część artystyczna.10. grudnia 2003
Sale Kopernikowskie
na zamku olsztyńskim.
